ابن ماجه 17 مطلب

صحاح ستّه

معرفی کتاب «صحاح سته»

صحاح ستّه (کتاب هاى صحیح شش گانه) به مجموعه کتاب هایى گفته مى شود که روایات آنها توسط اهل سنت به عنوان روایات صحیح تلقى شده است. از قرن دوم هجرى که نوشتن و جمع آورى احادیث پیامبر اکرم(ص) در میان اهل سنت رواج یافت، تا نیمه قرن سوم هجرى کتاب هاى فراوانى تحت عنوان صحاح، مسانید، مستخرجات، و سنن نوشته شد. امّا هدف اصلى آنان فقط گردآورى احادیث نبوى بود. بدون اینکه حدیث صحیح را از ناصحیح جدا سازند. این شش کتاب در حوزه عقاید، احکام، تفسیر، و تاریخ صدر اسلام، به عنوان معتبرترین منابع اهل سنت به شمار مى روند. به طورى که آنان در همه مباحث خود به احادیث این کتاب ها استناد کرده و به آنها اعتماد مى کنند. اهل سنت در اعتماد و استناد خود به این منابع، نویسندگان آنها را «جماعت» نامیده و براى به کرسى نشاندن حرف خود مى گویند که این مطلب «روایت جماعت» است.

معرفی ابن ماجه

ابن ماجه که بود؟

ابو عبد الله محمد بن یزید ربعی ابن ماجه قزوینى (209 ـ 273 ق) یکى از بزرگترین و مهم ترین راویان و نویسندگان حدیث اهل سنت است. او اهل قزوین بود و به بصره، بغداد، شام مصر، حجاز و رى مسافرت کرد تا دانش حدیثى خود را افزایش داده و احادیث صحیح را گردآورى کند که در نهایت یکى از شش کتاب معتبر (صحاح ستّه) یعنى «سُنَن ابن ماجه» را تدوین نمود. این کتاب در عقاید، فقه، اخلاق، تاریخ اسلام و سیره از مهم ترین منابع حدیثى به شمار مى رود تا آنجا که عده‌ای آن را حتى از کتاب «موطاء» مالک امام فرقه مالکیه برتر دانسته و بر آن ترجیح داده اند.

شهادت امام رضا(ع)

آیا در میان مورّخین شیعه و سنى کسى قائل به شهادت امام رضا(ع) مى باشد؟

اتفاق مورّخين شيعه بر اين است که امام رضا(ع) همانند سایر ائمه(ع) به شهادت رسيده و بسیاری از اهل سنت نيز اين مطلب را قبول دارند. از آن جمله: ابن حجر، ابن صباغ مالکى، مسعودى، قلقشندى، قندوزى حنفى، احمد شبلى، حاکم نيشابورى، ابوزکریا موصلى، ابوالفرج اصفهانى، ابن طباطبا، شبلنجى، ابن حبّان و سمعانى و ابن ماجه قزوینى و بسیاری دیگر از ایشان.

فاطمه(ع) پاره تن رسول خدا(ص)

در منابع اهل سنت چه فضائلى درباره حضرت زهرا(علیها السلام) نقل شده است؟

صاحبان صحاح سته و بزرگان حدیث در سنن و مسانید و معاجم از پیامبر(ص) نقل کرده اند که: فاطمه پاره تن من است، هر که او را اذیت کند مرا اذیت کرده و هر آنچه او را خشنود سازد مرا خشنود ساخته است.

ابن تیمیه و تکذیب ذیل حدیث غدیر

آیا اعاى ابن تیمیه مبنى بر نبودن جمله «اللهم وال من والاه...» در حدیث غدیر صحیح است؟

ابن تیمیه ادّعا کرده محدثین بر کذب آن اتفاق دارند؛ در حالى که بسیارى از بزرگان محدثین اهل سنّت آن را نقل کرده اند؛ مانند: احمد بن حنبل، نسائى، ابن ابى شیبه، ابن حبّان، طبرانى، بزار، ضیاء مقدسى، حاکم نیشابورى، ابن ابى عاصم و ابن ماجه. و افرادى همچون ابن حبّان، حاکم نیشابورى و ضیاء مقدسى با سند صحیح این ذیل را نقل کرده یا تصریح به صحت سند آن نموده اند.

جزء بودن «آل محمّد» در فرستادن صلوات بر پيامبر(ص)

آيا در فرستادن صلوات بر پیامبر اكرم(ص) بايستي «آل محمد» را هم بياوريم؟

روايات متعدّدى از طرق شيعه و اهل سنّت به ما رسيده كه در همه آنها تأكيد شده است كه به هنگام فرستادن صلوات بايد عبارت «آل محمّد(ص)» ذكر شود. مثلا در «الصواعق» ابن حجر آمده است كه پيامبر(ص) فرمود: «هرگز صلوات ناقص و ناتمام بر من نفرستيد! عرض كردند: صلوات ناقص و ناتمام چيست؟ فرمود: اينكه فقط بگوئيد: «اللّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّد» سپس امساك كنيد؛ بلكه بگوئيد: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّد وَ آل مُحَمَّد»».

راویان حدیث منزلت از اهل سنت

از علماى اهل سنت چه کسانى حدیث منزلت را نقل کرده اند؟

بیشتر علماى معروف اهل سنت مانند: محمد بن اسحاق، ابوداوود طیالسى، ابن سعد، ابن ابى شیبه، احمد بن نبل، بخارى، مسلم، ابن ماجه، ابن حبان، ترمذى، ابوبکر بزار، نسائى، ابویعلى موصلى، طبرانى، خطیب بغدادى، ابن مغازلى شافعى، بغوى، ابن عساکر، خوارزمى، فخر رازى، مبارک بن اثیر، ابوالحسن ابن اثیر، ابن طلحه قرشى، سبط بن جوزى، نووى، ابن قیم جوزیّه، یافعى، ابن کثیر دمشقى، خطیب تبریزى، ابن صباغ مالکى، دیار بکرى، متقى هندى، احمد بن زینى دحلان، محبّ الدین طبرى و دیگران حدیث منزلت را نقل کرده اند.

 راویان حدیث «اخوت» از علماى عامّه

از دانشمندان اهل سنت چه کسانى حدیث « اخوّت» را نقل کرده اند؟

حديث «اخوت» را قریب به هفتاد تن از علماى اهل سنت از جمله: ترمذى، نسائى، ابن ماجه، ابن عبدالله، ابن عساکر، طبرى، ابونعيم اصفهانى، هيثمى و... نقل نموده اند.

شبهه «شیعه بودن برخى از راویان احادیث ولایت»

آیا شیعه بودن برخى از راویان احادیث ولایت مى تواند دلیل بر ابطال این احادیث باشد؟

 اولا: طبق گفته اهل سنت تشیع راوى اگر ثقه باشد مضرّ به روایات او نیست. ثانیاً: اجلح که یکى از راویان حدیث ولایت است، به تصریح اهل سنت ثقه مى باشد. ثالثاً: اجلح از رجال ابى داوود درسنن و ترمذى در صحیح و نسائى در سنن و ابن ماجه در سنن است. رابعاً: بزرگان اهل سنت همچون شعبه، سفیان ثورى و ابن المبارک از او روایت نقل کرده اند. خامساً: براى حدیث«ولایت» طرقى دیگری مانند عمران بن حصین است که  اهل سنت او را قبول دارند.

عدم وجود روایتى از امام رضا(ع) در منابع حدیثى!

آیا همانطور که ابن تیمیه مى گوید احدى از اهل علم و رجال هیچ حدیثی از امام رضا(ع) روایتى نقل نکرده است؟!

ابن تیمیه می گوید احدی از اهل علم از امام رضا(ع) روایتی را نقل نکرده است.
در این باره می توان گفت:
اولا: اهل سنت معترفند به جهت عظمت امام رضا(ع)، این سعادت براى اهل حدیث خواهد بود که از ایشان نقل روایت کنند.
ثانیاً: سه نفر از دارندگان صحاح ستّه، یعنى ابن ماجه قزوینى، ابوداوود سجستانى و ترمذى از آن حضرت روایت نقل کرده اند.
ثالثاً: بسیارى از فقها و محدّثین اهل سنت مانند: احمد بن حنبل، حمیرى نسّابه، ایّوب نیشابورى، صنعانى، غازى قزوینى، و ابوالصلت هروى، از آن حضرت روایت نقل کرده اند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الحسينُ عليه السّلام :

اَنا قَتيلُ الْعَبْرَةِ لا يَذْکُرُنى مؤ مِنٌ اِلاّ بَکى .

من کُشته اشکم . هيچ مؤ منى مرا ياد نمى کند مگر آنکه (بخاطر مصيبتهايم ) گريه مى کند.

بحارالانوار، ج 44، ص 279