ابولهب 15 مطلب

تأثير «نظام ارزشی» جامعه در سرنوشت مردم

«نظام ارزشی» جامعه چه تأثیری در سرنوشت مردم دارد؟

از امور مهمي كه در سرنوشت اجتماع تأثيرگذار است، نظام ارزشى آن جامعه است. جامعه برای هر چیزی ارزش قائل شود مردم به همان سمت حرکت مي كنند. اگر ارزشها در جامعه ای ثروت، قدرت، پست و مقام باشد همه مردم به این سمت حرکت می کنند، و تمام نیروی خود را صرف رسيدن به آن مي كنند؛ ولی اگر در جامعه ای ارزش، امور معنوی و دینی باشد، مردم هم به سوی این ارزشها می روند. کار پیامبران(ع) و بزرگان دین سوق دادن جامعه به سوی ارزش های خدائي و معنوی و دور کردن جامعه از ارزش های مادی و شیطانی بوده است.

فضيلت هاي «بنی هاشم» بر «بنی امیّه» از زبان امام علي(ع)

امام علي(علیه السلام) درباره فضيلت هاي «بنی هاشم» بر «بنی امیّه» چه فرمودند؟

امام علي(ع) درباره فضيلت هاي «بنی هاشم» بر «بنی امیّه» فرمودند: «چگونه اين دو گروه يكسانند در حالى كه در بین ما پيامبر(ص) و در بین شما تكذيب كننده اي مانند ابوجهل وجود دارد، از ميان ما شير خدا و از ميان شما شير پيمان هاى ضد اسلامى، از ميان ما دو سرور جوانان بهشت و از ميان شما كودكان آتش، از ما بهترين زنان جهان و از شما حمّالة الحطب و ... وجود دارد، پس ما به سبب خويشاوندي با پيامبر(ص) و اطاعت از او از ديگران سزاوارتريم. از سوى ديگر اگر دليل پيروزي در سقيفه استدلال به خويشاوندى با پيامبر(ص) بود، پس حق با ماست؛ چرا كه ما از همه به پيامبر(ص) نزديك تريم و اگر دليل ديگري داشت انصار نيز در خلافت حقّى خواهند داشت».

ماجراى یوم الدار

پیامبر(صلي الله عليه و آله) در مهمانى عشیرة الاقربین(يوم الدار)، چه كسی را به وصايت و جانشيني خود انتخاب كرد؟

پیامبر(ص) پس از نازل شدن آیه انذار، همه نزدیکان خود را دعوت کرد اما ابولهب مجلس را به هم زد. حضرت رسول روز بعد آنها را دوباره دعوت کرد و این بار بعد از صرف غذا به آنها گفت هیچ کسی برای قوم خود بهتر از آنچه من برای شما آورده ام نیاورده، من خیر دنیا و آخرت را برای شما آورده ام و شما را به سوی خدا دعوت می کنم، هر یک از شما دعوت مرا بپذیرد برادر، وصی و خلیفه من در میان شما خواهد بود. تنها کسی که دعوت پیامبر را پاسخ گفت علی بود و پیامبر او را به برادری و وصایت و جانشینی خود منصوب ساخت.

انگیزه عمر بن خطاب از مخالفت با دستور رسول خدا(ص) در جریان درخواست دوات و قلم؟

عمر بن خطاب انگیزه خود را از عمل نکردن به دستور رسول خدا(ص) در جریان درخواست دوات و قلم چگونه بیان می کند؟

عمر به ابن عباس می گوید: رسول خدا(ص) او (علی) را برای خلافت برگزیده بود؛ امّا چه می شود کرد، رسول خدا(ص) چیزی را خواست و خداوند چیز دیگری را اراده نمود، آیا هرچه پیامبر(ص) اراده نمود انجام شد؟ مضمون همین خبر با لفظ دیگری نیز روایت شده و در آن روایت آمده است که: عمر گفت: رسول خدا(ص) خواست او را برای خلافت تعیین نماید، و من از ترس بروز فتنه، مانع شدم.

شگفتا! عمر رأی و اندیشه خود را از اندیشه و رأی پیامبر(ص) شایسته تر می داند و اراده رسول خدا(ص) را در برابر اراده خداوند، و اراده خود را هم گام با اراده پروردگار به حساب می آورد!

نسب عمرو بن عاص

عمرو بن عاص چه نسبی داشت؟

زمخشري در کتاب ربيع الأبرار در مورد نسب عمرو بن عاص می نویسد: «نابغه»  كنيزی بود که ابو لهب، اُمية بن خلف، هشام بن مغيره، ابو سفيان و عاص بن وائل با او زنا كردند و نطفه عمرو از یکی از این پنج نفر بسته شد. پس از تولد، هر يك از آنان مدّعى پدری عمرو بودند. ولی نابغه او را فرزند عاص بن وائل دانست، وقتی به او گفتند چرا نسب ابو سفيان را كه برتر است، برنگزیدی؟ پاسخ داد؛ چون عاص بن وائل خوب خرج مى كند و ابو سفيان بخيل و چشمْ تنگ است.

معرفى عقبة بن ابى معیط

عقبة بن ابى معیط که بود؟

عقبة بن ابى معیط پدر ولید است، او در بین همسایگان پیامبر(ص) بیشترین اذیت را در حق ایشان روا داشت. از این رو پیامبر(ص) می فرماید: «من در بین بدترین همسایه ها بودم؛ بین ابولهب و عقبة. اگر سرگین مى یافتند نزدیک در خانه من مى ریختند». هم چنین او کسی است که به صورت پیامبر آب دهان پرت کرد، ضحاک می گوید: «چون عقبه به پیامبر(ص) آب دهان پرت کرد آب دهانش به صورت خودش برگشت، خدا او را لعنت کند، و به آنچه که اراده کرده بود نرسید، و گونه هایش را سوزاند و اثر آن در گونه هایش بود تا اینکه مُرد و به جهنم رفت».

پيش گوئى قرآن از سرنوشت ابولهب

قرآن سرنوشت ابولهب را چگونه پيش گوئى كرده است؟

ابولهب، عموى پيامبر(ص) و فرزند عبدالمطلب تنها كسى است از مشركان مكه كه نامش در قرآن مجيد آمده، و تأكيد شده كه او حتماً از دوزخيان است، و پیشگویی کرده كه او هرگز ايمان نخواهد آورد. بسيارى از مشركان مكه واقعاً و بعضى ظاهراً ايمان آوردند. اما از كسانى كه نه در واقع و نه در ظاهر ايمان نياوردند ابولهب و همسرش ام جميل خواهر ابوسفيان بود. قرآن در سوره تبّت آشكارا خبر داده است كه اين دو هرگز ايمان نخواهند آورد و اين از خبرهاى غيبى قرآن مجيد است.

آغاز دعوت علنى پیامبر اسلام(ص)

آغاز دعوت علنى پیامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) از چه زمانى بود؟

پس از گذشت سه سال از بعثت پیامبر اسلام (ص)، با نزول آیه 214 سوره شعراء: «و اَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْاَقْرَبِينَ»، موظف شد آشكارا مردم را به اسلام دعوت كند. رسول اسلام با اعلام آشكاراى دعوت خود، بر بالاى كوه صفا و دعوت به مهمانى بستگان خود كارش را شروع كرد و تا اين روز جمعيت مسلمان بسيار اندك و انگشت شمار بود، و در دو جلسه مهمانى كه ترتيب داد اولى را ابولهب مهلت نداد پيامبر سخن بگويد و دومى را پس از شنيدن سخنانش خنده اى كردند و رو به ابوطالب گفتند: «به تو فرمان داد كه از پسرت بشنوى و اطاعت كنى».

تصریح به نام ابولهب در قرآن

چرا قرآن ابولهب را با ذکر نامش مورد سرزنش قرار داده است؟

او و همسرش «ام جمیل» که خواهر «ابوسفیان» بود از سخت ترین و بدزبان ترین دشمنان پیغمبر اکرم(ص) بودند. از روایات به خوبى استفاده مى شود: او در بسیارى از مواقع همچون سایه به دنبال پیغمبر(ص) بود و از هیچ کارشکنى فروگذار نمى کرد، مخصوصاً زبانى زشت و آلوده داشت و سخنان رکیک و زننده اى مى گفت و شاید از این نظر سرآمد تمام دشمنان پیغمبر اسلام(ص) محسوب مى شد و به همین جهت، آیات مورد بحث، با این صراحت و خشونت او و همسرش «ام جمیل» را به باد انتقاد مى گیرد.

واقعه یوم الدار

پیامبر اسلام(صل الله علیه وآله وسلم) چگونه بستگان نزدیکش را به اسلام دعوت کرد؟

پیامبر(ص) در سال سوم بعثت مأمور به دعوت علنی شد. ایشان بستگان نزدیکش را به خانه «ابوطالب» دعوت کرد، آنها در آن روز، حدود چهل نفر بودند، هنگامى که پیامبر(ص) مى خواست وظیفه خود را ابلاغ کند، «ابولهب» با گفته هاى خود زمینه را از میان برد، لذا فرداى همان روز پیامبر(ص) آنها را دوباره به غذا دعوت نموده و پیام الهی را ابلاغ نمود و در آن مجلس فرمود: هر کس ایمان آورد برادر، وصی و خلیفه بعد از من خواهد بود. ولی جز امیرالمومنین(ع) کسی نپذیرفت.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصّادق عليه السّلام لِلفُضَيل :

تَجْلِسُونَ وَ تُحَدِّثُونَ؟ فَقالَ: نَعَمْ، قالَ: اِنَّ تِلْکَ الْمَجالِسَ اُحِبُّها فاءَحْيُوا اَمْرَنا، فَرَحِمَ اللّهُ مَنْ اَحْيى اَمْرَنا.

وسائل الشيعه ، ج 10، ص 392