آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علی عليه السلام در كلام حكمت آميزی اشاره به نكته مهمى درباره دفع سوء ظنّ ها مى كند و مى فرمايد: «مَنْ‏ وَضَعَ‏ نَفْسَهُ‏ مَوَاضِعَ‏ التُّهَمَةِ، فَلَا يَلُومَنَّ مَنْ أَسَاءَ بِهِ الظَّنَّ‏؛ كسى كه خود را در مواضع تهمت قرار دهد، نبايد كسى را ملامت كند كه به او سوء ظنّ پيدا مى كند، [بلكه بايد خود را سرزنش كند كه اسباب سوء ظنّ را فراهم كرده است]».

امام علی عليه السلام در كلام حكمت آميزی اشاره به نكته مهمى درباره دفع سوء ظنّ ها مى كند و مى فرمايد: «مَنْ‏ وَضَعَ‏ نَفْسَهُ‏ مَوَاضِعَ‏ التُّهَمَةِ، فَلَا يَلُومَنَّ مَنْ أَسَاءَ بِهِ الظَّنَّ‏؛[1] كسى كه خود را در مواضع تهمت قرار دهد، نبايد كسى را ملامت كند كه به او سوء ظنّ پيدا مى كند، [بلكه بايد خود را سرزنش كند كه اسباب سوء ظنّ را فراهم كرده است]».

ما نمى توانيم بگوييم چون در شريعت اسلام سوء ظنّ و تجسس حرام است، قرار دادن خود در مواضع تهمت مانعى ندارد و مردم بايد به وظيفه خود عمل كنند و با حسن ظنّ به همه چيز بنگرند؛ زيرا تضمينى نيست كه همه به اين دستورات اسلامى بدون كم و كاست عمل نمايند.

بنابراين ساير مردم تكليفى دارند و ما هم وظيفه اى و اگر بخواهيم اين موضوع را گسترش دهيم، مى توان گفت: همان گونه كه ارتكاب گناه ممنوع است، فراهم كردن زمينه هاى گناه براى ديگران نيز ممنوع است. چنانکه امام صادق عليه السلام در اين باره فرمود: «اتَّقُوا مَوَاضِعَ‏ الرَّيْبِ‏ وَ لَا يَقِفَنَّ أَحَدُكُمْ مَعَ أُمِّهِ فِي الطَّرِيقِ فَإِنَّهُ لَيْسَ كُلُّ أَحَدٍ يَعْرِفُهَا؛[2] از مواضع تهمت خيز پرهيز كنيد، حتى يكى از شما با مادرش در كنار جاده [به صورت تهمت برانگيز] نايستد، زيرا همه او را نمى شناسند [و ممكن است شما را متهم كنند]».

در حديث ديگرى از امام صادق عليه السلام آمده است كه رسول اكرم صلّى الله عليه و آله فرمود: «أَوْلَى‏ النَّاسِ‏ بِالتُّهَمَةِ مَنْ جَالَسَ أَهْلَ التُّهَمَةِ؛[3] سزاوارترين مردم به اتهام كسى است كه با افراد متهم همنشين گردد».[4]

منبع: پيام امام امير المومنين (ع)‏