حمیدالدین کرمانى از بزرگترین متکلمان و داعیان اسماعیلیه و از برجسته ترین فیلسوفان اسماعیلیه است. لقب افتخارى حجة العراقین - عراق عجم و عراق عرب - از آن اوست. احمد بن عبدالله در کرمان به دنیا آمد. حمید الدین کرمانى بعد از سالها تلاش در راه کیش اسماعیلیه حدود سالهاى 412-420 هجرى در عراق از دنیا رفت.
به سبب أعمال غیر عادى الحاکم بأمرالله، عده اى از داعیانِ افراطی دربار ادعا کردند که روح الهى در خلیفه حلول کرده است. محمد بن اسماعیل درزى گوی سبقت را از دیگران ربود. حمزه بن على بن احمد که رهبرى نهضت را به عهده داشت رسائل متعددی در تأیید دیدگاه خود نوشت و برخى از داعیان را براى تبلیغ عقاید خود به اطراف فرستاد. حمید الدین کرمانی از طرف دستگاه خلافت با آنها به مناظره پرداخت و رسائلی را علیه آنها منتشر کرد و باعث کمرنگ شدن دیدگاه هاى دروزیان در بین مردم شد.
قالَ الصّادقُ عليه السّلام :
نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنا تَسْبيحٌ وَ هَمُّهُ لَنا عِبادَةٌ وَ کِتْمانُ سِرّنا جِهادٌ فى سَبيلِ اللّهِ
نَفَس کسى که بخاطر مظلوميّت ما اندوهگين شود، تسبيح است و اندوهش براى ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست .
امالى شيخ مفيد، ص 338