سيره معصومين(ع) در تشکر از خدمات مردم

سيره معصومين(عليهم السلام) در شکر گزاری از خدمات مردم چگونه بوده است؟

معصومين(ع) در دوران زندگی، کمترين خدمت مردم را با برترين سپاس عملی پاسخ مي دادند، مانند عمل امام حسین(ع) در آزاد کردن کنيزي که به ایشان، شاخه گلی هدیه داد و یا محبت ها و سپاس های فوق العاده پيامبر(ص) به نسبت به «شيماء» خواهر رضاعى شان، و «ثویبه» که مدت کوتاهی دایه ایشان بود. اين موارد جلوه های اندکی از سپاس عملی در زندگی معصومين(ع) است.

حقوق «اقلیت های» دینی در اسلام

حقوق «اقلیت های» دینی شامل چه مواردی می شود؟

حقوق «اقلیت های» دینی را می توان در چند بخش خلاصه کرد: 1- حقوق عقیدتی، که اسلام با وجود دعوت اهل کتاب به اسلام، اما آنان را در انتخاب آزاد گذاشته و اجبار در پذیرش اسلام را تجویز نمی کند. 2- اسلام در پناه قانون از پیروان سایر ادیان حمایت کرده و در صورت عمل به شرایط «ذمه» جان و مال آنان محترم است. 3- اسلام تعدی به اموال غیر مسلمانان را حرام دانسته و حقوق مالی و اقتصادی آنان را محترم می شمارد. 4- اسلام حقوق اجتماعی اهل کتاب را رعایت کرده و در صورت فقر و استضعاف برای آنان حقوقی مقرر کرده است.

کينه ورزی شيعيان با نامهای خلفای راشدين برخلاف سیره امامان اهل بیت(ع)!

امامان اهل بيت هيچگاه با نام کسي عقده گشايي نمي کردند و با ناميدن فرزندان خويش به نام خلفاي راشدين نشان دادند که با آنها مشکلي ندارند؛ حال اگر شما شيعيان مدعي راستين تبعيت از ائمه اهل بيت هستيد، چرا با نام خلفا کينه ورزی مي کنيد و حتی يک نفر شيعه نام خلفا را بر فرزند خويش نمي گذارد؟!

اولا: اگر بنا بر تبعیّت است، ائمه اهل بیت(ع) ما را به نامهایی چون محمد، علی، حسن و حسین و... راهنمایی کرده اند؛ وقتی نامهای اهل بیت(ع) اولویّت یک جامعه باشد برای نامهای دیگر جایی نمی ماند.
ثانیا: اگر نامگذاری فرزندان اهل بیت(ع) از انگیزه های سیاسی(حبّ و بغضها) خالی بوده است، نامگذاری به نام خلفا، نشانه روابط خوب نخواهد بود.
ثالثا: نامگذاری های ائمه اهل بیت(ع) به نام خلفا، زمینه هایی داشته که در حال حاضر چنین زمینه هایی در جامعه ی شیعی وجود ندارد؛ مثلا گاهی انتخاب يک نام برای کم کردن خفقان بود.

نقش و اهمیت «الگو» در تربیت و سعادتمندی انسان

«الگو» چه نقشی در تربیت و سعادتمندی انسان ها دارد؟

یکی از امتیازات اسلام و سایر ادیان این است که در کنار تعیین هدفی عالی، به تعیین الگوهای آن نیز می پردازند تا انسان ها با پیروی و با در نظر گرفتن سیره عملی آنان، به سعادت واقعی نائل شود. از سویی روان شناسان معتقدند که با تعیین الگوی کامل، می توان انسان ها را به حق و حقیقت راهنمایی کرد. بر این اساس خداوند پیامبر(ص) را الگوی مسلمانان قرار داده است.

نقش «الگو» در تربیت انسانها

«الگو» و «اسوه» چه جایگاهی در تعلیم و تربیت انساها دارد و عالی ترین الگوهای تربیتی چه کسانی هستند؟

علمای تعلیم و تربیت اتفاق نظر دارند که یکی از موثرترین شیوه های تربیت صحیح، ارائه الگوهای تربیتی صحیح  است. آری اگر مربّی ویژگی های لازم را دارا باشد، عملاً می تواند برای متربی الگو باشد. لذا باید اسوه و الگوی دیگران، در رفنارش عاری از خطا و اشتباه باشد. از این روست که خداوند بر بندگانش منّت نهاده و بندگان برگزیده و معصوم خود را به عنوان الگوهای کامل معرفی کرده است. پس بهترین شیوه در تعلیم و تربیت استفاده از مقام تربیتی معصومین(ع)، و سیره رفتاری آنان است.

اخلال در تقلید فقهی به خاطر اخلال در تأسی از معصومین!

با توجّه به وابستگی اجتهاد و تقلید فقهی بر تأسّی از معصومین و با توجّه به ممکن نبودن تأسّی بر معصومین، آیا می توان به تقلید فقهی پایبند بود؟!

1- گاهی گفته می شود: تاسی به معصومین(ع) فقط در زمان حضور آنان امکان پذیر است؛ لذا تقلید مبتنی بر تأسی از آنها ممکن نیست. پاسخ: می توان از طریق احادیث و سنت از آنان پیروی کرد. 2- گاهی گفته می شود: شرایط زمانی و مکانی در رفتار معصومین دخالت داشته؛ لذا امکان تقلید و تأسّی به آنان وجود ندارد. پاسخ: در ساحت باورها و ارزش ها، با توجه به این که آن ها می توانند ثابت باشند می توانیم از معصومین تقلید کنیم. در مورد ساحت راه کارها و روش ها که در آن ها تغییر رخ می دهد، می توانیم از جانشین عام او که فقیه در دین است پیروی کنیم. 3- گاهی گفته می شود:  هر انسانی عقل دارد و باید به تشخیص و صلاحدید عقل خود عمل نماید. پاسخ: «تقلید» و پیروی در حوزه دین مبتنی بر دلیل عقلی و سیره عقلایی است؛ یعنی آنچه را که عقل مستقیماً درک نمی کند و راهی برای اثبات آن ندارد و یا در مواردی با وجود امکان تحقیق و بررسی و اجتهاد، به دلایلی انسان درصدد تحقیق برنمی آید، ملزم به تبعیت و پیروی از کسی است که راه را به او می نمایاند. 4- گاهی گفته می شود: پیشوایان دینی برداشت های مختلفی از دین داشته اند؛ با این وجود چگونه می توان از آنان تقلید و پیروی کرد؟ پاسخ: اختلاف در احکام به معنای وجود قرائت ها و برداشت های مختلف از اسلام نیست، بلکه ناشی از موضوعات مختلفی است که در پی هم تحقق می یابد.

وضعيت علويان در عصر امام هادي(ع)

علويان در عصر امام هادي(علیه السلام) در چه وضعيتي قرار داشتند؟

در عصر امام هادي(ع) ، كوشش دولت عباسى بر اين بود كه با ايجاد نفرت در جامعه نسبت به علويان، آنها را تارو مار سازد. به اندک بهانه ای سركوبى بى رحمانه آنان آغاز مى گشت و علت شدت عمل نيز اين بود كه دستگاه خلافت با تمام اختناق و كنترلى كه برقرار ساخته بود، خود را متزلزل و ناپايدار مى ديد و از اين نوع نهضت ها سخت بيمناك بود.

خدمات اجتماعی امام سجاد(ع)

امام سجاد(علیه السلام) چه خدمات اجتماعی انجام می دادند؟

یکی از ابعاد درخشان زندگی امام سجاد(ع)، خدمات اجتماعی آن حضرت است. این خدمات  تا پایان عمر حضرت، و در روزگار بحرانی و آرام مدینه ادامه یافت. پس از شهادت آن حضرت، در هنگام غسل جنازه ‏اش، كوفتگى های شانه  حضرت توجّه حاضران را جلب كرد؛ که علت آن را، آثار حمل شبانه كيسه ‏های مواد غذايى به در خانه فقرا ذکر کرده اند.

شأن نزول سوره «هل اتي» در روايات اهل سنت

از دید روايات اهل سنت، سوره «هل اتي» درباره چه کسانی نازل شده است؟

واحدى در «الوسيط» و زمخشرى در «كشاف» می گویند: امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) برای شفای حسنین(ع) نذر کردند که سه روز روزه بگیرند، حسنین(ع) نیز با آنان روزه گرفتند ولی افطار هر روزشان را به تقاضای نیازمندان به آنها دادند در حالیکه خود به آن نیاز داشتند. ولذا خداوند سوره «هل أتی» را در شأن ایشان نازل فرمود و عمل آن بزرگواران را ستود. همين معنى را با تفاوت مختصرى، قرطبى در تفسيرش ذيل آيات مورد بحث نقل مى كند.

وصلت متقابل اهل بيت و صحابه با خاندان همديگر و نام گذاري فرزندان اهل بيت به نام خلفا

بسياري از بزرگان صحابه از اهل بيت پيامبر زن گرفتند و اهل بيت نیز از آنها زن گرفتند؛ همچنين اهل بيت نام های خلفا و صحابه ديگر را بر فرزندان خويش نهادند. آيا با اين وجود، شيعه باز هم مي گويد که خلفا و بعضي از صحابه دشمن اهل بيت بودند و اهل بيت مخالف آنها بودند؟!

صرف نام گذاری، نشانه علاقه نیست؛ نام های خلفا، نام هایی مشهور و رايج در جامعه آن زمان بود و اختصاص به آنها نداشت. بعد از واقعه عاشورا که گاهی انتخاب نام فرزندان جنبه سیاسی پیدا می کرد، باز هم انتخاب چنین نام هایی از سوی دوست داران اهل بیت(ع) صورت می گرفت؛ امّا به هیچ وجه نشانه علاقه آنها به غاصبان خلافت و ظلم کنندگان در حق اهل بیت(ع) نبود. اختلاف ميان اهل بيت(ع) و برخى از صحابه - نه همه آنها - اختلافی عقيدتى و رفتارى بود؛ چنين اختلافى با ازدواج چند نفر از نوه ها و نبيره ها از ميان نمى رود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله :

الحسن و الحسين امامان قاما او قعدا .

حسن و حسين در همه احوال امام و پيشوايند؛ چه قيام کنند و چه بنشينند.

بحار الانوار 43/291 و 44/2