برخي از آيات قرآن، «شفاعت» را به كلى نفى مى كند، مانند آيه 48 سوره مدّثّر كه مي فرمايد: «شفاعت شفاعت كنندگان به حال آنها سودى نمى بخشد». اين آيه گرچه هرگونه شفاعت را به طور كلي در مورد اين گروه نفى مى كند؛ ولى تعبير به «شافعين» كه ظهور در فعليت دارد نشان مى دهد در آن روز شفاعت كنندگان و شفاعت شوندگانى هستند؛ ولى شفاعت آنها شامل حال گروهي كه پيوسته روز قيامت را تكذيب مى كردند و نماز و اطعام مسكين را به كلى ترك كرده بودند، نمى شود.

اگر در احاديث آمده كه بهشت هشت درب دارد به این دلیل است که بگويند راه های وصول به سعادت از راه های سقوط در دامان بدبختى بيشتر است و رحمت الهى بر غضبش پيشى گرفته است. از بعضى از اين درها صدّيقان وارد مى شوند و از بعضى شهداء و صالحان و از بعضى شيعيان و محبّان اهل بيت(ع). برخي روايات عدد درهاى بهشت را هفتاد و يك در دانسته كه ممكن است اشاره به عددهاى تكثيرى باشد كه كثرت فوق العاده درها را نشان دهد.

طبق روایات اسلامی در قیامت ارزش کار علماء سنگین تر از خون شهداء می باشد زیرا: 1- علماء چون با روح مردم سر و کار دارند می توانند با یک قطره مُرکب، جامعه ای را متحول کنند و مانع نفوذ دشمن شوند. 2- این علماء هستند که پیام شهادت را به جهانیان می رسانند و به شهید ابدیت می بخشند. 3- علماء خون شهید را تحلیل می کنند و عوامل و اهداف و پیام شهادت را به مردم می رسانند. 4- جهاد علمی در همه زمانها وجود دارد برخلاف جهاد جسمی که در هر زمان و مکانی امکان ندارد.

گروهى از افراد سست ايمان به حال شهيدان راه خدا تأسف مى خوردند كه مردند و به خاك سپرده شدند و دستشان از همه جا كوتاه شد! اما در اينجا قرآن به پيامبرش خطاب كرده - تا ديگران حساب خود را بكنند - كه: «هرگز گمان مبر آنها كه در راه خدا كشته شدند مردگانند؛ بلكه زنده اند و نزد پروردگارشان روزى داده مى شوند». آری آنها در جوار رحمت الهى اند و شادى در وجودشان موج مى زند و براى ديگران پيام مى دهند كه هيچ اندوهى ندارند و اگر زندگى با مرگ پايان مى گرفت اين تعبيرات درباره شهيدان نامفهوم بود و مشتى مجازگويى بود.

در عصر ما فنون نظامى تخصصى شده و بايد از نيروهاي متخصص استفاده كرد. لذا بايد گروهي به عنوان كادر ثابت در ارتش بمانند و شب و روز آماده مقابله با دشمن باشند؛ ولى با اين حال نقش بسيج و نيروهاى عمومى ـ مردمى، مهم است. آنها در جنگ تحميلى هشت ساله نقش خود را به خوبي ايفا كردند و اگر نبودند، بخش هاى عظيمى از ايران به اشغال دشمن در‌ مي آمد. بنابراين اگر بعضى تصوّر كنند كه مسأله بسيج مردمى مخصوص زمانى بوده كه فنون نظامى پيچيده نبوده سخت در اشتباه اند. بسيج مردمى حتي از كشورهاى اسلامى نيز دفاع مي كند.

اولا: برخی از علمای اهل سنت، انکارکنندگان ویژگی هایی از خلفا را مانند «تفضیل» بین آنها، با توصیفاتی چون «بدعت گزار» یا «مسلمان غیرواقعی» نواخته اند؛ در حالی که «شهدای بدر و احد» به چنین تفضیل هایی قائل نبوده و روایتی در این امور نشنیده بودند. هر جوابی که آن علما از این سؤال بدهند، همان جواب ماست. مثلا ادعا شده تفضیل خلفای راشد بر همدیگر سنت است و کسی که معتقد بر برتری ابوبکر بر عمر و عمر بر عثمان و عثمان بر علی نباشد، گویی بدعت گزار در دین است. یا مثلا ادعا شده مسلمان واقعی کسی است که به هیچ وجه علی را افضل بر عثمان نداند! آیا مسلمانانی که در زمان پیامبر(ص) شهید یا رحلت کردند، به چنین رتبه بندی میان خلفا اعتقاد داشتند؟!

ثانیا: شیعیان به استناد کتاب های خود اهل سنت ثابت می کنند که پیامبر(ص) 12 خلیفه را به عنوان شرط عزت اسلام بعداز خود معین کرده و مصداق آن 12 خلیفه ائمه اهل بیت(ع) هستند. بنابراین می توان گفت که آن شهدا ایمانی اجمالی به اصل مسأله امامت آن حضرات داشتند و همین کافی است.

برابر مبانى اعتقادى شيعه، متولى كفن و دفن هر امامى، امام بعد از اوست؛ و لذا شیعه معتقد است امام سجاد(ع) به قدرت خداوند برای دفن پیکر پدر گرامی شان حاضر شدند.

توسل به صالحان از دینا رفته توسل به شئ معدوم نیست؛ زیرا طبق آیات قرآن با مردن عوالمى براى انسان کشف مى شود که در زمان حیاتش کشف نشده بود و یا شهدا زنده شمرده شده نه معدوم. همچنین پیامبر(ص) مردگان سپاه مشرکین در غزوه بدر را با این بیان که شنوا هستند مورد خطاب قرار داد. حال که ثابت شد انسان مرده مانند زندگان مى شنود پس توسل هیچ مانعى ندارد چرا که صحابه پیامبر به شهادت منابع تاریخی و حدیثی فریقین از آن جلوگیرى نمى کردند و اگر توسل به غیر خدا شرک باشد بى تردید آنان از این کار منع مى کردند.

با توجه به آيات قرآن مثل سوره آل عمران، آیه 169 و روایات وارده نمى توان امامان، صالحين و شهدا را مرده پنداشت. ايستادن شيعيان در مقابل قبور ائمه معصومين و خاندان رسالت، ايستادن در مقابل قبور اموات و حرف زدن با مردگان نيست، بلكه به دليل اعتقاد به توحيد و خدا پرستى بر اين باورند كه در مقابل احيا و زندگان ايستاده و با زندگان صحبت مى كنند. پيامبر(ص) نیز هرگاه وارد بقيع مى شد یا به زیارت شهداء احد می رفت، به آنان سلام و درود می فرستاد.

این تصوّر که توسّل به غیر خداى سبحان، خدا پنداشتن او و عبادت غیر خداست،، به دو جهت باطل است؛ 1-اگر توسّل به پیامبر(ص) شرک بود، مى بایست در زندگی اجتماعی هم هر توسّل عادى به دیگران، شرک باشد، در حالى که چنین نیست و از نوع توسّل به اسباب است. 2-عبادت، خضوع در مقابل دیگرى به عنوان خدا یا پروردگار است یا کارهاى است که خدا به او سپرده است. در توسل به پیامبران و صالحان و شهدا هیچ یک از این قیدها نیست، بلکه از این جهت به آنان توسل مى شود که بندگان مورد احترام خدایند و دعاى آنان نزد خداوند مستجاب است.