محتواي حديث «سفينه»

مفاد حديث «سفينه» چيست؟

در حديث «سفينه» اهل بيت(ع) به كشتى نوح(ع) تشبيه شده‌اند که در طوفان فتنه ها تنها راه نجات و جدا شدن از آن، باعث هلاكت است. همان طور كه شرط قرار گرفتن در كشتى نوح(ع)، ايمان و عمل صالح بود شرط نجات اين امت از طوفان ها، ايمان و يقين به موقعيت اين كشتى است و آن چه مايه نجات است پيروى از اهل بيت(ع) است نه صرف محبت به آنها.

ناقلين حديث «سفينه» در ميان صحابه، تابعين و علما

حديث «سفينه» را چه كساني نقل كرده‌اند؟

حديث «سفينه» را حداقل 8 نفر از صحابه مانند: ابوذر، ابوسعيد خدرى، ابن عباس، عبدالله بن زبير و على(ع) از پيامبر(ص) نقل كرده اند. ابوذر می گوید: پیامبر(ص) فرمود: «اهل بيت من در ميان شما همانند كشتى نوح اند هر كس بر آن سوار شود نجات مى يابد و هر كسى از آن جدا شود، هلاك مى گردد». به گفته شيخ محمد امين انطاكى، تمام علماى اسلام متفقند كه حديث سفينه از احاديث صحيحه و مستفيضه نزديك به حد تواتر است و تعداد زيادى از حافظان، ائمه حديث و اهل سيره و تواريخ در مؤلفات و مجامع حديث خود، آن را نقل كرده اند.

علّت تشبیه اهل بیت به کشتى نوح

چرا پیامبر(صلى الله علیه وآله) در حدیث «سفینه» اهل بیت خود را به کشتى نوح تشبیه کردند؟

تشبیه اهل بیت به کشتى نوح به جهت آن است که در مورد کشتى نوح، هر کس سوار بر آن شد از غرق و هلاکت نجات پیدا کرد و هر کس سوار نشد غرق گشته و به هلاکت دنیا و آخرت رسید؛ همین طور است در مورد اهل بیت(ع)، هر کس که از آن ها متابعت نمود، نجات یافت و هر کس بر کشتى هدایت آن ها سوار نشد، در گمراهى ها غرق می شود.

مقصود از «اهل بیت» در حدیث «سفینه»

مقصود از «اهل بیت» در حدیث «سفینه» چه کسانى هستند؟

با مراجعه به روایات دیگر و همچنین به جهت لزوم تناسب بین حکم و موضوع، کشف مى کنیم که مراد از «اهل بیت» در حدیث سفینه، اهل بیت معصوم پیامبرند.

تصحیح سند حدیث «سفینه»

از چه راه هایى مى توان صحت سند حدیث «سفینه» را اثبات کرد؟

«حدیث سفینه» را مى توان از طرق مختلف تصحیح نمود: 1- تصریح به صحت آن از ناحیه برخى از علما. 2- طرق متعدد آن که یکدیگر را تقویت می کنند. 3- تقویت مضمون آن با روایات دیگر. 4- این حدیث در حدّ تواتر است و نیاز به بررسی سندی ندارد.

 تشبیه اهل بیت(ع) به کشتى نوح و باب حطّه

چرا پیامبر(صلى الله علیه وآله) اهل بیت خودش را به کشتى نوح و باب حطه تشبیه کرده است؟

منظور پيامبر(ص) از تشبيه اهل بيت(ع) به کشتى نوح اين است که هرکس به آنها، در امور دينى، پناه بَرَد و فروع و اصولش را از اهل بيت اخذ کند، از غرق شدن در عذاب جهنم نجات مى يابد، و کسى که تخلف ورزد، غرق خواهد شد. و وجه تشبيه آنها به باب حطه اين است که خداوند انقياد و تسليم در برابر اهل بيت و متابعت از ائمه عترت را مظهر تواضع به حکم الهي قرار داده و اين را سبب مغفرت ملت اسلام دانسته است.
 

اهل سنت و حدیث «سفینه»

علماى اهل سنت حدیث «سفینه» را با چه تعبیرى نقل کرده اند؟

«حدیث سفینه» را جماعت بسیارى از اهل سنت از رسول خدا(ص) نقل کرده اند که برخى از آنها عبارتند از: 1- حاکم نیشابورى. 2- طبرانى. 3- ابن اثیر جزرى.

راویان حدیث «سفینه» از صحابه و تابعین

از صحابه پیامبر(صلى الله علیه وآله) و تابعین چه کسانى حدیث «سفینه» را نقل کرده اند؟

راویان حدیث از صحابه:  عبدالله بن عباس، ابوسعید خدرى، ابوالطفیل عامر بن واثله، سلمة بن اکوع، انس به مالک، و عبدالله بن زبیر.
راویان حدیث از تابعین : سعید بن جبیر،  عامر بن عبدالله بن زبیر، أیاس بن سلمة بن اکوع، سعید بن مسیّب و ... .
 

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله :

حسين منى و انا من حسين احب الله من احب حسينا .

حسين از من و من از حسينم ؛ دوستدار حسين محبوب خداست .

سنن ترمذى 2/307 و کنزالعمال 6/221