یکی از امتیازات اسلام و سایر ادیان این است که در کنار تعیین هدفی عالی، به تعیین الگوهای آن نیز می پردازند تا انسان ها با پیروی و با در نظر گرفتن سیره عملی آنان، به سعادت واقعی نائل شود. از سویی روان شناسان معتقدند که با تعیین الگوی کامل، می توان انسان ها را به حق و حقیقت راهنمایی کرد. بر این اساس خداوند پیامبر(ص) را الگوی مسلمانان قرار داده است.
اعمال انسان بازتاب اعتقادات اوست و رفتار هر كس با جهان بينى او پيوند مستقيم دارد؛ لذا ايمان به معاد تأثير بسيار عميقى در اعمال انسان ها دارد. وقتي انسان بداند بزودى اعمالش بى كم و كاست در دادگاه الهي بررسى مى شود که قُضاتش از همه چيز آگاهند و توصيه و رشوه اى نمي پذيرند و بر طبق آن پاداش و كيفر مى دهند، مسلّماً نه فقط در اصلاح خود مى كوشد بلكه در انجام اعمال گوناگونش فوق العاده سختگير و موشكاف مي شود. آری ايمان به آخرت دو بازتاب در انسان مى تواند داشته باشد؛ «عمل صالح» و «اخلاص در عبوديّت».
قال الباقر عليه السّلام :
ما مِنْ رَجُلٍ ذکَرَنا اَوْ ذُکِرْنا عِنْدَهُ يَخْرُجُ مِنْ عَيْنَيْهِ ماءٌ ولَوْ مِثْلَ جَناحِ الْبَعوضَةِ اِلاّ بَنَى اللّهُ لَهُ بَيْتاً فى الْجَنَّةِ وَ جَعَلَ ذلِکَ الدَّمْعَ حِجاباً بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النّارِ.
الغدير، ج 2، ص 202