həyat tərzi 3 Material

İnsan elminin məhdudluğu

İnsan elminin miqdarı nə qədərdir?

Bir qrup müşrik Peyğəmbərdən (s) ruhla əlaqədar sual soruşduqdan sonra, Quran elm və bilikdən nəsiblərini çox az bilərək “Loğman” surəsində bəzi Allaha məxsus elmlərə aydınlıq gətirir və orada beş elmə işarə edir: Qiyamətin bərpası, yağışların yağışı, ana bətnindəki embrionlar, insan əməlinə bağlı gələcək hadisələr və hər kəsin ölüm məkanı iləbağlı elmlər . Bundan əlavə, “İsra” surəsində ümumi varlıqların təsbih və həmdindən söz açılır, hansı ki onların dilini anlamaq qüdrətimiz yoxdur. Bu özü elm və biliyimizin məhdudluğuna bir sübutdur.

FƏLSƏFİ BAXIMDAN KAİNATI ÖYRƏNMƏYİN MÜMKÜNLÜYÜ

Fəlsəfi baxımdan kainatı öyrənmək mümkündürmü?

İstər ilahiyyatçı, istərsə də materialist filosoflar, adətən, real həqiqətləri öyrənməyin mümkünlüyündən yanadırlar, lakin bir qrupu isə bunu mümkünsüz bilərək, arqumentlər – dəlillər irəli sürürlər. Onların ən böyük səhvi, insanın elm və bilgi məhdudiyyətini tanımaq prinsipi ilə qarışdırmalarıdır. Arqumentləri də nəticə etibarı ilə, insan maarifinin məhdud, bəzən də səhvə düçar olduğunu isbat edir. Onlar aksiomlar – nəzəriyyələr, ümumi qanunlar – nisbiyyət, ümumi və xüsusi biliklər arasındakı sərhədləri görməzdən gələrək, bu üç mövzunu dəqiq öyrənmədiklərindən dolayı tanımağı mümkünsüz sayıblar.

İSLAM TƏLİMLƏRİNDƏ ELMİN ƏHƏMİYYƏTİ

İslam təlimlərində elmin nə kimi əhəmiyyəti vardır?

İslam dini elmə, qələmə dəvətlə başladı. “Rəd” surəsində elmin nur olmasına işarə olunur, “Rum” surəsində isə varlığın sirlərinin dərki alimlərin xüsusiyyətlərindən sayılır. “Bəqərə” surəsində elm insanın digər varlıqlardan imtiyazı kimi göstərilir və buna görə də mələklərin səcdəsinə layiq görülür. Həmçinin, “Mucadilə” surəsinə əsasən, Allaha yaxınlıq dərəcələri bilik dərəcələri və elm təhsili istiqamətində davamlı təlaşla düz mütənasibdir.