با توجه به موارد استعمال كلمه «وحي»، مى توان گفت: وحي پروردگار به دو صورت انجام مى گيرد: 1. «وحى تكويني» كه در حقيقت همان صفات، غرايز و استعدادهاى درونى است كه خداوند در نهادِ موجودات قرار داده است. مانند: وحى فرستادن به زنبور عسل. 2. «وحى تشريعى» كه بر پيغمبران فرستاده مى شده و بيانگر رابطه خاصّ پيغمبران با مبدأ آفرينش بوده و از اين طريق، حقايق را دريافت مى داشتند.
واژه «وحى» در «قرآن» به چهار معنا آمده است: 1. اشاره پنهانی: كه همان معناى لغوى است. 2. هدایت غریزی: يعنى رهنمودهاى طبيعى كه در نهاد تمام موجودات به وديعت نهاده شده است. 3. اِلهام (سروش غيبى): گاه انسان پيامى را دريافت مى دارد كه منشأ آن را نمى داند، به ويژه در حالت اضطرار كه گمان مى برد راه به جايى ندارد ناگهان درخششى در دل او پديد مى آيد كه راه را بر او روشن مى سازد و او را از آن تنگنا بيرون مى آورد. اين پيام هاى راه گشا، همان سروش غيبى است كه از پشت پرده ظاهر شده و به مدد انسان مى آيد. از اين سروش غيبى در قرآن با نام «وحى» تعبير شده است. 4. وحى رسالى: وحى بدين معنا شاخصه نبوّت است.
مطالعات نوین طبیعت شناسی با بررسی نظم کندوهای عسل به این نتیجه رسیده که این نظم نمی تواند بدون يك شعور طبيعى پدید آمده باشد. شعور آگاهانه ای که با قوانینی خاص، وظیفه هر کدام از اعضای کندوی عسل را بر اساس استعدادش مشخص می کند. برخی طبیعت شناسان نام این شعور طبیعی را «روح کندو» می نامند ولی ما از قرآن آموخته ایم که این نظم معلول الهام الهی به زنبورها است. الهامی که در شکل خانه سازی زنبورها نیز تبلور می یابد تا خانه های این مخلوقات با استفاده از کم ترین مصالح با استحکام بسیار زیاد ساخته شود.
فرآوری «عسل» پدیده ای حیرت انگیز است که در قرآن نیز به آن اشاره شده است. برای درک این شگفتی همین بس که پژوهشگران می گویند: برای تولید یک کیلو عسل نیاز به فعالیت 50,000 زنبور و مکیدن 5,700,000 گل است. فرآوری 400 گرم عسل نیاز به 80,000 بار رفت و برگشت زنبور از کندو به طبیعت و طی مسافتی به اندازه دو برابر محیط کره زمین است. علاوه بر اینها زنبور ماده ای به نام «پولن» که مملو از ویتامین ها و مواد معدنی است را از گلها استخراج و با عسل می آمیزد.
دانشمندان رمز و راز تعبیر قرآن در «شفا» دانستن عسل را ناشی از ویژگیهایی مانند: فاسد نشدن و آلوده نشدن به میکروب، گردآوردن خواص گیاهان و گلها به صورت یکجا، دارا بودن ویتامین ها و مواد معدنی موثر در خون سازی، رفع خستگی و فشردگی عضلات، تقویت دستگاه گوارش و قلب، درمان معده و ... می دانند. همچنین فيثاغورث به شاگردان خود توصيه مى كرد "تا مى توانيد عسل و نان بخوريد" و بقراط مى گفت: «اگر مى خواهيد عمر طولانى داشته باشيد بايد عسل بخوريد».
زنبور عسل هنگامی که شیره گیاهان را می مکد، قسمتی از بدنش در گل قرار می گیرد. وقتی از این گل برمی خیزد تا سراغ گل دیگری رود، بدنش از گرد زرد رنگ گل پوشیده می شود و آن را به گل دیگری منتقل می کند. اینگونه تخمدان میوه درختان بسیاری مانند گلابی و بادام و سیب، و... تبدیل به میوه می شود. حدود 80 درصد لقاح ها به وسیله زنبور انجام می شود و به گفته یکی از دانشمندان اگر زنبورها نبودند 100000 نوع از گیاهان از بین می رفتند.
دانشمندان پى برده اند كه نيش زنبور عسل براى بيماري هائى مانند: رماتيسم، مالاريا، درد اعصاب و ... مؤثر است.
قوانین تکوینی و تشریعی در اسلام با یکدیگر هماهنگ اند و اگر دستگاه تشريع به انسانها دستور انفاق مى دهد، در عالم تكوين نيز موجودات در حال انفاق هستند. به عنوان مثال؛ خورشید همواره نور و گرمای خود را انفاق می کند و بر اثر اين انفاق، ميليونها تُن از وزنش كاسته می شود و یا زنبور عسل شبانه روز مشغول كار است تا مفيدترين غذا را در اختيار انسان قرار دهد. در واقع تمام هستی در حال انفاق است و انسان هم بايد اهل انفاق باشد، در غیر این صورت وصله ناهمگونی برای عالم خلقت می شود.
زندگى زنبوران عسل پر از شگفتی است. خانه سازى، شیوه جمع آورى شيره گلها، ساختن و ذخيره كردن عسل و پرورش نوزادان و كشف مناطق پرگل و دادن آدرس به ساير زنبورها و پيدا كردن كندو از ميان صدها يا هزاران كندو، همگى نشانه هوش فوق العاده اين حشره است. قرآن مجید نیز با نامیدن سوره ای به نام «نحل»؛ (زنبور) به برخی از شگفتی های این موجود اشاره می کند.
«نَحْل» نام زنبور عسل است و «نِحْلَة» به معنى بخشش بلاعوض است. گاه احتمال داده شده كه ريشه اصلى «نحل» همان «نحله» به معنى بخشش باشد و اگر به زنبور عسل «نَحل» گفته مى شود به خاطر آن است كه عطيه و بخشش شيرينى براى عالم انسانيت به همراه مى آورد.
الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)
مَن أکثَرَ مِن ذِکرِ الآخِرةِ قَلَّتْ مَعصيتُهُ
هر کس که زياد به ياد آخرت باشد، گناه و نافرمانى او کم شود!
ميزان الحکمه، جلد 1، ص 56