درست است که قبل از ابراهیم(ع)، انبیاى بزرگی چون نوح(ع) با شرک و بت پرستى مبارزه کردند و جهانیان را به سوى «توحید» دعوت نمودند؛ ولى کسى که به این کلمه استقرار بخشید و پرچم آن را همه جا برافراشت ابراهیم بت شکن(ع) بود. ایشان تمام تلاش و کوشش خود را به کار گرفت که کلمه توحید همیشه در جهان باقى و برقرار بماند؛ چنان که در آیه 28 سوره زخرف آمده: «او کلمه توحید را کلمه پاینده اى در نسل هاى بعد از خود قرار داد شاید به سوى خدا بازگردند».

در آیه 258 سوره بقره، ماجراى گفتگو و محاجّه ابراهیم(ع) قهرمان بت شکن، با جبار زمان خود نمرود آمده است. در ابتدا حضرت ابراهیم(ع) فرمود، مرگ و حیات به دست خداست. نمرود گفت، من هم قدرت بر این کا را دارم و دو زندانی را احضار کرده، یکی را به قتل رساند و دیگری را زنده نگه داشت. حضرت ابراهیم(ع) فرمود، پروردگار من خورشید را از مشرق می آورد، تو اگر می توانی، آن را از مغرب بیاور. در این جا دیگر آن مرد مغرورِ سلطنت و مقام، خاموش، مبهوت و ناتوان گشت و نتوانست در برابر منطق ابراهیم(ع) سخنى بگوید.

آيه4 سوره ممتحنه ابراهيم قهرمان بت شكن را به عنوان يك الگو و اسوه، در دفاع از مسأله توحيد و مبارزه قاطع و كوبنده با شرك معرّفى كرده؛ مى فرمايد: «براى شما سرمشق نيكويى در زندگى ابراهيم و كسانى كه با او بودند وجود داشت. آن هنگامى كه به قوم [مشرك] خود گفتند: ما از شما و آنچه غير از خدا مى پرستيد بيزاريم. و ميان ما و شما دشمنى و كينه آشكار شده است. تا آن زمان كه به خداى يگانه ايمان بياوريد». اين تعبيرات گواه روشنى بر سازش ناپذيرى پيروان مكتب توحيد با آلودگان به شرك و بت پرستى است.