حقیقت «خواب» و «خواب دیدن»

حقیقت «خواب» و «خواب دیدن» چیست؟

با اينكه «خواب» و «خواب دیدن» براى ما امری عادى است اما هنوز دانشمندان همه ابعاد آن را کشف نکرده اند و تنها اطلاعاتی درباره ماهیت و اثرات آنها به دست آورده اند. در حالت خواب عمده فعالیت های روحی و جسمی بدن تعطیل شده و قلب و ریه آرام تر کار می کنند، گردش خون ملایم تر شده و عضلات فرصتی برای بازسازی می یابند. لذا هميشه خواب معتدل نشانه سلامت روح و اعصاب انسان است. از سویی خداوند که انسان را براى فعاليت سالم آفريد، تمام وسائل را مهیا کرده كه يكى از آنها نظام خواب و بيدارى است كه نشانه «تدبير الهی» است.

«خواب» یکی از آیات الهی؟!

چرا در قرآن کریم از «خواب» به عنوان یکی از آیات الهی نام برده شده است؟

خداوند در سوره روم «خواب» را یکی از نشانه های علم و قدرت خود معرفی کرده است. این مساله شاید به خاطر طراحی مکانیسم اجباری استراحت بدن باشد؛ زیرا بدن انسان بر اثر کار و تلاش خسته می شود و خداوند متعال نیز با طراحی مکانیسمی اجباری، انسان را وادار می کند که طی استراحتی بی اختیار، آرامش خود را بازیابد. در سوره «نبأ» خواب مایه آرامش معرفی می شود و در سوره «انفال» نیز با اشاره به خواب سبک مسلمانان طی جنگ بدر، وجوه آرامش بخش این گونه خواب مورد اشاره قرار می گیرد.

حقیقت خواب

حقیقت خواب چیست؟ و چه مى شود که انسان به خواب مى رود؟

خواب جدائى روح از جسم است ولی نه به صورت کامل؛ بلکه تنها شعاع کم رنگى از آن بر این جسم مى تابد که انسان از درک و شعور و حس و حرکت باز مى ماند، اما فعالیتهائى که براى ادامه حیات او ضرورت دارد، مانند ضربان قلب و تفس و... ادامه مى یابد. روح انسان به هنگام جدائى از تن، با عالم ارواح ارتباط برقرار کرده و حقایق بسیاری از گذشته و آینده درک مى کند؛ و همین است که اساس رؤیاهاى صادقه را تشکیل مى دهد.

تفاوت «خواب» با «مرگ»

«خواب» و «مرگ» چه تفاوت هائی با هم دارند؟

طبق بیان قرآن چه در خواب و چه در مرگ، روح از انسان جدا مي شود ولی در حال خواب، روح به طور كامل جدا نمي شود. روح داراى سه حالت است: گاه شعاع آن بر ظاهر و باطن بدن مى افتد و گاه فقط بر ظاهر آن مى تابد و گاه پرتو آن به طور كلّى از ظاهر و باطن جمع مى شود. اوّلى حال بيدارى است، دوّمى حال خواب و سوّمى حال مرگ است. در حال خواب، بشر حيات انسانى خود را از دست مى دهد و به فعاليت آزادانه ترى مى پردازد و به اين دليل از عوالمى تازه آگاه مى شود.

معنای واژه «نوم»

منظور از واژه «نوم» چیست؟

بعضى از ارباب لغت هنگامى كه به واژه «نوم» (خواب) رسيده‌ اند گفته‌ اند: «نوم» مفهوم معروفى دارد؛ اما «راغب» مى ‌گويد: براى «نوم» تفسيرهاى مختلفى شده كه تمام آنها صحيح است منتهى از منظرهاى متفاوت. بعضى گفته‌ اند: «نوم» همان سست شدن اعصاب مغزى بر اثر رطوبات و بخاراتى است كه به آن مى‌ رسد، و برخی دیگر گفته‌ اند: «نوم» آن است كه خداوند روح انسان را قبض مى ‌كند بى‌ آنكه بميرد، و بعضى «نوم» را مرگ خفیف و «موت» را نوم ثقيل می دانند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال على بن الحسين السجّاد عليه السّلام :

اَيُّما مُؤ مِنٍ دَمِعَتْ عَيْناهُ لِقَتْلِ الْحُسَيْنِ وَ مَنْ مَعَه حَتّى يَسيلَ عَلى خَدَّيْهِ بَوَّاءَهُ اللّهُ فىِ الْجَنَّةِ غُرَفاً.

هر مؤ منى که چشمانش براى کشته شدن حسين بن على عليه السّلام و همراهانش اشکبار شود و اشک بر صورتش جارى گردد، خداوند او را در غرفه هاى بهشتى جاى مى دهد.

ينابيع الموده ، ص 429