قوّت 4 مطلب

مفهوم «ید الله»؟

منظور از «ید الله» چیست؟ مگر خداوند بدنی دارد که دست داشته باشد؟! چرا در آیات زیادی مثل «يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ»، «يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ» و «أَنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ»، از «دست داشتن خدا» سخن به میان آمده است؟! چرا خداوند در ماجرای سجده نکردن ابلیس به آدم می فرماید: (ای ابلیس! چه چيز تو را از سجده کردن در برابر آنچه من با دو دست خود آفريده ام، منع کرد)؛ «ما مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ»؟!

هر چند واژه «ید» به معناى دست است امّا از باب «استعاره» در معانی دیگری مانند: قدرت، كمال، سلطنت، حاکمیت، مالکیت، انفاق و سخاوت بکار می رود. در آیاتی از قرآن که این واژه به خداوند متعال منتسب شده، به فراخور حال و شأن نزول آیه به یکی از همین معانی دلالت دارد. برخی از بزرگان اهل لغت گفته اند: از آن جایی که غالبا إعمال قدرت توسط دست انجام می گیرد و این عضو به عنوان نماد قدرت شناخته می شود. بنابراین، همه معانی کنایی واژه «ید» نهایتا به یک معنای مشترک و جامع برمی گردند و آن همین معنای «قدرت و تسلّط» است.

 

نگاهي به اسباب «تکبّر»

اسباب «تکبّر» کدامند؟

«تكبّر» اسباب زيادى دارد. تكبر به اين خاطر است كه انسان در خود كمالى تصوّر مي كند و بر اثر حبّ ذات، بيش از حدّ آن را بزرگ مي نمايد و ديگران را در برابر خود كوچك مي شمارد. بعضى از بزرگان علم اخلاق مانند مرحوم فيض كاشانى در «المحجّة البيضاء» اسباب كبر را در هفت چيز خلاصه كرده‏ اند. اسباب دينى، «علم» و «عمل» است و اسباب دنيوى عبارتند از «نسب»، «زيبايى»، «قوّت»، «مال» و «فزونى ياران و ياوران».

منظور از واژه ملک

واژه ملک به چه معناست؟

«ملك» در اصل به معناى قوّت بر چيزى است؛ و به همين جهت تمليك به معناى تقويت آمده است. سپس اين تعبير در آنجايى كه انسان صاحب چيزى مى شود به كار رفته؛ چرا كه انسان قوّت و قدرت بر آن دارد. به همين جهت به آبى كه همراه مسافر است «مَلَكَ» (بر وزن سبب) گفته مى شود؛ چرا كه هنگامى كه مسافر آب همراه دارد نيرومند و مسلّط بر كار خويش است. «مَلِك» (بر وزن خشن) به سلطان و پادشاه گفته مى شود؛ به خاطر قوّت و قدرتى كه در كشور خود دارد.

«ریح» در بیان قرآنی کنایه از «قدرت حاصل از وحدت»

«ریح» در آیه 64 سوره «انفال» به چه معناست؟

«ريح» در اصل به معنى «باد» است اما کنایه از «قدرت و قوّت و غلبه» است؛ زیرا وزيدن باد به پرچم قوم و ملّتى، كنايه از قوّت و قدرت آنها است و چنانچه اختلاف كنید قدرت، قوّت و عظمت شما از بين خواهد رفت. در پاره اى از موارد، «ريح» به معنى رائحه و بوى خوش است، مانند: آیه 94 سوره يوسف، بر این اساس، عزت و شوکت افراد و اقوام با نفوذ رائحه آنها در جهان پخش مى شود، لکن با اختلاف، نفوذ و قدرت خود را از دست خواهند داد.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

جَعلَ اللهُ لِکُلِّ شىّء قَدْراً، ولِکُلِّ قَدْر أجَلا

خداوند براى هر چيزى اندازه اى گذاشته است و براى هر اندازه اى سرآمدنى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 46