علقه 11 مطلب

ناسازگاری قرآن و علم در مورد «خلقت استخوان‌ها»!

آيا دانش روز سخن قرآن را در مورد «خلقت استخوان از گوشت» تأييد می‌كند؟

مراحل آفرينش «جنين» که در قرآن به آن اشاره شده با علم منافاتي ندارد؛ زيرا تعبير قرآن درباره نطفه اين است كه: «نطفه به علقه تبديل مى‌شود». علقه يك مجموعه سلولى است كه به ديواره رحم آويزان است و از خون رحم تغذيه مى‌كند.
پس استخوان‌ها پيشتر به وجود مى‌آيد، سپس ماهيچه‌ها بر آنها مى‌رويد و آنها را مى‌پوشاند و بدين‌سان درستى سخن خداوند آشكار مى‌شود كه فرمود: «پس مضغه را آفريديم و پس از آن بر استخوان‌ها گوشت رويانديم».

معنای واژه «عَلَقَه»

منظور از واژه «عَلَقَه» چیست؟

«عَلَقَة» از مادّه «عَلَق» (بر وزن شفق) در اصل به معنى علاقه و ارتباط به چيزى است؛ و لذا «عَلَقْ» به معنى خون بسته و زالو نيز آمده است؛ و «علقه» كه يكى از مراحل تكوّن جنين در رحم مادر است از اين رو «علقه» ناميده شده زیرا شبيه قطعه خون منعقد شده است.

مراحل رشد «جنين» از نظر قرآن

قرآن مراحل رشد «جنين» را چگونه بيان مى كند؟

قرآن یک بار در سوره انسان و بار دیگر در سوره مومنون حقایقی را درباره چگونگی خلقت انسان و مراحل رشد جنین بیان می دارد که با مقایسه آن با وضعیت علمی جامعه در زمان نزول وحی می توان به اعجاز علمی این کتاب آسمانی ایمان آورد. ماهیت نطفه و تشکیل آن از آب های گوناگون، رشد تدریجی و تبدیل آن به علقه، مضغه، استخوان و روئیدن گوشت بر آن، اطلاعاتی است که قرن ها پیش از اکتشافات علمی دانش جنین شناسی، در قرآن بیان شده است.

مراحل رشد جنین، دليلي بر حقانیت «معاد»

چگونه می توان مراحل رشد جنین را دلیلی بر امکان و حقانیت «معاد» دانست؟

خداوند در قرآن ضمن برشمردن مراحل مختلف رشد جنين كه هر كدامشان عالم پيچيده و عجيبى است، مى فرمايد: «اينها همه به خاطر آن است كه بدانيد خداوند حق است و نيز بدانيد كه او مردگان را زنده مى كند و بر هر چيز تواناست». در اين آيه به پنج مرحله از مراحل تكامل انسان (نطفه، علقه، مضغه، تكامل هاى بعدى و تولد از مادر) اشاره شده كه هركدام حياتى است نوين و تولدى است جديد و صحنه اى است از صحنه هاى معاد.

قرآن و بیان مراحل تکامل «جنین»

قرآن مراحل تکامل «جنین» را چگونه بیان می کند؟

قرآن در سوره «مومنون»، می فرماید: «ما انسان را از عصاره اى از گل آفريديم - بعد او را نطفه اى در قرارگاه مطمئن [رحم] قرار داديم - سپس نطفه را به صورت علقه و علقه را به صورت مضغه و مضغه را به صورت استخوان هايى در آورديم، سپس بر استخوان ها گوشت پوشانيديم». بعد از بيان اين پنج مرحله به سراغ آخرين و مهمترين مرحله كه مرحله دميدن روح انسانى است مى رود و مى فرمايد: «سپس او را آفرينش تازه اى بخشيديم». طى اين مراحل آن هم در آن مدت كوتاه، هم دليلى است بر عظمت مبدأ عالَمِ هستى و هم نشانه اى است از زندگى پس از مرگ.

تناقض در «مراحل شناسی جنینی» قرآن و علم جدید!

در جنین شناسی جدید مشاهده نگردیده است که جنین از مرحله علقه(خون بسته) عبور کند؛ آیا علم جدید در اینجا صدق گزاره های علمی قرآن را نقض نکرده است؟! منظور از مرحله «علقه» در قرآن چه می تواند باشد؟!

برای «علقه» سه معنا قابل تصور است: یکی به معنای چیزی که در اثر رطوبت به هر چیز می چسبد که ممکن است اشاره به روند چسبیدن مجموعه سلولی بلاستوسیت به دیواره رحم و ایجاد پیوستگی بین آنها بعد از لانه گزینی باشد. یا اینکه به معنای خون بسته شده (Blood Clod) باشد و اشاره به روز 21 بعد از انعقاد نطفه باشد که قلب و رگها به هم پیوند خورده و به مرور سیستم قلبی و عروقی شکل می گیرد. و یا به معنی زالو (Leech) باشد، که هم از جهت ظاهر و هم از جهت نحوه تغذیه شباهت زیادی بین زالو و جنین می باشد.

 

استدلال های قرآن بر امکان عقلی معاد

قرآن مسأله امکان عقلی معاد را از چه راه هایى اثبات مى کند؟

طبق آیات 68 و 69 سوره واقعه، تفکر در چرخه شگفت انگیز تولید باران و نقش آن در حیات بشر و سایر موجودات، معاد را برای انسان ثابت می کند. وقتی خداوند می تواند با خلق این وسیله ساده این همه برکت و زندگی در جهان بوجود آورد و زمین خشک و مرده را با آن احیا کند، قادر به احیای مردگان در قیامت هم خواهد بود.

اعجاز قرآن، در بیان خلقت انسان

چگونه بیان مراحل خلقت انسان، مى تواند دلیل بر اعجاز قرآن باشد؟

طبق آیات 5 تا 7 سوره «حج» خلقت انسان ازهفت مرحله تشکیل شده است. او در ابتدا خاک بوده و بعد به نطفه تبدیل شده و سپس به مرحله علقه رسیده و بعد شکل یک قطعه گوشت جویده شده به خود گرفته است تا این که کم کم جنین به صورت تکامل یافته درآمده سپس به طفولیت و بلوغ و پیری رسیده است. این بیان قرآن در زمانی بوده که ازعلم جنین شناسی خبری نبوده است و این خود نشانه ای ازاعجاز قرآن است.

معنای عبارت قرآنی «خَلَقَکُم أطْوارا»

منظور از آفرینش هاى گوناگون در آیه 14 سوره «نوح» چیست؟

منظور از آفرینش هاى گوناگون این است که انسان هم از لحاظ جسمانی مراحل مختلف جنینی مثل نطفه، علقه و... را پشت سر می گذارد تا به صورت انسان کاملی درمی آید و هم از لحاظ روحی، احساسات کودکی اش به احساسات جوانی و بعد به احساسات پیری تبدیل می شود.

قرآن و بیان مراحل خلقت انسان

طبق آیات قرآن، خلقت انسان داراى چند مرحله است؟

1- «تراب»: جدّ نخستین ما از خاک است، البته خلقت همه انسان ها از مواد درون خاک مایه مى گیرد. 2- «نطفه»: که مربوط به همه انسان ها جز آدم و حوا است3- نطفه تکامل یافته و به صورت یک قطعه خون بسته در می آید.4- «مضغه»: مرحله ظهور اعضاء و مرحله حس و حرکت است. 5- تولد  6-تکامل قدرت و قوت جسمى، که در آن حداکثر نمو قواى جسمانى حاصل مى شود، 7-عقب گرد و دوران پیرى و سرانجام پایان عمر و انتقال به سراى جاویدان.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصّادق عليه السّلام :

اَللّهم ... وَ ارْحَمْ تِلْکَ الاَعْيُنَ الَّتى جَرَتْ دُمُوعُها رَحْمَةً لَنا وَ ارْحَمْ تِلْکَ الْقُلُوبَ الَّتى جَزَعَتْ وَ احْتَرَقَتْ لَنا وَ ارْحَمِ الّصَرْخَةَ الّتى کانَتْ لَنا.

بحارالانوار، ج 98، ص 8