ديوار بزرگ چين، غير از سدّ استوار ذوالقرنين است كه قرآن از آن ياد كرده؛ چراكه اين ديوار از سنگ و آجر و صاروج ساخته شده و آن سد از تكه‌هاى آهنى كه روى آن سرب مذاب ريخته شده است. به گفته استاد «محمدخير رمضان يوسف» نبايد ديوار و سدّ را با هم اشتباه گرفت؛ چراكه از نظر طول، شكل و محل قرار گرفتن، تفاوت‌های فاحشى ميان آن دو وجود دارد و به آسانى قابل تشخيص است!

در توصيف سدّ «ذوالقرنین» و موقعيت جغرافيايى آن در نقشه سياسى جهان و دولتى كه بر منطقه ساخت سدّ حكم مى‌راند، بايد بگوييم: این سد بين سال‌هاى 539 و 529 پيش از ميلاد در مكانى كوهستانى و مرتفع بنا شده؛ و به عنوان مانعى در ميان دو ديواره بلند که به «تنگه داريال» معروف است بکار می‌رفته؛ و در تمام نقشه‌هاى سياسى عصر حاضر، در جمهورى «گرجستان» واقع است.

درباره اينكه ذوالقرنين» كيست؟ ميان مفسران اختلاف است. اما مهمترين اقوال اين سه قول است. 1. اسكندر مقدوني بود. 2. يكي از پادشاهان يمن بود. 3. كورش كبير بود. وجه نامگذاري به «ذوالقرنين» يا به خاطر رسيدن به شرق و غرب عالم يا زندگي يا حكومت در دو قرن يا برآمدگي مخصوص در دو طرف سر او بوده است. دو نظر اول مدرك محكمي ندارند و بهترين نظريه قول سوم است؛ چراكه قرآن از صفات ممتاز ذوالقرنين تعريف كرده و اسباب پيروزي‌ها را در اختيار او گذاشته و سازنده يكى از مهمترين سدها بوده و متون تاريخي، اين اوصاف اخلاقي را براي كورش تاييد كرده است.

داستان «يأجوج و مأجوج» در قرآن حقیقتی تاریخی است. برخى بررسی‌ها نشان مى‌دهد كه اصل يأجوج و مأجوج از فرزندان يافث بن نوح است و اين نام از «اجيج نار» به معناى شراره‌هاى آتش گرفته شده است. اين عنوان استعارى، اشاره به فراوانى و خشونت آنان دارد. برخى از نكته‌سنجان در بحث ريشه نژادى آنان گفته اند: ريشه مغول و تاتار به شخصى كه به آن «ترك» گفته مى‌شده است، بر مى‌گردد و اين همان كسى است كه ابوالفداء او را «مأجوج» ناميده است. بنابراين از اين گفته روشن مى‌شود كه مقصود از يأجوج و مأجوج، مغول و تاتار است. آنان منطقه شمالى آسيا را اشغال كرده بودند و سرزمين آنان از «تبت و چين» تا اقيانوس منجمد شمالى ادامه داشت و از غرب به بخش‌هاى مجاور «تركستان» منتهى مى‌شد.