سلسله قُرّاء و نحوه پیدایش «قرائات سبع»

سلسله قُرّاء و نحوه پیدایش «قرائات سبع» چگونه بوده است؟

قرائت قرآن و تلاوت آيات آن يكى از مهم ترين مسائل قرآن به شمار مى رود، به گونه اى كه از همان ادوار نخستين پيوسته عدّه اى عهده دار قرائت قرآن و تعليم آن بوده اند. طبقات قُرّاء شامل بزرگان صحابه چون «عبدالله بن مسعود»، «اُبَيّ بن كعب» و ...؛ و بالاخره بزرگانى که در طبقات دیگر قرار دارند. سپس در ادامه عهد تدوين قرائات آغاز شد و به دنبال آن قُرّاء سبعه تعيين گرديدند. سلسله قُرّاء و قرائات، قرن به قرن ادامه یافت تا آنكه در اوايل قرن چهارم «ابوبكر بن مجاهد»، قرائات را در هفت قرائت از هفت قارى بنام، به رسميّت شناخت.

مشكلات تعدّد مصاحف و ماجرای یکسان سازی آنها

متعدد بودن مُصحف ها در صدر اسلام چه مشکلاتی برای جامعه مسلمین بوجود آورده بود و چگونه این مشکل برطرف شد؟

پس از رحلت پيامبر(ص)، صحابه بر حسب دانش و شايستگى خود به جمع آورى آيات و مرتب كردن سوره هاى قرآن پرداختند؛ اما استعداد و توانايىِ آنان در انجام اين كار يكسان نبود. لذا نسخه های جمع آوری شده از نظر روش، ترتيب، قرائت و ... با یکدیگر تفاوت داشت، نهایتا اختلاف در مُصحف ها و قرائت ها، موجب اختلاف در بین مردم گردید. از این رو «حذيفة بن یمان» برای حلّ اين مشكل، از عثمان خواست كه به يكسان نمودن مصاحف و اِلزام نمودنِ مردم به قرائتِ واحد، اقدام كند كه همه اصحاب به جز «عبدالله بن مسعود»، با این اقدام موافقت کردند.

ابوموسی اشعری و نهي مردم كوفه از یاری كردن امام علی(ع)

ابوموسی اشعری درباره دستور امام علی(علیه السلام) براي كمك کوفيان در جنگ جمل چه کرد؟

امام علی(ع) در آستانه جنگ جمل، برای آماده ساختن مردم کوفه چند بار به اين شهر پيك فرستاد، اما در هر بار ابوموسی مردم را از شرکت در جنگ منع کرده و در پاسخ اعتراض فرستادگان حضرت، اصرار داشت كه هنوز بيعت عثمان به گردن همه است. فرستادگان جريان را به امام گزارش دادند. امام(ع) در نامه اى ابوموسى را از مقامش بر کنار کرد و مالك اشتر را براى خاتمه دادن به قائله ابوموسى و بسيج مردم براى جنگ جمل به كوفه فرستاد. پس از آن بيش از دوازده هزار نفر از كوفيان براى يارى امام(ع) به سوى بصره شتافتند.

معرفی «زیاد بن نضر»

«زیاد بن نضر» کیست؟

«زیاد بن نضر» از اصحاب مشهور امام علي(ع) بود که حضرت او را امیر طایفه مذحج و اشعریین قرار داد. او در نبرد صفّین فرمانده میمنه سپاه امام(ع) بود و از طرف امام(ع) ماموریت یافت به همراه عبدالله بن عباس با خوارج گفتگو نماید؛ چراکه او مردی عالم، با کمال و صاحب ایمان و عدالت بود.

نحوه برخورد امام علي(ع) با «فساد مالی» در حکومت؟!

امام علي(علیه السلام) پس از اطلاع از قصد تصرف نابجای یکی از عُمّال خود در «بیت المال» چه واکنشی از خود نشان داد؟

امام علي(ع) توسط نیروهای اطلاعاتی خود از قصد «زیاد بن ابیه» براي خيانت در بيت المال آگاه شد و در نامه شدید اللحن به او نوشت: «صادقانه به خداوند سوگند ياد مى كنم اگر به من گزارش رسد كه از بيت المال مسلمين چيزى كم يا زياد به خيانت برداشته اى آنچنان بر تو سخت مى گيرم كه در زندگى تو را كم بهره، سنگين بار و حقير و ذليل سازد». صريح نفرمودن امام(ع) براي اين بود كه «زیاد» در عمل مجرمانه جسور نشود.

واکنش امام علی(ع) پس از اطّلاع از تخلّف فرماندارش

عکس العمل امام علی(علیه السلام) پس از اطّلاع از تخلّف فرماندارشان چه بود؟

امام(ع) پس از دریافت گزارشی درباره تخلّف یکی از فرماندارانشان، در نامه اى وی را سرزنش کرده و بازخواست نموده و فرمودند: «كارى از تو به من گزارش داده شده كه اگر انجام داده باشى پروردگارت را به خشم آورده اى و پيشوايت را عصيان كرده اى و امانت خود را به رسوايى كشيده اى. به من خبر داده اند كه تو زمين هاى آباد را ويران كرده اى و آنچه از بيت المال در زير دست تو بوده است را به خيانت برگرفته و خورده اى. بنابراين حساب خويش را براى من بفرست و بدان كه حساب خداوند از حساب مردم سخت تر و برتر است».

امام سجاد(ع) از دیدگاه صحابه و تابعین

صحابه و تابعین در مورد شخصیت امام سجاد(علیه السلام) چه دیدگاهى داشتند؟

امام سجاد(ع) مورد مدح و ستايش معاصرينش بوده، از جمله عبدالله بن عباس با جلالت شأن و سنّ بالا ايشان را تجليل مى نمود، زهرى مي گويد: «من از بنى هاشم کسى را مثل على بن الحسين(ع) نديدم و کسى را فقيه تر از او نيافتم و در مدینه افضل از او درک نکردم و على بن الحسین برتر اهل زمان خود بود». سعيد بن مسيّب مي گويد: «من کسى را افضل از على بن الحسین ندیدم هم چنین زید بن اسلم میگوید: «من در بین مسلمین با کسى مثل او مجالست ننمودم».
 

وقایع جنگ صفین و مدت زمان آن

جنگ صفین چه مقدار طول کشید و چه اتفاقاتی افتاد؟

در ماه صفر، جنگ صفین آغاز شد و یازده روز طول كشيد. هر روز دو سپاه به هم یورش می بردند و تعدادی کشته می شدند تا اینکه در روز یازدهم سپاه امام بر شامیان چیره شدند و تنها يك گام به پيروزى نهايى مانده بود اما با حیله عمرو بن عاص که گفت: مردم قرآن بر نيزه کنند و بی بصیرتی عده ای از سپاه امام که فریب شامیان را خوردند، پیروزی را به نفع آنان واگذار کردند.

راويان «حديث ثقلين»

راويان «حديث ثقلين» چه كساني هستند؟

حداقل بيست و سه نفر از صحابه، «حديث ثقلين» را از شخص پيامبر اكرم(ص)، بدون واسطه نقل كرده اند، كه نام آنها در کتب روایی ثبت شده است. مثل: زيد بن ارقم؛ ابوسعيد خُدرى؛ جابربن عبدالله انصارى؛ حُذيفة بن اُسَيْد؛ خُزيمة بن ثابت؛ زيد بن ثابت و... .

دلیل مخالفت خوارج با امام علی(ع) و پاسخ ایشان؟

دلیل مخالفت خوارج با امام علی(ع) چه بود و ایشان چه پاسخ هائی به ایرادات خوارج دادند؟

پیش از آغاز نبرد نهروان امام علی(ع) عبدالله بن عباس را به سوی خوارج فرستاد تا دلایل مخالفت آنان را بپرسد. آنان گفتند ایرادهایی دارند که سبب کفر و آتش دوزخ می شود. نخست او نام اميرالمؤمنين را از صلحنامه محو كرد، حال اگر او اميرمؤمنين نيست، ما از مؤمنانيم و او امیر ما نیست. از سویی او حكميت را به دیگران سپرد در حالى كه ما او را صالح تر مى دانيم. هم چنین او افراد را داور در دين خدا قرار داد در حالى كه داورى مخصوص خداوند است. در نهایت او وصى پيامبر(ص) بود و حق وصيت را ادا ننمود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق عليه السلام :

«من انشد في الحسين عليه السلام بيتا من شعر فبکي و ابکي عشرة فله و لهم الجنة‏»

هر کس در رثاي حسين عليه السلام يک بيت از قصيده‏اي بخواند و بگريد و ده نفر را بگرياند پاداش آنان بهشت است.

بحارالانوار، ج 44، ص 288