مخالفت شیعه با سخن پیامبر(ص) در خطا نبودن اجماع امّت مسلمان! (جایگاه اجماع در انتخاب خلیفه رسول خدا؟)

پیامبر فرموده است: اگر امتم بر امری اجماع کردند، هیچگاه آن اجماع خطا نخواهد بود. اجماع اهل حل و عقد در جامعه مسلمین بعد از وفات رسول خدا(ص) بر خلافت ابوبکر رضی الله عنه بود. چرا شیعه اصرار دارد که خلافت حق علی[ع] بود و غصب شده است؟!

اولا: این حدیث بنا بر راست آزمایی های سندی خود اهل سنت با چالش های جدی در وثاقت بعضی از راویان آن مواجه است.

ثانیا: حق انتخاب خلیفه پیامبر به تصریح قرآن، بیانات نبوی و دلایل عقلی منحصر در خدا و رسول خدا است و اجماع جایگاهی در آن ندارد. چون امامت و مقام جانشینی پیامبر صرفا اموری اجتماعی و سیاسی نیستند و سویه های معنوی چون تکامل اخلاقی جامعه و پاسداری از شریعت را نیز شامل می شوند و بدیهی است احراز صلاحیت اشخاص برای تصدی چنین مقامی فقط در حوزه علم الهی و پیامبر اوست و با اجماع کشف و اثبات نمی گردد.

ثالثا: گزارش های تاریخی از نزاع ها، تهدیدها و اجبارهایی که در سقیفه روی داد، نشان می دهد اجماعی به صورت حقیقی پدید نیامده است. هم در جریان سقیفه و هم در بعد از آن، اشخاص برجسته ای از مهاجرین و انصار مخالف خلافت ابوبکر بودند. به همین دلیل نیز حاکمان به قدرت رسیده در سقیفه دست به دامان قبیله ای به نام بنی اسلم شدند و در قبال باج دادن به آنها، قدرت قهریه شان را برای گرفتن بیعت اجباری از مردم به خدمت گرفتند.

رابعا: اگر این قاعده درست هم باشد، هنگام به قدرت رسیدن خلیفه دوم از آن قاعده تخطی شده است. زیرا او با وصیت خلیفه اول به قدرت رسید نه در اجتماع و با اجماع. امری که موجب اعتراض بسیاری از مسلمانان اعم از مهاجرین و انصار و بزرگان صحابه و اهل شام بود.

شبهه ابن تیمیه در سند حدیث یوم الدار

آیا مناقشه ابن تیمیه درباره سند حدیث یوم الدار قابل قبول است؟

بسیاری از علماى اهل سنت، این حدیث را توثیق کرده و برخى آن را از مسلمات تاریخى دانسته اند. خود ابن تیمیه به کتب طبری استدلال کرده می گوید: او روایت جعلى نقل نمى کند، و تضعیف این گونه روایات از جانب او به جهت تشیع راوی است که بى اعتبار است. و ابومریم را بسياري از رجالیین اهل سنت مورد مدح قرار داده اند. از این گذشته احمد بن حنبل قضیه «یوم الدار» را با سند صحیح نقل کرده که در آن ابومریم وجود ندارد. ضمنا این حدیث مستفیض است و ضعف برخى از رجال حدیث در بعضى از سندها مضرّ به حدیث نیست.

تحریف حدیث یوم الدار در تفسیر طبرى

طبرى در تفسیر خود چگونه حدیث یوم الدّار را تحریف نموده است؟

طبری اگرچه در کتاب تاریخ خود حدیث یوم الدار را به صورت کامل نقل می کند اما در کتاب تفسیر خود، امانت علمی را رعایت نمی کند و گفتار حضرت رسول در فضیلت کسی که به دعوت او لبیک بگوید را مجمل و مبهم گذارده است. او با این کار، بدون هیچ دلیل موجهی، نص حضرت رسول بر خلافت و وصایت علی به عنوان تنها کسی که در ماجرای یوم الدار به ایشان ایمان آورد، را مبهم می گذارد.

سخن ابن تیمیه در مورد حدیث یوم الدار

آیا نظر ابن تیمیه در مورد حدیث یوم الدار صحیح است؟

ابن تیمیه مى گوید: «این حدیث در هیچ یک از کتاب هاى مسلمانان وجود ندارد، نه در صحاح و نه در مسانید و سنن و مغازى و تفسیر». در حالی که مستدرک حاکم، متقى هندى در کنز العمال، ابن اثیر در الکامل، ضیاء مقدسى در المختارة و احمد بن حنبل در المسند حدیث را با سند صحیح نقل کرده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

الدُّنيا أمَد، الآخرةُ أبَدٌ

دنيا تمام شدنى است، آخرت هميشگى است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 54