امام علي(ع) درباره لحظات وداع انسان با زندگی می فرماید: «مرگ چنان در وجودش پيشروى مى كند كه گوش و زبانش از كار مى افتد، در ميان خانواده اش زباني براى سخن گفتن و گوشي براى شنيدن ندارد، پيوسته به صورت خانواده اش مى نگرد. حركات زبانشان را مى بيند؛ ولى صداى آنان را نمى شنود!، سپس چنگال مرگ در او بيشتر فرو مى رود؛ چشمش نيز مانند گوشش از كار مى افتد، و روح از بدنش براى هميشه خارج مى شود، در اين هنگام به صورت مردارى نزد خانواده اش در مى آيد كه از نشستن نزدش وحشت دارند و از او فاصله مى گيرند ... سرانجام او را به سوى گودالى درون زمين مى برند تا او را بدست عملش بسپارند و براى هميشه از ديدارش چشم بپوشند!».

امام علي(ع) درباره سختي هاي «سکرات موت» می فرماید: «سكرات و شدائد مرگ و حسرتِ از دست دادنِ همه چيز، بر آنها هجوم آورده است، به خاطر آن، اعضاء و پيكرشان سست مى شود و در برابر آن رنگ خود را مى بازند؛ سپس مرگ تدريجاً در آنها نفوذ مى كند و ميان آنها و زبانشان جدايى مى افكند؛ در حالى كه ميان خانواده خود قرار دارند؛ با چشم خود به آنها نگاه مى كنند و با گوش سخنانشان را مى شنوند و عقلشان سالم و فكرشان برجاست، فكر مى كند كه عمرش را براى چه چيزهايى بر باد داده، و روزگارش را در چه راهى سپرى نموده است!، و عميقاً به فكر مى رود، به ياد ثروت هاي جمع كرده مى افتد كه در جمع آورى آن توجهي به حلال و حرام و مشكوك نكرده، و ...».

قرآن در سوره «ق» سخن از غافلانى به ميان آورده كه تا پايان عمر در عالَم «غفلت» به سر مى برند؛ اما هنگامی که در سکرات موت قرار گیرند و آثار اعمال خود را به چشم بنگرند آن گاه به آنها گفته مى شود: «اين همان چيزى است كه از آن فرار مى كرديد». سپس اشاره به وضع آنها در قيامت مى كند كه هر انسان، در حالى كه كسى وى را به پيش مى راند، وارد محشر مى شود، در این حال به او خطاب می شود: «تو از اين موضوع غافل بودى و ما پرده را از چشم تو كنار زديم و امروز چشمت كاملاً بينا شده است».