ارتباط شیعیان ايران با امام جواد(ع)

ارتباط شیعیان ايران با امام جواد(ع) از چه راه هايی بود؟

شیعیان امامی در ایران علاوه بر ارتباط از طریق وکلای حضرت جواد(ع)، در ایام حجّ نیز در مدینه با امام(ع) دیدار می ‌کردند. «قم» نیز از مراکز مهم شیعه بوده و در دوران امام جواد(ع)، شیعیان آن دیار با حضرت در ارتباط نزدیک بودند. صالح بن محمد بن سهل یکی دیگر از اصحاب امام جواد(ع) در «قم» بود که رسیدگی به امور موقوفات آن حضرت در آن شهر را عهده ‌دار بود. این گستردگی ارتباط بیش از هر چیز ناشی از سفر امام رضا(ع) به خراسان و همچنین مدیون شبکه وکلای آن بزرگواران در مناطق مختلف ایران بود.

اصحاب معروف امام جواد(ع)

تعدادی از اصحاب معروف امام جواد(ع) را معرفی نماييد؟

بسیاری از اصحاب امام جواد(ع) از اصحاب پدر بزرگوار و فرزندان آن حضرت بودند. يكي از آنها «عبدالعظیم حسنی» است که به ترویج و اشاعه احادیث اهل بیت(ع) همت گماشت. «داود بن قاسم» مشهور به «ابو هاشم جعفری» از برجسته ترین یاران آن حضرت می باشد. ابو هاشم از خاندان جعفر بن ابی طالب بود كه در کتب رجال از وی به نیکی یاد شده است. «علی بن مهزیار» نيز به نوشته نجاشی از امام رضا(ع) و امام جواد(ع) هر دو روایت نقل کرده است. همچنين «خیران الخادم» و «ابراهیم بن محمد همدانی» از وکلای آن حضرت بوده اند.

هدف از مناظرات امام جواد(ع)

هدف از مناظرات امام جواد(ع) چه بود؟

دو هدف مهم در برگزاری مناظرات امام جواد(ع) وجود داشت؛ نخستین انگیزه از طرف شیعیان بود که با توجه به سن کم آن حضرت می خواستند علم الهی امام را دریابند. دوم از طرف حکومت، به ویژه مأمون و معتصم، دو خلیفه معاصر آن حضرت بود كه می کوشیدند با تشکیل مجالس مناظره، امام جواد(ع) را رو در روی برخی از دانشمندان بنام زمان قرار دهند تا شاید در پاسخ برخی از پرسش ها درمانده شده و شیعیان، در اعتقاد خود به وجود علم الهی نزد ائمه اهل بیت(ع) دچار تردید شوند و از پیروی آنها خودداری کنند.

مناظره امام جواد(ع) درباره فضائل خلفا

جريان مناظره امام جواد(عليه السلام) درباره فضائل خلفا چگونه بود؟

مناظره امام جواد(ع) با «يحيی بن اكثم» درباره فضائل خلفا نشان می دهد همه اين فضائل ساختگی بوده و با قرآن و روايات سازگاری ندارد. اين كه جبرئيل از پيامبر می خواهد كه از ابوبكر بپرسد آيا او از خدا راضی است؟ با علم خدا نمی سازد. اين كه خلفا با فرشتگان همانند هستند با مشرك بودن سال های طولانی از عمرشان نمی سازد. سرور بودن خلفا براي پيران بهشتی به خاطر جوان بودن بهشتيان رد می شود و چراغ بودن عمر در بهشت با وجود نور داشتن ملائكه و آدم و حضرت محمد(ص) سازگاری ندارد.

ميراث علمی امام جواد(ع)؟

ميراث علمی امام جواد(ع) چيست؟

کوتاه بودن عمر امام جواد(ع)، سبب شد تا زمینه بسط روابط با شیعیانش کمتر به وجود آید؛ لکن علاوه بر مطالبی که درباره اصحاب امام و یا کتب منسوب به آنها روایت شده، بیش از دویست و بیست حدیث پیرامون مسائل مختلف اسلامی از آن حضرت به ما رسيده كه با این مقدار حدیث نیز می توان به عظمت و احاطه علمی امام بر مسائل فقهی، عقیدتی و تفسیری پی برد، چنان که در لابلای کلمات قصار آن حضرت، کمالات اخلاقی وی به خوبی نمودار است. از سویی بخش عمده روایات فقهی امام(ع) را باید در نامه هایی جستجو کرد که حضرت در پاسخ اصحاب به بلاد مختلف اسلامی فرستاده‌ اند.

امام جواد(ع) و فرقه ‌های انحرافی

امام جواد(علیه السّلام) در دوران خود با كدام يك از فرقه‌ های انحرافی مواجه بودند و چه برخوردی با آنها می نمودند؟

امام جواد(ع) در دوران خود با چندين فرقه‌ انحرافی مواجه بودند. یکی از این فرقه ها، فرقه «اهل حدیث» بود که قائل به جسميت خداوند بودند. از این رو امام(ع) به شیعیان اجازه ندادند پشت سر آنها نماز گزارده و به آنان زکات بپردازند. «واقفه»، فرقه ای است كه پس از شهادت امام کاظم(ع) بر آن حضرت توقّف کرده و منكر امامت امام رضا(ع) شدند. لذا امام جواد(ع) شیعیان را از اقتدا به آنان نهی کردند. از سویی «غلات» نیز سهم بسزایی در بد نام کردن شیعیان داشتند، لذا مورد تنفر امامان(ع) بودند.

خبر دادن امام جواد(ع) از «غیبت» امام زمان(عج)

آیا از امام جواد(علیه السلام) در مورد «غیبت» امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) روایتی صادر شده است؟

امام جواد(ع) بارها از غیبت امام زمان(عج) خبر داده است. ايشان در حديثي مي فرمايد: «همانا قائم از ما همان مهدى است كه واجب است در غيبتش منتظر ماند و هنگام ظهورش از او اطاعت شود، او سومين از اولاد من است ...». راوی مى گويد: «به امام جواد(ع) عرض كردم: چرا قائم را منتَظَر خوانند؟ فرمود: زيرا براى او غيبتى است كه روزهايش زياد و مدتش طولانى خواهد بود. مخلصين در انتظار خروج او به سر خواهند برد و شك كنندگان او را انكار خواهند كرد...».

گزارش اجمالی از حیات امام جواد(ع)

تاریخ تولد و زندگی امام جواد(ع) در گزارشات تاريخی چگونه بيان شده است؟

حضرت امام محمد تقي(ع) نهمین پیشوای شیعیان، فرزند امام رضا(ع)، در سال 195 هجری از مادری به نام «سبیکه» يا «خيزران» متولد شدند و پس از 25 سال، در آخر ذی قعده سال 220 هجری به شهادت رسيدند. مشهورترین لقب امام نهم، «جواد» و کنیه‌ اش «ابو جعفر» است. امام محمد تقي(ع) پس از شهادت پدر بزرگوارش در سال 203 هجري تا سال 220 هجري امامت شیعیان را بر عهده گرفتند.

«امامت در كودكی» امتحانی برای شیعیان

چرا امامت امام جواد(ع) در كودكی يكی از بحث برانگيزترين مباحث عصر ايشان محسوب می ‌گردد؟

یکی از مباحث کلامی، امامت پیش از بلوغ است كه در زمان امامت امام جواد(ع) مطرح شد. به نظر «نوبختی» علّت اختلاف، شرط دانستن بلوغ براي امامت بود. اما «حجت خدا» علم را حتی قبل از بلوغ و بدون یادگیری و به طور لدنّی، می تواند اخذ کند. البته شیعیان از قبل نیز امامان را در مقابل انواع پرسش ها قرار می دادند تا به شرط پاسخ گویی به سؤالات و همچنین وجود نصّ به امامتشان به عنوان امام معصوم(ع) شناخته ‌شوند؛ لکن سنّ کم امام جواد(ع) این آزمایش را ضروری تر كرد و شيعيان نیز با دریافت پاسخ همه سؤالات خویش، با اطمینان خاطر امامت‌ ايشان را پذیرفتند.

«امام جواد(ع)» در منابع تاریخی

درباره زندگی و حوادث دوران حيات امام جواد(ع)، چه گزارشاتی در منابع تاريخی نقل شده است؟

آگاهی های تاریخی درباره زندگی امام جواد(ع) به خاطر محدودیّت های سیاسی، تقیه و شیوه های پنهانی مبارزه و طولاني نبودن زندگي ايشان چندان گسترده نیست؛ تنها می دانیم که مأمون سیاست پدرش را در کنترل امام کاظم(ع)، درباره امام رضا(ع) و امام جواد(ع) در پیش گرفت. او با عقد «ام الفضل» برای امام، ضمن كنترل امام جواد(ع) و زير نظر گرفتن رفت و آمد شیعیان به خانه حضرت، قصد داشت خود را از اتهام قتل امام رضا(ع) برهاند اما «ام الفضل» از امام(ع) صاحب فرزند نشد و مورد كم توجهی ايشان نيز قرار گرفت، لذا ناجوانمردانه امام(ع) را مسموم کرد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال ابي عبدالله (عليه السلام)

النَّظَرُ إِلَى الْکَعْبَةِ عِبَادَةٌ، وَ النَّظَرُ إِلَى الْوَالِدَيْنِ عِبَادَةٌ، وَ النَّظَرُ إِلَى الاِْمَامِ عِبَادَةٌ.

نگاه به کعبه عبادت است، نگاه به پدر و مادر عبادت است، و نگاه به ]چهره[ امام عبادت است.

کافى: 4/240/50