رئيس نظام اجرائى و مسئولين رده بالا گاه از طريق انتخاب مستقيم مردم و گاه غير مستقيم و گاه انتصاب از ناحيه مسئول برتر برگزيده می شوند. انتخاب پيامبر(ص) از طريق نصب الهى صورت گرفته و انتخاب ائمّه هدى(ع) نيز از سوى خداوند و به وسيله پيامبر(ص) انجام شده است؛ امّا نصب كسانى كه در مراحل بعد قرار دارند ممكن است از سوى ولىّ فقيه و مجتهد جامع‌الشرايط صورت گيرد؛ چراكه مطابق بحث ولايت فقيه جانشين امامان معصوم(ع) فقهاى صالح و واجد شرايط هستند.

حكومت اسلامى در عصر پيامبر(ص) با اینکه بسيار ساده بود ولی مسأله تقسيم مسئوليت ها در آن حساب شده بود. حضرت براى هر يك از جنگ ها كه خود در آن‌ شركت نداشت؛ فرمانده تعيين مى كرد. براى كتابت وحى و امور ديگر كُتّاب و نويسندگانى داشت و براى جمع آورى زكات و امناء بيت المال، افرادى را برگزيده بود. براى تخمين محصول نخلستان ها و دریافت زكات كارشناسانى داشت. فرماندارانى براى مناطق مختلف انتخاب مى كرد و سفيران متعدّدى براى ابلاغ دعوتش به سوى پادشاهان می فرستاد و این نشان می دهد تقسیم مسئولیت ها در «نظام اجرائى» حكومت اسلامى لازم و ضروری است.

معمولا «نظام اجرائى» از شبكه وسيعى تشكيل شده كه در رأس آن رئيس حكومت قرار دارد و وزراء در مرتبه بعد و در مرتبه سوّم مديران كلّ، استانداران، فرمانداران و رؤساى بخشهاى تابعه هستند و هر كشورى خواه كوچك يا بزرگ، نياز به چنين تقسيماتى دارد. يك جامعه انسانى حكم يك بدن را دارد و به همين دليل كارها بايد دقيقاً در آن تقسيم شود؛ و هر يك از نيازهاى فرهنگى، اقتصادى، نظامى، معنوى و مادى جامعه با برنامه ريزى دقيق دنبال گردد و در عين جدايى هماهنگ باشند و هر كدام كار ديگرى را تكميل كند.