تعادل 5 مطلب

رابطه، تشابه و تفاوت عدل و قسط در قرآن؟

با توجه به اینکه واژه عدل و قسط هر دو در قرآن بکار رفته است، این دو واژه چه رابطه، تشابه و تفاوتی با هم دارند؟

«عدل»‏ به گفته اهل لغت لفظى است كه مفهوم برابری و مساوات را در بردارد. در تعریف دیگری، عدل حالتی است بين افراط و تفريط، به گونه ای که در اين حد وسط زيادت يا نقصانی قرار نداشته و اعتدال کامل مراعات شده. «قسط» نیز به معناى نصيب عادلانه است؛ لذا مفهوم دادگرى در آن نهفته است و از آن جهت که در بردارنده مفهوم «اعتدال و حفظ از انحراف و افراط و تفريط» است با عدل هم معنی می باشد. البته واژه «قسط» وقتی افاده معنای «عدالت» را می کند که در باب ثلاثی مزید «إفعال» به کار رود: «أقسط، یقسط، إقساط».

تفاوت های بین معنای «عدل» و «قسط» نیز از این قرار است: 1. در واقع «قسط»، آن «عدلی» است كه ظهور يافته و محسوس گشته. 2. واژه «قسط» و «اقساط» در مواردى به كار مى رود كه گروهى در چيزى شريك باشند ولى «عدالت» هم در موارد شركت و هم در غير موارد آن به كار مى رود. 3. عدالت در مورد حكومت و داورى است و قسط در مقابل تقسيم حقوق است. 4. قسط تنها در مورد كسانى كه عمل صالح دارند و پاداش نيك دريافت مى كنند گفته شده، و در مورد كيفر بدكاران عنوان نشده است.

ملاک قرآن در میزان «انفاق»

آیا می توان از آیات قرآن کریم معیار و ملاکی برای میزان «انفاق» به دست آورد؟

خداوند در ترسیم مقدار و کمیت «انفاق» به پیامبر(ص) می فرماید: «بيش از حد انفاق مكن، تا مورد سرزنش قرارنگيرى و از كار فرو نمانى». خداوند هم بخل و هم زیاده روی در انفاق را نمى پسندد. از سوی دیگر، توصیه مى كند بسان انباردار، اجناس اضافى را حفظ نكنيد، بلكه مازاد بر نياز خود، همسر و فرزندانتان را در راه خدا انفاق كنيد. هم چنین ملاک در انفاق واقعی آن است که آنچه را خود دوست دارید برای انفاق انتخاب کنید.

شگفتیهاى اتم

چگونه با مطالعه «اتم» پى به وجود خدا مى بریم؟

در جهان اتم ها بیش از همه چند خصوصیت جلب توجه مى کند: 1- تا کنون بیش از صد عنصر کشف شده که از یک تا صد الکترون دارند. 2- نیروی جاذبه و دافعه در اتم ها طوری است که الکترون ها همیشه در حال تعادل اند. 3- الکترون هاى اتمها در مدارهاى متعدد و در فاصله هاى معین هر کدام در مرز خود با سرعت در حرکتند، بدون این که تضادى میان آنها رخ دهد. 4- اتم چنان نیروی عظیمی دارد که یک بمب بسیار کوچک اتمى می تواند یک برج فولادى را آب کرده و سپس بخار نماید.

حب دنیا، مانع کسب معرفت و شناخت

حب دنیا چگونه مانع کسب معرفت و شناخت می شود؟

خدا در سوره «نحل» اشاره به گروهی می کند که به خاطر دنیاپرستی، مرتد شدند. حبّ دنيا و ثروت و جاه و مقام و دیگر شهوات مانند طوفانى است که به جان انسان مى افتد و تعادل عقلش را بر هم مى زند. امام باقر(ع) دنیاپرست را همچون کرم ابریشمی می داند که با حرص دنیا پیله ای را بیشتر و بیشتر بر خود مى تند، زندانى تر مى شود تا از غم و اندوه بميرد. امام علی(ع) دنیا را فریبنده و زیان رسان و گذرا معرفی می کند و در نصیحتی می فرماید: «حبّ دنيا، چشم را كور و گوش را كر و زبان را لال و گردن ها را به زير مى آورد».

سفارش به «كم خوردن» در تعاليم اسلامي

آیا تعاليم اسلامي نسبت به مقدار و میزان خوردن و آشامیدن انسان نیز بیانی دارد؟

حالت تعادل در هر كارى و به خصوص در غذا خوردن پسنديده است؛ زیرا بى خوراكى، انسان را به سستى و ضعف مى كشاند و پرخورى علاوه بر اینکه اسراف است موجب بیماری های جسمی و روحی مى گردد. امیرالمؤمنین(ع) کم غذایی را از نشانه های متقین بر می شمارد؛ چرا که یکی از نتایج آن، صفای باطن و نورانیت قلب است و پیامبر(ص) پرهیز در خوراک را اصل و اساس در درمان جسم می دانند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

لاتَکْمُلُ المَکَارِمُ إلاّ بالعَفافِ و الإيثار

مکارم اخلاق به کمال نرسد مگر با پاکدامنى و ايثار

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 24