مـراد از تـنـگـی و سـخـتـي معيشت، فقر و نداري نيست؛ بلكه مراد آن است كه كسي كه خدا را فـراموش كند حتي اگر ثروت بي شمار هم داشته باشد باز آرامش روحي و رواني نخواهد داشت و همواره در پي افزايش ثروت و دلواپس از دست دادن آن، بيماري و ... خواهد بود و روشن است كه با چنين روحيه اي زندگي بسيار تلخ و تنگ خواهد بود. نكته ديگر اينكه منظور از «اعراض» در آیه، روگرداني عمدي و عناد با حقّ بعد از آگاهي و اتمام حجت با ایشان است؛ اما بسياري از مردم اینگونه نیستند. بنابراین، گشايش زندگي آنها به طور عادي و نتيجه تلاش آنها است؛ مگر كساني كه گرفتار سنّت استدراج شده اند و خداوند خواسته كه آنها در دنيا طلبي غوطه ور شوند.

«اصحاب الجنّة» داستان ده فرزند بود كه باغ بزرگى را از پدر به ارث برده بودند، پدرشان مرد نيكوكار و سخاوتمندى بود و از ميوه هاي باغش به فقرا مي بخشيد؛ ولى فرزندان بخيل و ناخلف، به گمان اين كه بخش زيادى از اين درآمد به جيب فقرا و نيازمندان مى ريزد تصميم گرفتند كه يك روز صبح، پيش از بيدار شدن فقرا، تمام محصول را چيده و منتقل نمايند.؛ اما خداوند نيز مجازات سخت و دردناكى براى آنها قرار داد و شبانه به وسیله صاعقه اي مرگبار باغ سرسبزشان را به خاکستر سیاهی تبدیل کرد.

وسعت رزق دلیل محبت خدا و تنگى معیشت دلیل بر خشم او نیست؛ زیرا خدا گاه انسان را با وسعت رزق و گاه با تنگى معیشت آزمایش مى کند تا میزان مقاومت انسان را روشن ساخته و او را پرورش دهد. گاه ثروت زیاد مایه بلا و موجب سلب آرامش است. چنان که در قرآن آمده: «فزونى اموال و اولاد آنها تو را در شگفتى فرو نبرد، خدا مى خواهد آنان را در دنیا مجازات کند و در حال کفر بمیراند». در جاى دیگر می فرماید: «آیا آنها مى پندارند که اموال و فرزندانى که به آنان داده ایم، براى گشایش درهاى خیر است؟ چنین نیست، آنها نمى فهمند».

نه وسعت رزق، دليل بر محبت خدا و نه تنگى معيشت دليل بر غضب او است. بلکه خداوند گاهي انسان را به وسعت روزى آزمايش مى کند و گاهي با تنگى معيشت، میزان مقاومت و پايمردي انسان را روشن می سازد. حتی گاهی ثروت زیاد مایه عذاب صاحبان آنهاست، و آرامش و استراحت را از آنها مى گیرد. یا اینکه خدا مى خواهد آنان را به این وسیله، در زندگى دنیا مجازات کند. خداوند در قرآن می فرماید: «فزونى اموال و اولاد آنها، تو را در شگفتى فرو نبرد، خدامى خواهد آنان را به این وسیله، در زندگى دنیا مجازات کند و در حال کفر بمیرند».

تنگى زندگى، به خاطر کمبودهاى معنوى، عدم اطمینان به آینده، ترس از نابود شدن امکانات موجود، و وابستگى بیش از حدّ به جهان ماده است، و آن کس که ایمان به خدا دارد، از همه این نگرانى ها در امان است. اما در جوامعی که از یاد خدا روى گردان شده اند، مسأله از این وحشتناک تر خواهد بود. آنان على رغم پیشرفت شگفت انگیز صنعت، و فراهم بودن همه وسائل زندگى، در اضطراب و نگرانى شدید بسر مى برند. در روایات اسلامی، اعراض از یاد خدا به اعراض از ولایت امام علی(ع) و ترک حج تعبیر شده است.