نفي ظلم 3 مطلب

چرایی کاربرد عبارت «ظلّام» نسبت به خداوند

با اینکه می دانیم خداوند کوچکترین ظلمی به مخلوقین نمی کند؛ ولی چرا در قرآن برای نفی ظلم از خداوند عبارت «ظلاّم»؛ (بسيار ظلم كننده) استفاده شده است؟

در تبیین علت نفى صفت «ظلاّم»؛ (بسيار ظلم كننده) از خداوندی که كوچكترين ظلمى هم بر كسى روا نمى دارد، تفاسیر متعددی ارائه شده؛ لکن از همه اين تفاسير بهتر آن دلیلی است که در بعضى از روايات هم به آن اشاره شده و آن اين كه: این آيه ناظر به ابطال عقيده جبر است؛ یعنی اگر خداوند، بندگان را مجبور بر گناه مى كرد، سپس آنها را مؤاخذه و مجازات مى نمود قطعاً «ظلاّم» بود و چون خداوند «ظلاّم» نيست هرگز بندگان را مجبور بر زشتى ها و سپس مؤاخذه و مجازات بر آن ها نمى كند.

نفی هر گونه «ظلم» خداوند به جهانيان

چگونه می توان منتفی بودن هرگونه «ظلم» و «ستم» از سوی خداوند به جهانيان را اثبات نمود؟

بر اساس آیات قرآن، ظلم خداوند نسبت به تمام جهانیان نفی شده است. در واقع نه تنها ظلم بلکه اراده ظلم هم نمی كند. لذا قرآن می فرماید: «خداوند [هيچ گاه] ستمى بر [احدى از] جهانيان روا نمى دارد». از این رو اگر «عالمين» را به معناى جمع عاقل بگيريم تمام موجودات عاقلِ جهان را اعم از انسان ها و جنّ ها و فرشتگان شامل مى شود. همچنین تعبير به «ظلماً» به صورت مفرد نكره آن هم بعد از نفى، براى عموميت است، که كمترين ظلم را نیز شامل مى شود.

نفي «ظلم» خداوند به بندگان

چرا هرگونه «ظلم» به بندگان از طرف خداوند منتفی است؟

قرآن در آيات متعدد، تاكيد كرده است كه خداوند هيچگاه نسبت به بندگانش ظلم نمي كند. از این رو در سوره كهف مى فرمايد: «پروردگارت به هيچ كس ستم نمى كند». تكيه بر عنوان «ربّ» در سوره كهف ممكن است اشاره به اين باشد كه كار او تربيت، پرورش و تكامل است، درحالیکه ظلم و ستم باعث نقصان و عقب ماندگى بوده و بر خلاف اصول ربوبيّت است.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت

الإمامُ عليٌّ(عليه السلام)

المُؤْثِرونَ مِن رِجالِ الأعرافِ

ايثار گران از مردان «اعراف»اند!

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 26