معرفی جعفر بن منصور الیمن

جعفر بن منصور الیمن کیست؟

جعفر بن منصور الیمن فرزند کوچک ابن حوشب است. او با خلفای فاطمی، به مغرب مهاجرت کرد و به تألیف پرداخت. کتابهاى او با اندیشه اسماعیلیان نخستین نوشته شده و افکار نوافلاطونى در آنها یافت نمى گردد. وى در کتاب «الشواهد و البیان» و «تأویل الزکاة» به خلفاى دورهفتم پرداخته و خلفاى فاطمى را جانشینان دوره ظهور دور هفتم مى داند. از تألیفات او، دو کتاب «الشواهد و البیان» و «تأویل الزکاة» به صورت خطى باقیمانده و کتابهای «سرائر»، «اسرار النطقاء» و «الکشف»، به چاپ رسیده است.
 

معرفی آقا خان چهارم

آقا خان چهارم کیست و چه اقداماتی انجام داده است؟

على خان فرزند آقاخان سوم که اهل گردش و خوشگذرانى بود، نتوانست جاى پدر را بگیرد و آقاخان سوم، پسر على خان با نام کریم را به عنوان امام چهل و نهم نزاریان معرفى کرد. آقاخان چهارم در سن نوزده سالگى به امامت رسید و کارهاى پدربزرگش را پى گرفت و همان منش اباحه گرى اجدادش را ادامه داد. وى در موارد متعدد از جوامع اسماعیلى نزارى دیدن و به ارتقاء فرهنگ و اقتصاد آنها کمک کرد. او در سال 1986 م «قانون اساسى اسماعیلیان نزارى» را نوشته و براى تمام نزاریان فرستاد. او اکنون در انگلستان زندگی می کند.

نقش اسماعیل بن جعفر در پیدایش اسماعیلیه

شخصیت اسماعیل بن جعفر و نقش او در پیدایش اسماعیلیه چگونه است؟

منابع اسماعیلى آنچه درباره اسماعیل فرزند امام صادق(ع) آورده اند، بیشتر به افسانه و باورهاى فرقه اى شبیه است ولی در عین حال مى توان با مراجعه به آن دریافت اسماعیل در شکل گیرى مذهب اسماعیلیه هیچ نقشى نداشته است. بنابر نقل «کشى»، اسماعیل با برخى از گروههاى افراطى شیعى و غالیان در ارتباط بوده است و امام صادق(ع) نیز در عین محبّت شدیدى که به اسماعیل داشته، از این روابط ناخشنود بوده است. در کتب شیعه روایاتى در ذمّ و مدح اسماعیل آمده است که روایات ذمّ بیشتر است. آیت الله خویى روایات ذمّ را ضعیف دانسته.

حسن صباح، مؤسس فرقه نزاریه

مؤسس فرقه نزاریه که بود؟

حسن صباح در قرن پنجم هجرى در قم در خانواده اى شیعى به دنیا آمد. بعد از تحصیلات ابتدایى راهى رى گردید. در ری با امیر ضرّاب، داعى اسماعیلى آشنا شد و به کیش اسماعیلیه درآمد. او به قاهره رفت تا تعلیمات اسماعیلیه را از بهترین داعیان بیاموزد. سپس به ایران بازگشت. او و طرفدارانش قلعه الموت و قلعه ای در قهستان و ... را فتح کرده بودند که المستنصر بالله خلیفه فاطمى از دنیا رفت و بین اسماعیلیان اختلاف افتاد. حسن امامت المستعلى بالله را نپذیرفت و نزار را امام نوزدهم اسماعیلیان ایران معرفى کرد.

معرفی آقاخان محلّاتی

آقا خان محلاتی کیست؟

بعد از مرگ شاه خلیل الله، پسرش حسن على شاه، امام چهل و ششم نزاریان گردید. به خاطر روابط وى با قاجار، فتحعلى شاه دختر خود سرور جهان خانم را به همسرى وى درآورد و لقب افتخارى آقاخان را به وى عطا کرد. او پس از عزل ازحکومت کرمان، توسط محمد خان، با قاجار جنگید و پس از شکست، به افغانستان گریخت. او با انگلستان رابطه ی نزدیکی داشت و در قیام مسلمانان هند علیه انگلیس، در کنار دشمن مسلمانان قرار گرفت. او با کمک انگلستان در دادگاه هند خودش را وارث قانونی امامان الموت قرار داد.

معرفی آقاخان سوّم

آقا خان سوم کیست و چه اقداماتی انجام داد؟

بعد از آقا خان محلاتی آقا على شاه بزرگترین پسر او جانشین پدر شد و پس از او پسرش محمدشاه با لقب آقاخان سوم، امام چهل و هشتم اسماعیلیه شد. او که در 21 سالگی به اروپا رفته بود، روابط حسنه ای با انگلستان داشت و تحت تاثیر افکار غربی، خود و خانواده اش را از حالت شرقى بودن بیرون آورده و مقر خود را به لندن منتقل نمود. او در طول مدت امامتش کوشید هویت نزاریان را از اثنى عشریان و اهل سنت مشخص سازد و به پیروان نزارى خود دستور داد که از حالت تقیه خارج شده و خود را اسماعیلى نزارى معرفى نمایند.

ادریس عماد الدین قرشی از بزرگان طیبیان

ادریس عمادالدین قرشی کیست؟

ادریس عمادالدین قرشى، در سال 794 هـ و در قلعه شبام در یمن به دنیا آمد و در نزد پدر و عمویش درس خواند. در سال 832 هـ بعد از عمویش به عنوان نوزدهمین داعى مطلق طیبیان رهبرى دعوت را به عهده گرفت. او توجه خود را به امر دعوت در غرب هند نمود و در طى دوران طولانى داعیّت خود در گجرات موفقیت خوبى به دست آورد. وى بعد از چهل سال داعیّت در شبام درگذشت و پسران وى جانشینى امر دعوت را به عهده گرفتند. کتاب عیون الاخبار وى دوره تاریخ اسماعیلیه است.

اسماعیلی نبودن عبدالکریم شهرستانی

آیا محمد بن عبدالکریم شهرستانی، اسماعیلی بوده است؟

محمد بن عبدالکریم در شهرستانه، یکى از شهرهاى خراسان در سال 479 هـ ق به دنیا آمد. به خاطر جوّ خانوادگى به فقه شافعى و کلام اشعرى پرداخت. وقتی که در ترمز بود با یکى از باطنیان برخورد کرده و از وى علوم باطنى را دریافت کرد. از او کتابى موجود است که سراسر تفسیر باطنى است به نام مفاتیح الاسرار، این کتاب عده اى را به این تصور کشانده است که وى اسماعیلى است و در تقیّه به سر مى برده است. ولى مى توان گفت که شهرستانى هیچ گاه اسماعیلى مذهب نشد، اما از تفسیر باطنى آنها بسیار استفاده کرد و آن را پسندید.

کیش و آئین اخوان الصفا

آیا اخوان الصفا از پیروان اسماعیلیه بوده اند؟

اسماعیلیان اخوان الصفاء را از قرامطه دانسته و مدعى اند که از اسماعیلیان نخستین بوده که در دوره ستر زندگى مى کرده اند. آنچه تاکنون مشخص شده است، این است که این افراد گرایش شیعى شدیدى داشته و از همان ابتداء محافل اسماعیلى آنان را در جمع خود پذیرفته و آنان را از خود مى دانسته اند. بنابراین نمى توان آنها را صددرصد از اسماعیلیه دانست و نه مى توان آنها را از این طیف خارج دانست و باید پذیرفت این افراد با گرایش شیعى دست به تألیف این رسائل فلسفى زده اند.

خواجه نصیر الدین طوسی و اسماعیلی بودن او!

آیا خواجه نصیر الدین طوسی، از اسماعیلیان بوده است؟

دو کتاب و چند رساله به خواجه نصیر منسوب است که به روش اسماعیلیان نوشته شده است. یکى از آنها «رساله سیر و سلوک» است که در آن تصریح شده که اعتقادات اسماعیلیه حق است و دیگرى «روضة التسلیم» است که بر مشى اسماعیلیان نوشته شده است. امّا حق این است که خواجه بعد از آزادى از قلعه های اسماعیلیه به نقد دیدگاههاى اسماعیلیه پرداخت و کتب متعددى مثل «تجرید الاعتقاد» را در اثبات عقاید اثناعشریه نوشت. وى در کتاب «نقدالمحصل» به نقد دیدگاه اسماعیلیه پرداخته و آنان را خارج از دین معرفى کرده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله :

مرحبا بک يا ابا عبدالله ! يا زين السموات و الارضين.

آفرين بر تو اى ابا عبدالله ! اى زينت آسمان ها و زمين ها!

بحار الانوار 36/204