اجتماعی 18 مطلب

منشأ تمايل انسان به زندگی دسته جمعى؟

چرا انسان يك موجود اجتماعى است و تمايل به زندگى دسته جمعى دارد؟

درباره اينكه چرا انسان يك موجود اجتماعى است و تمايل به زندگى دسته جمعى دارد؟ سه نظر وجود دارد: 1. اين تمايل جزء سرشت و فطرت انسان است. 2. اين تمايل به خاطر «غريزه استخدام» است و انسان بر اثر داشتن اين غريزه، هميشه سعى مى كند از موجودات ديگر به نفع خود بهره بردارى كند. 3. اين تمايل نتيجه ميل به تكامل به همراه يك استدلال روشن عقلى است. انسان، مي بيند اگر تنها زندگى كند و تنها به جنگ مشكلات برود، احتمال موفّقيّت او بسيار كم و به فرض موفّقيّت، بهره او كمتر است. لذا به سراغ زندگي گروهى مي رود.

آثار و پيامدهای «انزوا طلبی»

«انزوا طلبی» چه آثار و پيامدهايی دارد؟

به طور كلى مى توان گفت كه تنهايى و عُزلت سرچشمه بسيارى از مفاسد، بدبختى ها و ناكامى ها است؛ از جمله: 1ـ بسيارى از انحرافات فكرى، كج انديشى و بدخُلقى. 2- عجب و خود پسندى. 3- سوءِ ظن به همه افراد حتى نزديك ترين كسان. 4- غافل ماندن از عيوب خويش. 5- دور ماندن و محروم ماندن از تجربيات ديگران. و بسیاری از پیامدهای منفی دیگر که نمی توان آنها را در این مختصر بیان کرد.

نه ظلم کن، نه تن به ظلم بده

قانون و شعار کلی اسلام در روابط اجتماعی و اختلافات حقوقی یک مسلمان با دیگران چیست؟

تعبير «لا تَظْلِمُونِ وَ لا تُظْلَمونَ» که در آیه 279 سوره بقره آمده است، يك شعار مهم و قانون كلّى اسلامى است. هر چند این قانون در اينجا در مورد رباخواران پياده شده ولى طبق اين اصل قرآنى در تمام شئون زندگی، هيچ كس نبايد ظلم كند و نه مورد ظلم قرار گيرد؛ زیرا که هر دو گناه و خلاف است.

آثار فردی و اجتماعی «مشورت»

مشورت كردن چه فوائد و آثار فردی و اجتماعی برای انسان ها دارد؟

فوائد مشورت عبارت است از: 1- دفع خطا؛ یقینا ضميمه شدن چند عقل و رأى موجب انتخاب بهترين نظريه و به صواب نزديكتر است. 2- مشورت جاذبه دارد؛ اگر انسان در كارها باديگران مشورت کند، مردم هم با او مشورت می کنند. 3ـ موجب بها دادن به خود است؛ وقتى مردم ديدند به آنها بها داده شده و طرف مشورت واقع شده اند، به مشورت كننده در كارها بها می دهند. 4- ساخته شدن ديگران؛ مردم نیاز به خودكفائى مديريتی و فكرى دارند و این کار با مشورت و آموزش رموز كار به دیگران حاصل می شود.

عوامل گسترش اسلام در جزیره العرب و سایر نقاط

چه عواملی سبب گسترش اسلام در جزیره العرب و سایر نقاط شده است؟

گسترش اسلام در جزیره العرب و سایر نقاط با جنگ و شمشیر نبود، بلکه عواملی مانند شخصیت پیامبر(ص) و نوع رسالت حضرت، سبب توسعه اسلام گردید. نخست شخصیت پیامبر(ص) که از قبیله قریش و از خانواده هاشمی بودند، امتیاز ویژه ای از حیث پاکی، قداست و زعامت داشت که قابل مقایسه با هیچ قومی نبود. از سویی اسلام در جزیره العرب ظهور کرد؛ سرزمینی که از نفوذ دو دولت روم و ایران دور بود. همچنین قرآن معجزه ای بود که عرب فصیح را متحیر ساخته و در آن قوانین و معارف دینی و خبرهای غیبی با اسلوب فصیح و بلیغ آمده است. و ... .

میزان «امنیت اجتماعی» در عصر ظهور

وضعيت «امنيت اجتماعى» در عصر ظهور چگونه است؟

امام مهدى(عج) پديدآورنده «امنيت اجتماعى» است؛ امنیت در بُعد اقتصادى، سياسى، دفاعى، فرهنگى و غيره که شرط لازم رشد و تكامل فرد و جامعه است. بنابراین بشريت دارای امنیتی می شود که در تمام دوران تاريخ مانند آن را به خود نديده است.

اهمیّت توجه به تاریخ زندگانی معصومین(ع)

ما چه نیازی به مطالعه تاریخ زندگانی معصومین(علیهم السلام) داریم؟

آنچه در تاریخ زندگانى پیامبراسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) براى ما مهم و آموزنده است شناخت نوع زندگى و سبک رفتار اجتماعى آن بزرگواران و چگونگى موضعگیرى اجتماعى و سیاسى و شیوه فعالیتهاى فرهنگى آنان است. نوع زندگى و چگونگى موضعگیریهاى سیاسى - اجتماعى امامان معصوم، زمانى براى ما بهتر روشن مى‏گردد که از شرائط خاص زمان آن بزرگواران آگاه باشیم. چرا که، ائمه اطهار (ع) خط مشى اجتماعى، مواضع سیاسى و شیوه مبارزاتى خویش را بر اساس سنجش دقیق اوضاع و احوال و شرائط زمانى، تنظیم مى‏ کردند.

پیشرفت عظیم اقتصادی و عدالت اجتماعی در حکومت امام زمان

در روایات اسلامی پیشرفت اقتصادی و عدالت اجتماعی در حکومت جهانی امام زمان(عج) چگونه به تصویر کشیده شده اند؟

آنچه در روایات عصر ظهور بر روی آنها تاکید شده است، اول عدالت است؛ یعنی هرکس به اندازه تلاش و لیاقتش بهره مند می شود.  دوم اینکه دستیابی به منابع زمین امکان پذیر می شود و زمين بر كات و گنجهاى خود را آشكار مى سازد. سوم اینکه انسانها به غنای روحی می رسند؛  یعنی حرص از دلهای آنها ریشه کن می شود. در آن دوران دیگر کسی نمی ماند که تهی دست و فقیر باشد. احداث شهرها و راههای وسیع و مساجد بزرگ اما ساده و نظارت بر معماری خانه ها، از جمله برکات حکومت حضرت مهدی(عج) است.

دلائل قرآنى اهل سنت بر مشروعیت شورا

آیا دلائل قرآنى که اهل سنت براى مشروعیت بخشیدن به شورا ذکر مى کنند صحیح است؟

اهل سنت برای اثبات خلافت به آیه‌159 سوره آل‌عمران استدلال کرده اند. اما اولا: مخاطب این آیه کسى است که حکومتش ثابت شده؛ ثانیا: منظور از آیه، مشورت در شئون اجتماعی است و اینکه خلافت از شؤون اجتماعی باشد مورد بحث است، ثالثا منظور مشورت با مردم است نه اینکه نظر شورا حتما لازم ‌الاتباع باشد.
آنها همچنین به آیه‌38 سوره شوری استدلال می‌کنند. اما اولا: این آیه در صدد ترغیب مردم به مشورت درباره امور خودشان است؛ ثانیا مشورت وقتی معتبر است که حکمى از خدا و رسول درباره آن نرسیده باشد .
 

اخلاق، فردی یا اجتماعی

آیا مسائل اخلاقی در رابطه انسان با دیگران شکل می گیرد یا در زندگی فردی هم صادق است؟

در عين اين كه بايد اعتراف كرد كه بسيارى از فضائل و رذائل اخلاقى با زندگى اجتماعى انسان بستگى دارد، لکن چنان نيست كه اين مسأله عموميّت داشته باشد، زيرا بسيارى از مسائل اخلاقى هستند كه فقط جنبه فردى دارند و در مورد يك انسان تنها نيز كاملا صادق است. البتّه نمى توان انكار كرد كه اخلاق فردى نيز تأثير غير مستقيم بر مسائل اجتماعى دارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللهِ(صلى الله عليه وآله):

لَيْسَ لِلْحِجَّةِ المَبْرُورَةِ ثَوابٌ اِلاّ الجَنَّة

حجّ مقبول پاداشى جز بهشت ندارد.

سنن ترمذى: 3/175/8190