پاسخ اجمالی:
گاه انسان مؤمن قرآن را تلاوت مى كند و گوش جان به آياتش مى سپارد، تا پيام خدا را از لا به لاى آن بشنود و زندگى خود را با آن هماهنگ سازد. گروه ديگرى آيات قرآن را تنها براى ثواب قرائت مى خوانند بى آنكه به پيام هايش گوش فرا دهند. گروه سومى نيز اضافه بر اين به استهزاى آيات مى پردازند و اگر در سخن استهزا نكنند، عملًا استهزا دارند؛ آيات تحريم ربا را مى خوانند ولى رباخوارى مى كنند، آيه تحريم غيبت را تلاوت مى كنند ولى غيبت كردن كار همه روزه آنهاست. اين گونه تلاوت نه تنها سبب نجات نيست، بلكه به فرموده اميرمؤمنان عليه السلام سبب دخول در آتش جهنم است.
پاسخ تفصیلی:
امام امير المؤمنين علی عليه السلام درباره قرائت قرآن برخی قاريان مى فرمايد: «مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَمَاتَ فَدَخَلَ النَّارَ، فَهُوَ مِمَّنْ كَانَ يَتَّخِذُ آيَاتِ اللَّهِ هُزُواً؛[1] كسى كه قرآن بخواند و پس از مرگ وارد آتش دوزخ گردد از كسانى بوده كه آيات خدا را استهزا مى كرده است».
گاه انسان مؤمن قرآن را تلاوت مى كند و گوش جان به آياتش مى سپارد، تا پيام خدا را از لا به لاى آن بشنود و زندگى خود را با آن هماهنگ سازد و به گفته اميرمؤمنان على عليه السلام در خطبه متقيان: «أَمَّا اللَّيْلَ فَصَافُّونَ أَقْدَامَهُمْ تَالِينَ لِأَجْزَاءِ الْقُرْآنِ يُرَتِّلُونَهَا تَرْتِيلًا يُحَزِّنُونَ بِهِ أَنْفُسَهُمْ وَ يَسْتَثِيرُونَ بِهِ دَوَاءَ دَائِهِمْ فَإِذَا مَرُّوا بِآيَةٍ فِيهَا تَشْوِيقٌ رَكَنُوا إِلَيْهَا طَمَعاً وَ تَطَلَّعَتْ نُفُوسُهُمْ إِلَيْهَا شَوْقاً وَ ظَنُّوا أَنَّهَا نُصْبَ أَعْيُنِهِمْ وَ إِذَا مَرُّوا بِآيَةٍ فِيهَا تَخْوِيفٌ أَصْغَوْا إِلَيْهَا مَسَامِعَ قُلُوبِهِمْ وَ ظَنُّوا أَنَّ زَفِيرَ جَهَنَّمَ وَ شَهِيقَهَا فِي أُصُولِ آذَانِهِمْ؛[2] پرهيزگاران در دل شب بر پا مى خيزند و قرآن را با تدبّر قرائت مى كنند و جان خود را با آن محزون مى سازند و داروى درد خود را از آن مى گيرند، هرگاه به آيه اى برسند كه در آن تشويق [به پاداشهاى الهى] است، با علاقه فراوان به آن روى مى آورند و روح و جانشان با شوق بسيار به آن مى انديشد و آن را نصب العين خود قرار مى دهند، و هرگاه به آيه اى برخورد كنند كه بيم دهنده است، گوش دل را براى شنيدن پيام آن باز مى كنند و گويى صداى زبانه هاى آتش دوزخ با آن وضع مهيبش در گوششان طنين انداز است».
نيز به فرموده امام صادق عليه السلام در دعايى كه قبل از تلاوت قرآن خوانده مى شود: «اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَرِي فِيهِ عِبَادَةً وَ قِرَاءَتِي فِيهِ فِكْراً وَ فِكْرِي اعْتِبَاراً وَ اجْعَلْنِي مِمَّنِ اتَّعَظَ بِبَيَانِ مَوَاعِظِكَ فِيهِ وَ اجْتَنَبَ مَعَاصِيَكَ؛[3] خداوندا! نگاه مرا به آيات قرآن عبادت و قرائتم را توأم با انديشه و تفكرم را در آن مايه عبرت قرار ده و مرا از كسانى قرار ده كه از مواعظ تو در آن پند مى گيرد و از گناهانت پرهيز مى كند».
گروه ديگرى آيات قرآن را تنها براى ثواب قرائت مى خوانند بى آنكه به پيام هايش گوش فرا دهند.
گروه سومى نيز اضافه بر اين به استهزاى آيات مى پردازند و اگر در سخن استهزا نكنند، عملًا استهزا دارند؛ آيات تحريم ربا را مى خوانند ولى رباخوارى مى كنند، آيه تحريم غيبت را تلاوت مى كنند ولى غيبت كردن كار همه روزه آنهاست و همچنين در برابر ساير پيام هاى قرآن. اين گونه تلاوت نه تنها سبب نجات نيست، بلكه به فرموده اميرمؤمنان عليه السلام سبب دخول در آتش جهنم است، چون قرآن را به صورت استهزا قولًا يا عملًا خوانده است و كسى كه آيات قرآن را با استهزا بخواند مستحق آتش دوزخ است.
در حديث معروفى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى خوانيم: «رُبَّ تَالٍ لِلْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ يَلْعَنُهُ؛[4] چه بسا تلاوت كننده قرآن، كه قرآن او را لعن مى كند». چرا كه هرگز به آن عمل نمى كنند.
مرحوم علامه شوشترى در شرح نهج البلاغه خود، داستانى از «تاريخ بغداد» نقل مى كند كه شخصى مى گويد: من از كنار قبر «احمد بن طولون» - يكى از امرا و مؤسس دولت طولونيه در مصر و سوريه در قرن سوم هجرى - عبور مى كردم.
پيرمردى را مى ديدم كه در كنار قبر او نشسته و قرآن مى خواند. بعد از مدتى او را نديدم، سپس به او برخورد كردم، گفتم: تو همان شخص نبودى كه در كنار قبر «احمد بن طولون» قرائت قرآن مى كردى؟ چرا رها ساختى؟! گفت: او خدمت هايى به من كرده بود و من دوست داشتم به جبران آن خدمت ها مدتى بر سر قبرش قرآن بخوانم. گفتم: پس چرا رها كردى؟! گفت: شبى او را در خواب ديدم، به من گفت: دوست دارم كه اين محبّت را رها سازى و قرآن در كنار قبر من نخوانى. من به او گفتم چرا؟! گفت: هر آيه اى كه مى خوانى: ضربه اى بر من مى كوبند و مى گويند: آيا اين آيه را نشنيدى؟! [پس چرا عمل نكردى؟!].[5]
اين سخن را با حديث ديگرى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله پايان مى دهيم، فرمود: «أنْتَ تَقْرَأُ الْقُرْآنَ ما نَهاكَ، فَإذا لَمْ يَنْهَكَ فَلَسْتَ تَقْرَأَهُ؛[6] تو تا آن زمان قرآن مى خوانى كه تو را از معصيت الهى باز دارد، و اگر باز نداشت قرآن نخوانده اى».[7]
منبع: پيام امام امير المومنين عليه السلام
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.