اغنيا 6 مطلب

سفارش امام صادق(ع) به شيعيان در مورد مسائل اجتماعي

سفارش امام صادق(ع) در ديدار با يكى از شيعيان‌شان در مورد مسائل اجتماعي چيست؟

امام صادق(ع) در ديدار با يكى از شيعيان‌شان در مورد مسائل اجتماعي سفارش كردند كه: «سلام مرا به دوستانم برسان و آنها را به تقواى الهى سفارش و وصيّت كن و اينكه اغنيا به فكر فقيران باشند و قوى‌ها به ضعيفان كمك كنند و زنده‌ها به تشييع جنازه مرده‌ها بروند [و احترام يكديگر را حتّى بعد از مرگ رعايت كنند] و اينكه همديگر را در خانه‌هايشان ملاقات كنند كه اين ملاقات نمودن، زنده كردن مكتب اهل بيت(ع) است».

نگاهي به آثار شوم «حرص»

آیات و روایات چه آثار سوئی برای «حرص» بیان كرده اند؟

آیات و روایات پر است از آثار سوء «حرص» در زندگی فردی و اجتماعی بشر، مانند: حریص همچون فقیران زندگی می کند و همچون فقیران می میرد، ولی در قیامت همچون اغنیا محاسبه می شود. حرص انسان را به هلاکت می افکند؛ زیرا شخص حریص به خاطر دلباختگی به دنیا خطرات اطراف خود را نمی بیند، زمینه را برای آلودگی به انواع گناهان همچون دروغ و خیانت و غصب حقوق دیگران فراهم می کند، حریص اموالی را می اندوزد که زحمتش از آن او و سود و منفعتش از آن دیگران است.

علّت همراهی صفات «غنى و حمید» با یکدیگر

چرا دو صفت «غنى» و «حمید» همیشه با یکدیگر به کار مى روند؟

علت همراهی این دو صفت این است که بسیاری از افراد غنی، بخیلند اما خداوند غنی است و این به خاطر جود و بخشندگی اش است، که سزاوار حمد و ستایش است. همچنین اغنیا دارای غنای ظاهری هستند، که البته همه امکانات را خدا در اختیارشان گذاشته است و تنها اوست که غنی بالذات است. اغنیا اگر کاری می کنند بخاطر سود است اما خدا بی حساب می بخشد و از همه شایسته تر به حمد و ثنا است.

کمک به فقیر، نشانه لزوم فقر!

آیا کمک به فقیر نشانه لزوم فقر نیست؟

تأکیدهاى مکرّر اسلام بر کمک به بینوایان، دلیل بر به رسمیت شناختن «فقر» نیست. چون: 1- در احادیث اسلامی آمده که اگر جامعه سالم باشد و مردم حقوقى را که خداوند در اموال آنان براى این طبقه قرار داده، بپردازند فقیری در آن یافت نمی شود. 2- اسلام در آغاز کار در یک اجتماع به تمام معنا ناسالم و مملوّ از تبعیض ها و تجاوزها و ظلم ها به وجود آمد و لذا باید برنامه اى تهیّه می کرد که در آن فقر و گرسنگى تدریجاً ریشه کن گردد.

نحوه تعامل «اغنيا» و «فقرا»؟

رفتار متقابل «اغنيا» و «فقرا» نسبت به يكديگر چگونه بايد باشد؟

در گفتگوي بين امام علي(ع) و حضرت خضر(ع) آمده است كه: «چقدر خوب است كه اغنيا براي رضاي خدا به فقرا تواضع كنند». حضرت امير(ع) نيز فرمود: «بالاتر از تواضع اغنيا براي فقرا، بي ‏اعتنايي فقرا نسبت به اغنياست؛ فقيري كه به اغنيا بي ‏اعتنايي مي كند بر خدا توكل كرده و اين خود كرامتي فراتر از تواضع است».

پول گرفتن پیامبر اسلام از مسلمانان برای نجوا و درد دل با ایشان؟!

بر اساس آيه 12 سوره مجادله، کساني که مي خواستند با پيامبر اسلام(ص) صحبت کنند، بايد پولي (صدقه) را قبل از آن پرداخت مي کردند؛ آيا اين حکم باعث نمي شود که مردم فقير از درد دل با پيامبر خود باز بمانند؟! و يا آيا قرار بوده که به هر بهانه اي از مردم پول بگيرند؟

حكم مزبور از آغاز جنبه موقتى داشته و هدفی را دنبال می کرد؛ پس از محقّق شدن هدف آیه، آن حکم نسخ شد. اين دستور به خاطر آن بود كه گروهى از مردم، مخصوصا اغنيای جامعه مرتبا مزاحم پيامبر(ص) مى‏ شدند و با او نجوى مى‏ كردند؛ اين كار علاوه بر اين كه وقت گرانبهاى پیامبر(ص) را مى گرفت، سبب اندوه و نگرانی ديگران(فقرا) می شد. ضمن اینکه در این آیه نه تنها از فقرا براي درد دل پولي خواسته نشده است، بلکه خود این صدقات هم به فقرا می رسید.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي (عليه السلام):

وَ الْحَجَّ تَقْوِيَةً لِلدِّين

خداوند حج را وسيله تقويت دين قرار داد.

نهج البلاغه: خ1