در آن عصر علوم مختلف به محيط جامعه اسلامي راه یافت و كتب علمي ديگران، از يونان گرفته تا مصر و از هند تا ايران و روم، به زبان عربی ترجمه شد. اين شرايط خاص فكري و فرهنگي وظيفه سنگيني را بر دوش امام رضا(ع) گذاشت، ولذا ایشان دامن همت به كمر زد و انقلاب فكري عميقي ايجاد فرمود، و در برابر اين امواج سهمگين و تندبادهاي خطرناك، اصالت جامعه اسلامي را حفظ كرد و سرانجام، اين كشتي را از سقوط در گرداب خطرناك انحراف و التقاط رهايي بخشيد.