داعیان 8 مطلب

ادریس عماد الدین قرشی از بزرگان طیبیان

ادریس عمادالدین قرشی کیست؟

ادریس عمادالدین قرشى، در سال 794 هـ و در قلعه شبام در یمن به دنیا آمد و در نزد پدر و عمویش درس خواند. در سال 832 هـ بعد از عمویش به عنوان نوزدهمین داعى مطلق طیبیان رهبرى دعوت را به عهده گرفت. او توجه خود را به امر دعوت در غرب هند نمود و در طى دوران طولانى داعیّت خود در گجرات موفقیت خوبى به دست آورد. وى بعد از چهل سال داعیّت در شبام درگذشت و پسران وى جانشینى امر دعوت را به عهده گرفتند. کتاب عیون الاخبار وى دوره تاریخ اسماعیلیه است.

علی بن محمد بن جعفر بن ابراهیم بن ولید از بزرگان طیبیان

علی بن محمد بن جعفر بن ابراهیم بن ولید کیست؟

على بن محمد بن جعفر بن ابراهیم بن ولید از خاندان ابن الولید از قریش بود و در سال 522 هـ در یمن به دنیا آمد. وى نزد عمویش و محمد بن طاهر حارثى در یمن کسب علم کرد و در صنعاء اقامت گزید. در سال 584 هـ از سوى حاتم بن ابراهیم حامدى به عنوان مأذون - یکى از سلسله هاى دعوت اسماعیلى - منصوب شد و تربیت فرزند حاتم به عهده وى بود. وى کتب متعددى نوشت و یکى از عالم ترین داعیان طیّبى است. وى در سال 612 هـ بعد از نود سال از دنیا رفت. دو کتاب معروف او کتاب تاج العقائد و معدن الفوائد است.

نزاریه در شام، از دوران الموت تا عصر حاضر

نزاریان شام، از دوران الموت تا کنون چه فراز و نشیبی داشته اند؟

حسن صباح در حدود سالهاى 495 تا 500 هجرى داعیانى به شام فرستاد. در حوالى سال 520 هجرى نزاریان شام قوت گرفتند. مهمترین داعى نزارى شام، راشدالدین سنان نام دارد. با فروپاشى دولت نزاریان در ایران، نزاریان شام ضربات روحى شدیدى را متحمل شدند. بیبرس، رئیس دولت ممالیک مصر به شام حمله کرد و توانست آنها را تحت سلطه خود درآورد. نزاریان شام بعد از دوره ممالیک با امپراطورى عثمانى کنار آمدند. بعد از مقام یافتن امام نزارى در هند، روابط نزاریان شام با امام خود رو به ازدیاد گذاشته و این روابط ادامه دارد.

طیبیان در یمن

سرگذشت طیبیان در یمن چگونه بود؟

بعد از قطع روابط صلیحیون یمن با فاطمیان مصر، عده اى از اسماعیلیان یمن به حافظ عبدالمجید وفادار مانده و امامت وى را پذیرفتند، ولى به خاطر طرفدارى «ملکه سیده» از امامت «طیب» اکثریت اسماعیلیانِ یمن طرفدار امامت طیب شده و طیبیان را تأسیس کردند. ملکه سیده تا زمان مرگش(532 هـ ق) با تمام توان به تبلیغ امامت طیب پرداخت. با مرگ ملکه سیده، قدرت صلیحیون نیز کاهش یافته و فقط قلعه هاى دور افتاده در دست طیبیان باقى ماند. در سال 974 هـ ق،  پایگاه اصلى داعیان مطلق طیبى از یمن به هند نقل مکان کرد.

حمید الدین کرمانی، از بزرگترین متکلمان و فیلسوفان اسماعیلیه

حمید الدین کرمانی کیست؟

حمیدالدین کرمانى از بزرگترین متکلمان و داعیان اسماعیلیه و از برجسته ترین فیلسوفان اسماعیلیه است. لقب افتخارى حجة العراقین - عراق عجم و عراق عرب - از آن اوست. احمد بن عبدالله در کرمان به دنیا آمد. حمید الدین کرمانى بعد از سالها تلاش در راه کیش اسماعیلیه حدود سالهاى 412-420 هجرى در عراق از دنیا رفت.

معرفی ابراهیم بن حسن حامدی از بزرگان طیبیان

ابراهیم بن حسن حامدی اسماعیلی کیست؟

از طفولیت و جوانى آن خبر چندانى نداریم و فقط مى دانیم که ذوئیب بن موسى در سال 533 ق، اندکى بعد از مرگ سیده ملکه، وى را دستیار خود در امر دعوت نمود و چون در سال 546 هـ درگذشت، وى به عنوان دومین داعى مطلق طیبیان شروع به کار کرد. وى در صنعاء اقامت گزید. وى تمام عمر را به تبیین اندیشه طیبیان صرف کرد. وى در کتاب خود از اندیشه هاى اخوان الصفا نیز بهره برد و شاید براى اولین بار اسماعیلیان یمن را با اخوان الصفاء آشنا ساخت. وى شدیداً تحت تأثیر حمیدالدین کرمانى است. کتاب مهم وى، کنزالولد است.

پیدایش دروزیه

دروزیه چگونه پدید آمد؟

به سبب أعمال غیر عادى الحاکم بأمرالله، عده اى از داعیانِ افراطی دربار ادعا کردند که روح الهى در خلیفه حلول کرده است. محمد بن اسماعیل درزى گوی سبقت را از دیگران ربود. حمزه بن على بن احمد که رهبرى نهضت را به عهده داشت رسائل متعددی در تأیید دیدگاه خود نوشت و برخى از داعیان را براى تبلیغ عقاید خود به اطراف فرستاد. حمید الدین کرمانی از طرف دستگاه خلافت با آنها به مناظره پرداخت و رسائلی را علیه آنها منتشر کرد و باعث کمرنگ شدن دیدگاه هاى دروزیان در بین مردم شد.

ترویج نزاریه در ایران

نزاریه چگونه در ایران رواج یافت؟

در سال 487 هجرى المستنصر بالله خلیفه فاطمى از دنیا رفت و بحث بر سر جانشینى وى در درون کاخ فاطمیان درگرفت. حسن صباح که رئیس داعیان ایران بود، از نزار طرفدارى کرد و امامت المستعلى بالله را نپذیرفت و رابطه خود را با قاهره قطع نمود. حسن صباح نزار را امام نوزدهم اسماعیلیان ایران معرفى کرد و وقتى نزار به قتل رسید، قائل به امام مستور بعد از نزار شد و خود را حجت امام نامید. در حوالى سال 500 هجرى دو قلعه لمسر در نزدیکى الموت و قلعه شاهدز در اصفهان نیز به تصرف اسماعیلیان درآمد و قدرت آنان روزافزون شد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

لِکُلِّ شيء مِن الآخرةِ خُلودٌ وَ بقاءٌ

هر چيز آخرت جاودانه و ماندگار است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 54