وسیله 8 مطلب

توسل به اولیاء الله آموزه محکم وحیانی

پیامبر(ص) به امیر المومنین(ع) فرمودند: «علی جان هرگاه دیدی که مردم برای رسیدن به حوائج و خواسته های خود به اشخاص متوسل می شوند، تو به درگاه خداوند رجوع کن». آیا این سخن توسل را نفی نمی کند؟

در جواب از این شبهه باید گفت که نه این روایت - که روایتی مرسل و از لحاظ سندی قابل مناقشه است - و نه سایر روایاتی که به زهد و توجه به خدا توصیه کرده با توسل منافات ندارند.
علاوه بر آن در توسّل، مخاطب خداست و چیزی جای او را نمی گیرد؛ یعنی توسل کننده خواسته خود را نه از توسل شونده، که مستقیما از خدا می خواهد و توجه او به آن معصوم مورد توسل، توجهی مستقل از اراده الهی نیست.
توسّل طبق آیه «و ابتغوا إليه الوسيلة»، دستوری قرآنی است. با توجه به عمومیّت كلمه «الوسيله»، «منزلت و دعای» پيامبران و اولياء الهى نیز از مصادیق وسیله هستند.
از سیره پیامبر(ص) و مسلمین نیز چنین به دست می آید که توسل به انبیاء و اولیاء الهی، در میان آنها مرسوم بوده است؛ منابع اهل سنت نیز مشتمل بر موارد متعددی از پذیرش عملی و نظری توسل در میان بزرگان آنهاست.

هدف، «وسیله» را توجیه نمی کند

بر اساس آموزه های اسلامی، آیا برای پیروزی بر دشمن از هر روشی می توان استفاده کرد؟

برای پیروزی بر دشمن نمی توان از هر روشی استفاده كرد. امام علی(ع) وقتی بر شريعه فرات مسلط شد لشكر معاويه را از بردن آب منع نكرد و پيامبر اسلام(ص) هم در جريان فتح خيبر، حاضر نشد تا آب را به روي يهوديان ببندد. آری براى يك «سياستمدار الهى» پيروزى بر دشمن از لحاظ اهميت در درجه دوم است و در درجه اوّل حفظ ارزشها مهم است. ارزشهايى كه ماندنى است و بهترين وسيله تكامل جامعه انسانى و پرورش انسانهاى شايسته و تشكيل «حيات طيبه» است.

دیدگاه اسلام در مورد مال و ثروت

دیدگاه اسلام درباره ثروت اندوزى چیست؟

بر اساس آیات قرآن و روایات اسلامى، مال و ثروت خوب است، اما مشروط به آن که مال و ثروت  وسیله باشد و نه هدف، هم چنین مال و ثروت انسان را اسیر خود نسازد، بلکه انسان امیر بر آن باشد.از سوی دیگر دارایی خود را از راه «مشروع» به دست آورد و در راه رضاى خدا مصرف نماید.

«طلب شفاعت از پیامبر(ص)» از منظر مالک بن انس

دیدگاه مالک (پیشواى فرقه مالکیه) نسبت به طلب شفاعت از پیامبر(صلى الله علیه وآله)چیست؟

مالک در مسجد النبى با حضور جمعیت به منصور دوانیقى گفت: حرمت پیامبر(ص) در حال ممات مانند حرمت او در حال حیات است . پیامبر(ص) وسیله تو در روز قیامت است، رو به قبر بایست و از پیامبر(ص) طلب شفاعت کن تا نزد خدا برایت شفاعت کند.

هدف از تشکیل «حکومت اسلامی»؟

فلسفه تشکیل «حکومت اسلامی» چیست و این حکومت چه اهدافی را دنبال می کند؟

اسلام به مسأله حكومت به عنوان يك «وسيله» براى تحقّق بخشيدن به اهداف عالى مى نگرد. چهار هدف عمده تشکیل این حکومت عبارتند از: آگاهى بخشيدن به انسانها، تربيت معنوى و اخلاقی انسان، برپایی عدل به صورت خود جوش و برخاسته از متن جامعه، آزادى انسانها از زنجير اسارتهای فکری، فرهنگی، سیاسی و ... . پر واضح است که فقط يك حكومت نيرومند و صالح می تواند این اهداف را با ایجاد يك شبكه وسيع برنامه ريزى که از طريق بيت المال تغذيه مى گردد و جهت اصلى آن انسان سازى و پيشرفت علم و فرهنگ است پياده کند.

هدف وسیله را توجیه نمی کند

آيا «هدف»، مي تواند «وسيله» را توجيه كند؟

گروهى از سردمداران مكتب هاى مادى معتقدند كه هدف، وسيله را توجيه مى كند. لذا براى حفظ منافع اقتصادى خود، جنگ هاى خونينى به راه مى اندازند تا هزاران بى گناه در آن كشته ‌شوند تنها به اين منظور كه كمترين آسيبى به منافع نامشروع آنها نرسد. ولى طرفداران مكتب هاى الهى نه هر هدفى را كافى مى دانند و نه هر وسيله اى را مجاز مى شمارند؛ بلكه دقيقاً آن را تحت قانون اهم و مهم قرار مى دهند آن هم اهميّت در ترازوى عقل و شرع نه اهميّت از نظر منافع شخصى و اميال نفساني.

تفاوت سیاست های الهی و شیطانی

تفاوت بین سیاست های الهی و شیطانی در چیست؟

تفاوت بین روشهاى سیاسى از تفاوت دیدگاهها در مسأله حکومت ناشى مى شود. گروه شیطان با صراحت مى گویند که اخلاق و سیاست با یکدیگر جمع نمى شود، بنابراین فرمانروایى که خویشتن را ملزم به رعایت اصول اخلاقى مى داند، در حقیقت ذهن سیاسى ندارد؛ و هرگز حاکمیتش دوام نخواهد یافت! هدف وسیله را توجیه مى کند و هر آنچه در راه نیل به هدف دستاویز قرار گیرد نیک شمرده مى شود! در حالى که پیشواى گروه دیگر مى گوید: «من تنها براى تکمیل ارزشهاى اخلاقى مبعوث شده ام».

مدح و ذمّ دنیا، در منابع اسلامی

چرا در بعضى از آیات و روایات، دنیا مدح شده و در بعضى دیگر مذموم شمرده شده است؟

مواهب جهان مادى که همه از نعمت هاى خدا است، اگر به عنوان وسیله اى براى رسیدن به سعادت و تکامل معنوى انسان، استفاده شود، از هر نظر قابل تحسین است و اما اگر به عنوان یک هدف و نه وسیله، مورد توجه قرار گیرد، درخور هر گونه نکوهش و مذمت است. از این رو خداوند می فرماید: «آیا راضى شدید که زندگى دنیا را به جاى آخرت بپذیرید؟!». هم چنین امام على(ع) می فرماید: «آن کس که با چشم بصیرت به آن بنگرد دنیا به او آگاهى مى بخشد، و آن کس که به خود آن نگاه کند، دنیا او را نابینا خواهد کرد».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الحسينُ عليه السّلام :

مَنْ دَمِعَتْ عَيناهُ فينا قَطْرَةً بَوَّاءهُ اللّهُ عَزَّوَجَلّ الجَنَّةَ.

چشمان هر کس که در مصيبتهاى ما قطره اى اشک بريزد، خداوند او را در بهشت جاى مى دهد.

احقاق الحق ، ج 5، ص 523