گرچه در ميان صحابه افراد صادق و با تقوا فراوان بودند، ولى افراد منافق يا ناصالح نیز وجود داشتند كه پيامبر اسلام(ص) از آنها بيزارى مى جست و قرآن نیز بارها آنان را نكوهش كرده و حتى گاهى عدّه اى را لعن کرده است. بنابراین آنها در چند گروه جای می گیرند: 1. صالحان 2. مؤمنان خطاكار 3. افراد آلوده و گنهكار 4. منافقان تبهكار. بنابراین، داستان عدالت همه صحابه، افسانه اى بيش نيست كه جمعى از هواخواهان خلفاى نخستين براى قطع زبان اعتراض بر اعمال آنها، اين نغمه را سر دادند.

در پی شورش طلحه و زبیر بر ضد امام علی(ع)، طرفداران شان برای توجیه جنگ افروزی سران جمل به قاعده تنزیه صحابه پناه بردند و همه صحابه پیامبر(ص) را پاک و مقدس دانستند. از سویی هر دو را جزو عشره مبشّره مى دانند يعنى آن ده نفرى كه پيامبر(ص) به آنان بشارت بهشت داده بود. گاه مى گويند: آنها مجتهد بودند، هر چند در اجتهاد خود خطا كردند. اما معذورند و گاه مى گويند: آنان توبه كرده، و خدا توبه آنها را پذيرفته است. حال آیا گفتن «استغفر الله» خون های بر باد رفته را جبران می کند؟