آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

حدیث غدیر، از مشهورترین و بلندآوازه ترین احادیث نبوى است و بسیارى از محدّثان و عالمان، بر استوارى و بلکه بر تواتر آن، تأکید کرده اند. ابن کثیر و ذهبى مى گویند: «این حدیث چنان به تواتر نقل شده که متیقّن است آن را پیامبر(ص) گفته است». ترمذى، ابن جریر، ابن حجر و ابن عساکر نیز از این حدیث به صحت و درستی یادکرده اند.

حدیث غدیر، از مشهورترین و بلندآوازه ترین احادیث نبوى است و بسیارى از محدّثان و عالمان، بر استوارى و بلکه بر تواتر آن، تأکید کرده اند.(1)

ابن کثیر مى گوید: «حدیث "هر که من مولاى اویم، پس علىّ مولاى اوست"، چنان به تواتر نقل شده که متیقّن است آن را پیامبر (صلى الله علیه وآله) گفته است».(2)

ذهبى در رساله خود گفته است: حدیث «هر که من مولاى اویم ، پس على مولاى اوست» ، از متواترات است و قطعى است که پیامبر (صلى الله علیه وآله) آن را فرموده است و عدّه زیاد و گروه هاى متفاوتى با طریق هاى صحیح و حَسَن و ضعیف و مردود ، آن را نقل کرده اند...» .(3)

گویا سخن گفتن از سند حدیث و استوارى گزارش آن در منابع حدیثى، سخنى زاید باشد. از این رو، گفتار تنى چند از محدّثان را مى آوریم و بحث را در بُعد دیگرى از آن ادامه مى دهیم:

ترمذى، پس از نقل این حدیث در السنن، نوشته است: «این حدیث، نیکو و صحیح است».(4)

ذهبى نیز نوشته است: «این حدیث، قطعى و تردید ناپذیر است».

ذهبى، در ذیل شرح حال ابن جریر طبرى نوشته است: «چون به ابن جریر خبر رسید که ابن ابى داوود به حدیث غدیرِ خُم ایرادى گرفته است، کتاب الفضائل را نوشت و در «صحیح» بودن سند حدیث، سخن راند. من، یک جلد از طرق این حدیث را به روایت ابن جریر دیدم و از کار او و فراوانى طرق این حدیث، به شگفت آمدم».(5)

ابن حجر نیز مى گوید: «و امّا حدیث "هر که من مولاى اویم، پس علىّ مولاى اوست" را تِرمِذى و نسایى نقل کرده اند و آن، جداً طرق فراوانى دارد. ابن عقده آنها را در کتابى مستقل گرد آورده است و بسیارى از اسناد آن، صحیح و نیکوست».(6)

کتاب ابن عُقده با عنوان «حدیث الولایة»، تا حدود قرن دهم در اختیار عالمان بوده است. سیّد بن طاووس درباره آن نوشته است: «و در آن، تصریح پیامبر(صلى الله علیه وآله) به ولایت على (علیه السلام) را با صد و پنجاه طریق، روایت کرده است».(7). (8)

ابن عساکر نیز در موارد متعدّدى از اثر عظیمش، از این حدیث یاد نموده و فقط در یک مورد، نود طریق آن را یاد کرده است.(9)

و چنین است یادکرد بسیارى دیگر از محدّثان و مفسّران و عالمان.(10)