کتاب «عیون اخبار الرضا علیه السلام» توسط شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن علی بن موسی بابویه قمی (م 381 ق) تالیف شده است. این کتاب حدیثی را درباره تاریخ زندگانی، شخصیت و سخنان نورانی حضرت رضا(ع) در زمینه مسائل مخلتف تاریخی، فقهی، اخلاقی و عقیدتی به نگارش درآورده است. این کتاب در شصت و نه باب از «وجه نامگذاری امام رضا علیه السلام» تا «معجزات مربوط به بقعه مبارکه ایشان» تنظیم شده است.
صاحب بن عباد از واژه مولى معناى امامت و خلافت را اراده کرده، براى روشن شدن این مطلب به شعر او اشاره مى کنیم: قالت فمن سادَ فی یومِ الغدیرِ أَبنْ فقلتُ من کان للإسلامِ خیرَ ولی...؛ گفت: چه کسى در روز غدیر امیر شد؟ بیان کن! گفتم: آن کسى که براى اسلام بهترین ولىّ است... ولکن من مِثل گفته پیامبر(ص) مى گویم، در حالى که همه خلایق را جمع کرده بود. ألا إنّ من کنتُ مولىً له یُوالی علیاً وإلاّ فلا؛ آگاه باشید! هر کس من مولاى او هستم على را ولىّ خود بدارد، و اگر چنین نکند پس من هم مولاى او نیستم.
صاحب بن عباد در رابطه با غدیر خم چنین سروده: ...وقالوا علیٌّ علا قلت لا فإنّ العُلى بعلیٍّ عَلا؛ ...گفتند: على برترى یافت؟ گفتم: نه. همانا برترى ها به واسطه على برترى یافتند. ولکن أقولُ...؛ ولکن من مِثل گفته پیامبر(ص) مى گویم، در حالى که همه خلایق را جمع کرده بود. ألا إنّ من کنتُ مولىً له یُوالی علیاً وإلاّ فلا؛ آگاه باشید! هر کس من مولاى او هستم على را ولىّ خود بدارد، و اگر چنین نکند پس من هم مولاى او نیستم.
صاحب، کافى الکُفاة، ابو القاسم اسماعیل بن ابوالحسن عبّاد بن عبّاس بن عبّاد بن احمد ابن إدریس طالقانى، در یکى از بلاد فارس در اصطخر یا طالقان در 16 ذى القعده سال 326 متولّد شده است .نبوغ وى در علوم و مهارت او در فنون ادبیّات شایع است. شیخ بهایى او را از علماى شیعه و هم طراز با کلینى و صدوق و شیخ مفید و شیخ طوسى و شهید و نظیر آنها قرار داده است . صاحب، دو انگشتر داشت که نقش یکى از آنها این کلمات بود :على الله توکّلت***وبالخمس توسّلت.
صاحب بن عبّاد در مدح على(ع) چنین سروده: یا أمیرالمؤمنین المرتضى***إنّ قلبی عندکم قد وقفا...؛ امیرالمؤمنین اى مرتضى! همانا قلب من نزد شما ایستاده. هر گاه مدح تازه اى براى شما مى گویم، دشمن ناصبى مى گوید: تو (صحابه) گذشتگان را فراموش کرده اى. چه کسى مانند مولاى من على زاهد است، دنیا را سه طلاقه کرد و به آن وفا نمود؟ چه کسى دعوت شد که از مرغ بریان بخورد؟ و برخى از این فضایل، ما را بس است. چه کسى نزد شما وصىّ مصطفى است؟ وصىّ مصطفى (پیامبر برگزیده) کسى است که برگزیده باشد.
صاحب بن عبّاد در مذمت معاویه چنین سروده است: «ناصب قال لی معاویة خا***لک خیر الأعمام والأخوال ...»؛ (شخصى ناصبى به من گفت: معاویه دایى تو است و بهترین عموها و دایى هاست. پس او دایى همه مؤمنان است، گفتم: خال (دایى) هست ولى از خیر و خوبى خالى است).
قال الرّضا عليه السّلام :
مَنْ کانَ يَوْمُ عاشورا يَوْمَ مُصيبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکائِهِ جَعَلَ اللّهُ عَزّوَجَلّ يَوْمَ القيامَةِ يَوْمَ فَرَحِهِ وَ سُرُورِهِ
هر کس که عاشورا، روز مصيبت و اندوه و گريه اش باشد، خداوند روز قيامت را براى او روز شادى و سرور قرار مى دهد.
بحارالانوار، ج 44، ص 284