ایمان به خدای نادیده!

چگونه به خدای نادیده ایمان بیاورم؛ در حالی چنین خدایی قابل شناخت نیست؟! از طرفی فردی مثل علی بن ابی طالب می گوید: «من‌ آنچنان‌ نیستم كه‌ عبادت‌ كنم‌ كسي‌ را كه‌ نديده‌ ام»! اگر خداوند دیده نمی شود، پس منظور از این سخن چیست؟!

اولا: دایره هستی منحصر به «محسوسات» نیست و در جهان هستی امور بسیار زیادی وجود دارند که از قلمرو دید و حس ما بیرون اند ولی کسی منکر وجود آنها نیست.
ثانیا: منظور امام علی(ع) نمی تواند «رؤیت جسمانی» خدا باشد؛ زیرا خود تصریح می کند که: «او را چشم ها با مشاهده ديدگان‌ نمي بينند وليكن‌ دل ها به‌ حقائق‌ ايمان‌ مي‌ بينند».
طبق «منطق معنوی» خداباوران، انسان با بندگی و تقوا می تواند به مرحله ای برسد که هیچ شکی نسبت به حقایق نداشته باشد، به گونه ای که گویا حقایق را با چشم می بیند.
ثالثا: ابزار شناخت خداوند، «براهین عقلی و فلسفی» و نظر به آیات و نشانه های او در جهان و اندیشه در نظم موجود در آفرینش است؛ هر كس مى‏ تواند با نظر به «آثار خداوند» در جهان به طور اجمال از وجود ذات و صفات پروردگار آگاه شود.

اثبات وجود خدا برای یک کافر

چگونه وجود خدا را برای يک كافر اثبات كنيم؟

می توان با توجه دادن او به ندای فطرت و نظم حاکم بر جهان و دعوت کردن او به تأمل در پدیده های مرگ و حیات، در کنار ادله عقلی صرف، با او بحث و گفتگو کرد.
امور فطرى همواره در طول تاريخ ثابت است و نوعى خداباوری در نهاد و فطرت هر فردی وجود دارد.
همچنین نظم در هر مجموعه ای، حکایت از شعور، طرح و هدف می کند و انسان هر کجا نظم و قوانین ثابتی دید، مبداء آن را جست و جو کرد.
هر انسانی اعتراف مى كند كه حیاتش از خودش نیست و همه مى ميرند؛ اينجا نيز جاى تفكر و انديشه است؛ اگر هستى آنها از خودشان بود، بايد جاودانه می بودند!
طبق برهان عقلی «امکان و وجوب» نیز جهان و موجوداتش همه از ممکنات اند که برای وجودشان نیازمند موجود و علّتی می باشند که وجودش ذاتی است و نیازمند به علتی نیست.

اعتقاد به آخرت، بدون مشاهده آن

آیا اعتقاد به آخرت بدون مشاهده آن و واقعیاتش معقول است؟

امیر المؤمنین در خطبه20  نهج البلاغه می فرمایند: شما از سه طریق می توانید از واقعیت های جهان پس از مرگ که مشهود نیست، آگاه شوید: 1- از طریق مسائل عبرت انگیزى که در این جهان با چشم خود مى بینید. 2- با مطالعه آیات الهی که در کتب آسمانی آمده و نقل هایی که از پیامبران به ما رسیده است. 3- دلایل عقلی نیز کم نیست و معاد و عالم پس از مرگ از این طریق نیز آشکار است. بنابراین دلائل حسّی، نقلی و عقلی بر وجود قیامت دلالت دارد.

دليل عقلی بر «اراده الهی»

چه دليل عقلی بر «اراده الهی» وجود دارد؟

با نگاه به جهان هستى مى بينيم كه جهان مجموعه اى از پديده ها و حوادث است. سؤال اين است كه خداوندي كه علة العلل جميع ممكنات است و قديم و ازلى است چگونه موجودات يا حوادث در مقطع خاصّى از زمان رخ مى دهد و تداوم ندارد؟! پاسخ اين است كه خداوند فاعل بالأراده و بالاختيار است نه فاعل مجبور. وجود بعضى از ممكنات و عدم وجود بعض ديگر، يا وجود آنها در زمان خاصّى، دليل بر وجود صفت ديگرى غير از قدرت براى ذات پاك او مى باشد؛ و آن همان اراده و اختيار است.

«حلول» و «اتحاد» از عقاید صوفيه؟!

ديدگاه صوفيه در مسأله «حلول» و «اتحاد» چیست؟

صوفيه اهل سنت گفته اند: خداوند با بدن عارفان يكى مى شود. عده ديگر گفته اند: خدا عين موجودات است و هر موجودى خدا است. بعضى از آنها مى گويند: كلمات آنها مردد ميان «حلول» و «اتحاد» است (منظور از حلول، نفوذ خداوند در اشياء است و منظور از اتحاد، وحدت ميان او و چيزى است). صوفيه ادعاهاي خود را با دلایل عقلی اثبات نمي كنند و غالباً راه خود را از راه عقل جدا کرده و به يك سلسله مسائل ذوقى و پندارى كه نامش را «راه دل» گذاشته اند پناه مى برند. مسلّماً آن كه منطق عقل را نپذيرد دچار اين سخنان ضد و نقيض مي شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

اصْرِفْ إلى الآخِرةِ وَجهَکَ، واجْعَلْ للهِ جِدَّکَ

به آخرت روى آور و توان و کوشش خود را براى خدا مصروف کن

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 58