در آیه «اِنَّكَ لَعَلى خُلُق عَظيمُ»، «خُلُق» بر وزن افق، مفرد است، و با «خُلْق» بر وزن قفل هم معنى می باشد. راغب در مفردات، «خُلُقْ» و «خَلْقْ» را دارای ریشه مشترک دانسته، منتها «خَلْق» به صفات ظاهرى، و «خُلْق» و «خُلُق» به صفات درونى گفته مى شود. لکن برخی لغت شناسان دو واژه «خُلْق و خُلُق» را به دين و طبيعت و سجيّه معنی کرده و آن را صورت باطنی انسان می دانند.

پیروزى همواره به معنى غلبه ظاهرى و جسمانى بر دشمن نیست و گاه پیروزی، پیروزى یک مکتب است، همانند امام حسین(ع)، که با شهادت خود، اسلام را از سقوط، رهائى بخشید. از سویی وعده خداوند به پیروزی مؤمنان، یک وعده مشروط است و اختصاص به کسانى دارد که از قلب و جان، خواهان رضاى خدا و از نظر عمل در خط فرمان او باشند.

بعد از شکست ظاهري مسلمانان درجنگ احد، جمعي از يهود به بهانه شکست ناپذيري پيامبر آخرزمان، بر خشونت و دشمنی با پيامبر(ص) و مسلمانان افزودند و حتی شصت نفر از آنها درمکّه با مشرکان براى مبارزه با اسلام هم پيمان شدند، که در اين هنگام آيه فوق نازل و پاسخ دندان شکنى به آنها داد. 

این تعبیر به هر گونه مخفى کارى ظاهرى و باطنى دشمنان پیامبر(ص) اشاره دارد، که با وجود در دل داشتن کینه و عداوتش، در ظاهر با زبان شیرین اظهار دوستى مى کردند. اما به هنگام گفتگو با یکدیگر، سرها را به هم نزدیک می کردند تا بدگوئى ها و توطئه ها را به صورت مرموزى به یکدیگر برسانند.

از جمله آداب و شرائط تلاوت قرآن عبارتند از: 1- طهارت ظاهری و باطنی. 2- استعاذه (پناه بردن به خدا از شیطان رجیم) در آغاز تلاوت. 3- شمرده، و توأم با تفکر خواندن قرآن. 4- تدبّر و تفکر در آیات. 5- سکوت کردن موقع تلاوت دیگران و ... .

طبق 33 سوره احزاب، خداوند با اراده تکوینی خود «رجس» را، که به معنی هرگونه گناه و آلودگى هاى ظاهرى و باطنى و حالات و اخلاق نفرت انگیز می باشد، از پیامبر(ص) و اهل بیت ایشان دور کرده است و یک سلسله آگاهى ها و مبادى فطرى به آنها بخشیده که آنها را دعوت به پاکى مى کند و آنها در عین قدرت بر گناه، به سراغ گناه نمى روند.

احادیث اسلامی به وضوح، ثابت مى کند که در مکتب پیشوایان الهى آنچه اصل اساسى و زیر بنائى است، همان ایمان به مکتب و عمل به برنامه هاى آن است، و همه چیز باید با این مقیاس سنجیده شود، و قناعت به اسم مسلمان یا شیعه بودن بدون عمل، کافی نیست.

پیامبر(ص) نیز وظیفه دارد، مطابق ظاهر و بر طبق دلیل طرفین دعوا قضاوت کند. البته در چنین داورى معمولاً حق به حق دار مى رسد، ولى گاهى هم ممکن است ظاهر دلیل و گواهى گواهان با واقع تطبیق نکند .اینجا است که باید توجه داشت، حکم داور به هیچ وجه واقع را تغییر نمى دهد، و حق، باطل و باطل، حق نمى شود.

خداوند در آیه 94 سوره نساء می فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده اید! هنگامى که در راه جهاد گام بر مى دارید، تحقیق و جستجو کنید و به کسانى که اظهار اسلام مى کنند نگوئید مسلمان نیستید». در واقع باید با آغوش باز آنها را پذیرفت. سپس می فرماید: «مبادا به خاطر نعمت هاى ناپایدار این جهان، افرادى که اظهار اسلام مى کنند را متهم کرده و آنها را به عنوان یک دشمن به قتل برسانید». زیرا هر کس که با دیگرى کینه و خرده حسابى داشته باشد، مى تواند او را متهم کند که اسلام او ظاهرى است.