نگاهی به زندگی «عثمان بن حنیف»

«عثمان بن حنیف» که بود؟

«عثمان بن حنيف» از اصحاب بافضیلت پيغمبر اكرم(ص) و از یاران خاص امیرمومنان(ع) بود. در عصر خليفه دوم به موجب تقوا و پرهیزکاری اش، مأمور اندازه گيرى سرزمين هاى خراجى عراق و سپس والى بصره شد. در فتنه جمل بدلیل رد پيشنهاد یاران عايشه برای جنگيدن با امام على(ع)، مورد شکنجه قرار گرفت. سپس به خدمت امام على(ع) آمد و در جنگ جمل همراه آن حضرت بود و تا آخر عمر بر اعتقاد راستین خود ثابت قدم ماند و در دوران حکومت معاويه از دنيا رفت.

اُسْدُ الغابة

معرفی کتاب «اسد الغابه»

کتاب «اسد الغابه» یکى از کتاب هاى مهم اهل سنت درباره دانش رجال و صحابه شناسى است که توسط عزّالدین، ابن اثیر جزرى (555 - 630 ق) نوشته شده است. این کتاب در حدود 7500 زندگى نامه را در بر دارد که نویسنده آن محتویات کتاب هاى مهم نوشته شده در قرن هاى پیش از خود توسط ابن منده، ابونعیم اصفهانى و ابن عبدالبرّ، ابوالحسین غسّانى، و ابوموسى اصفهانى را در آن جمع کرده و با افزودن مطالب و تحقیقات خودش، از اشتباهات آنان پرده برداشته است. این کتاب على رغم اینکه یکى از منابع ابن حجر عسقلانى در تدوین کتاب هاى تاریخى و رجالى خودش به شمار مى رود، اما او انتقادهایى نیز بر آن وارد کرده است. از جمله اینکه او در مورد سندها به جاى اعتماد به اصحاب سند، نظرات اهل سیره و انساب را مقدم داشته است.

 

حديث «ثقلين» در كتب اهل سنت

آيا حديث «ثقلين» در كتب اهل سنت هم نقل شده است؟

اين حديث به طور گسترده در كتابهاى معروف اهل سنت، مانند: صحيح مسلم، سنن ترمذى، سنن دارمى، مسند احمد، سنن نسائى، مستدرك الصحيحين، الصواعق المحرقه، اسد الغابه فى معرفة الصحابة، احياء الميت، السنن الكبري، المعجم الكبير، منهاج السنه و دهها كتاب ديگر اهل سنت ذكر شده است.

شأن نزول آيه «ليلة المبيت» از منظر روايات اهل سنت؟

از دید روايات اهل سنت، آيه «ليلة المبيت» درباره چه کسانی نازل شده است؟

آیه 207 سوره بقره معروف به «ليلة المبيت» مربوط به شبي است كه مشركين مکه قصد قتل پيامبر(ص) را داشتند ولی امام علی(ع) با جان فشانی، پا در این مهلکه گذارد و با خوابیدن در بستر پیامبر(ص)، جان ایشان را حفظ نموده و مقدمه هجرت را فراهم کرد. علاوه بر مفسران شیعه، مفسران برجسته اهل سنت نیز معتقدند این آیه در شأن امام على(ع) نازل شده است و ثعلبى، ابن صباغ مالكى، حاكم نيشابورى، احمد حنبل و ديگران احادیث مربوط به این واقعه را نقل كرده اند.

معرفی إبن اثیر جَزَرى

ابن اثیر جَزَرى که بود؟

وى ابوالحسن على بن محمد بن محمد بن عبدالکریم شیبانى جزرى مشهور به عزالدّین، ابن اثیر (555-630) مورّخ، محدّث، و ادیب مشهور اهل سنت است که دو کتاب مهم «الکامل فى التاریخ» و «اُسْد الغابه» از تالیفات او مى باشد. او در نزدیکى موصل به دنیا آمده و در حلب سوریه (شام) وفات یافته است، براى کسب و تحصیل علم و حدیث به مناطق زیادى مثل شام، موصل، و بغداد سفر کرده و از محضر اساتید احادیث فراوانى را بهره برد؛ او همچنین به حلب و قدس نیز مسافرت کرد. نقل است که به هنگام مسافرت به حلب، یاقوت حموى تاریخ نویس مشهور اهل سنت به او وصیت کرد تا نوشته هایش را به بغداد برده و به محل وقف مخصوص بسپارد تا در امان بوده و اهل علم استفاده نمایند. اما «قطفى» در کتاب «انباه الرواه» خود در ذیل ترجمه احوال یاقوت مى نویسد که ابن اثیر این وصیت یاقوت را نادیده گرفت و با تصرّف در آنها (که در محتواى نوشته ها دست برد) آنها را در میان گروه هایى پخش کرد تا از آن بهره ببرند. اگر این گفته قطفى درست باشد، اتّهام صریحى بر تدیّن و امانت دارى ابن اثیر به شمار مى رود که ارزش مطالب و نقل اقوال او در آثارش را نیز مخدوش و بى اعتبار مى گرداند. ابن اثیر از لحاظ سیاسى با حکّام عصر خویش هماهنگ و همراه بود و به خلفاى عباسى تمایل داشت. و از این رو به شدت با شیعیان و تشیع سرِ ستیز داشت.
 

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ السجّادُ عليه السّلام :

اِنّى لَمْ اَذْکُرْ مَصْرَعَ بَنى فاطِمَةَ اِلاّ خَنَقَتْنى لِذلِکَ عَبْرَةٌ.

من هرگز شهادتِ فرزندان فاطمه عليها السّلام را به ياد نياوردم ، مگر آنکه بخاطر آن ، چشمانم اشکبار گشت .

بحارالانوار، ج 46، ص 109