«جاهلیّت نوین» در عصر ما

آیا در عصر و زمان ما هم «جاهلیّت» وجود دارد؟

در زمان ما بسيارى از اصول جاهليّت در اشكال مدرن حاكم شده است. در «عصر جاهليّت» انسان ارزش واقعى نداشت و خونريزي و غارت اموال، كار روزانه بود و در عصر ما نيز مهمترين اصل، كسب درآمد بيشتر است ولو با فروش سلاح هاى كشتار جمعى. در آن عصر، دختران را زنده به گور مي كردند، در عصر ما نيز سقط جنين انجام مى شود. در آن زمان، زنانِ آلوده، بر در خانه خود پرچم مى زدند، امروز نيز زنان فاسد در جرايد دنيا، آگهى هايى براي فروش خود مى دهند مسائل اخلاقى فراموش شده و فساد، بسيارى از مناطق جهان را گرفته است.

معناي «بیان همه چیز» در قرآن

آیا معنای این عبارت قرآنی که «همه چیز در قرآن بیان شده است» این است که جزئیات همه علوم و دانشها در قرآن آمده است؟

منظور امام علي(ع) از عبارت «وَ أَنْزَلَ عَلَيكُمُ الْكِتَابَ تِبْيَاناً لِكُلِّ شَي ءٍ» اين نيست كه قرآن دائرة المعارف بزرگى است با ذكر تمام جزئيات علوم مختلف و مكاتب مختلف فلسفى؛ بلكه منظور اين است که قرآن تمام آنچه را به خاطر آن نازل شده است و هدف اصلى اين كتاب است - كه همانا مسأله انسان سازى و سعادت بشر در تمام زمينه هاست - در بر دارد. معارف دينى، حقايق مربوط به مبدأ و معاد، وظايف انسان در پيشگاه خدا، وظايف انسانها در برابر يكديگر، مسائل اخلاقى، مسائل اجتماعى و نيازهاى اقتصادى و ... همه را بيان كرده است.

ضمانت اجرائى قوانين از منظر قرآن

قرآن در مورد اجراي قوانين چه راهکارهائي ارائه داده است؟

در قرآن سه نوع «ضمانت اجرايى» برای قوانین در نظر گرفته شده است: 1- ضمانت اجرايى به وسيله حكومت اسلامى. یعنی حكومت اسلامى موظف است، با هرگونه تخلّف از قانون قاطعانه برخورد كند. 2- ضمانت اجرايى به وسيله نظارت عمومى. یعنی فرد فرد امت اسلامى را طبق برنامه امر به معروف و نهى از منكر موظف به نظارت بر اجراى قوانين الهى كرده. 3- ضمانت درون ذاتى يا به تعبير ديگر، ايمان و اعتقاد به مبانى اسلام و مسائل اخلاقى و عاطفى.

پیدایش علم اخلاق در اسلام

اولین اثر مکتوب و جامع اخلاقی - اسلامی در چه زمانی نوشته شد؟

اولین اثر مکتوب و جامع اخلاقی - اسلامی توسط امير مؤمنان على(ع) در نامه معروفشان به امام مجتبى(ع) نگاشته شد که ایشان در آن اساس و ريشه مسائل اخلاقى را تبيين فرمودند. اما جدای از آثار منتشر شده توسط ائمه نخستين كتاب اخلاقی در قرن دوم به نام «صفة المؤمن و الفاجر» توسط اسماعيل بن مهران ابى نصر سكونى تأليف شده است.

روایات اسلامی و بیان اهمیت مطالعه تاریخ

مطالعه تاریخ از دید روایات اسلامی چه اهمیتی دارد؟

در روايات اسلامى تاريخ به عنوان يك منبع الهام بخش معرفت معرفى گرديده است. مخصوصاً براى مسائل اخلاقى و تهذيب نفوس و توجّه به واقعيّات زندگى بشر. امام علی(ع) هنگام عبور از آثار به جای مانده از کاخ های ساسانیان هنگام جنگ صفین با قرائت آیاتی از سوره دخان، گذشت زمان و نابودی آثار پیشینیان را مورد اشاره قرار دادند. امام صادق(ع) نیز ضمن نقل حادثه ای از زندگی حضرت داود(ع)، بر تاثیر مطالعه آثار گذشتگان در رشد اخلاقی و دوری از معصیت تاکید می کند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الرّضا عليه السّلام :

يا دِعْبِلُ! اُحِبُّ اَنْ تُنْشِدَنى شِعْراً فَاِنَّ هذِهِ الا يّامَ اَيّامُ حُزْنٍ کانتْ عَلَينا اَهْلِ الْبَيْتِ عليهم السّلام .

اى دعبل ! دوست دارم که برايم شعرى بسرايى و بخوانى ، چرا که اين روزها (ايام عاشورا) روز اندوه و غمى است که بر ما خاندان رفته است .

جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 567