به هنگام مراسم حج، پيامبر(ص) درعقبه با گروهى از اهل مدينه ملاقات نمود و آنان را به اسلام دعوت كرد. آنها به حضرت پاسخ مثبت دادند و تصديقش نمودند. اينان هفت نفر بودند که پس از پايان مراسم حج وارد مدينه شدند و از پيامبر(ص) براى مردم سخن گفتند و به اسلام دعوتشان كردند. در سال بعد در ايام حج 12 نفر در عقبه با آن حضرت ملاقات نمودند و بيعت نمودند. به هنگام بازگشت، ایشان مصعب بن عمير را براى تعليم اسلام و قرآن همراه آنان فرستاد. اين بيعت همان عقبه اوّل است.

گسترش اسلام در مدينه بين انصار موجب شد كه جمعى تصميم بگيرند كه مخفيانه در سفر حج با پيامبر(ص) ملاقات كنند و درباره امور خود و دعوت آن حضرت به مدينه با او صحبت نمايند. اين جمعيت 72 نفر بودند، (70 مرد و 2 زن) كه مخفيانه به صورت بسيار سرّى پس از گذشتن دو ثلث از شب يكى يكى در مكان معيّنى به حضور آن حضرت رسيدند. عباس عموى پيامبر(ص) نيز با آن حضرت بود، در مورد اين كه از پيامبر(ص) به خوبى دفاع كنند بسيار سخن گفتند آنها وعده همكارى دارند و پيامبر(ص) نيز وعده وفادارى داد.

این آیه به تمام پیمانهاى «تکوینى» و «تشریعى» یعنی هم پیمانهاى فطری الهی و هم پیمانهائی که پیامبر(ص)در مراحل مختلف از مسلمانان گرفته، اشاره دارد.

ابو جهل نسبت شعر و شاعرى به پیامبر(ص) می داد و عقبه یا عتبه نسبت کهانت به حضرت می داد. اين دو آيه نفى نسبت هاى ناروايى است كه مشركان و مخالفان به پيامبر(ص) مى‏ دادند؛ زیرا شعر معمولاً زائیده تخیلات و هیجانات عاطفى است، درحالى که قرآن در عین زیبائى و جذابیت، کاملاً مستدل و منطقى و عقلانى است.

آیات 27 تا 29 سوره فرقان درباره یکی از مشرکان به نام «عقبه» نازل شد که به خاطر اینکه پیامبر(ص) در مهمانی او شرکت کند شهادتین را بر زبان جاری کرد، اما دوستش «أُبَىّ» او را، با این که اسلام را پذیرفته بود، مجبور کرد از اسلام برگردد و به پیامبر توهین کند و سرانجام در صف کفار جنگ بدر کشته شد و اُبَىّ هم در جنگ احد به درک واصل شد.

به هنگام مراسم حج، پيامبر(ص) با گروهى از اهل مدينه ملاقات کرد و آن ها اسلام راپذیرفتند. در سال بعد دوازده نفر در«عقبه» با پیامبر(ص) بیعت کردند که معروف به«عقبه اول» است. پیامبر(ص) نیز مصعب بن عمیر را برای تعلیم قرآن و اسلام همراه آن ها فرستاد.

در مورد زمان واقعه شکافته شدن ماه اختلاف است، که آیا اوایل بعثت بوده، یا نزدیک به هجرت  و با تقاضای حقیقت جویانى که از «مدینه» خدمت پیامبر(ص) آمدند و در «عقبه» با او بیعت کردند.