اصول اساسی اسلام به مجموعه اى از «علم و عمل» گفته مي شود که مي توان آنها را در پنج موضوع خلاصه كرد: «شناسايى خدا»، «شناسايى مبلغين خدا(پيامبران و جانشينان آنها)»، «شناسايى دستورات و قوانين آنها و عمل به آنها»، «به كار بستن اصول فضايل اخلاقى و ترك صفات ناپسند» و «عقيده به روز رستاخيز و جزاى اعمال».
در سوره زلزله با تعبیر: «لیروا أعمالهم» به مشاهده اعمال در روز قیامت اشاره شده، به این معنی که «جزاى اعمال» را مى بینند، یا «نامه اعمال» را مشاهده مى کنند، یا «شهود باطنی به اعمال» پیدا می کنند، و یا اعمال انسان به صورت هاى مناسبى مجسم مى گردد و «خود عمل» را مشاهده می کنند. البته معنی اخیر با ظاهر آیه موافق تر است و در آیات بعد نیز تاکید شده که: حتى اگر سر سوزنى کار نیک یا بد باشد، در برابر صاحب آن مجسم مى شود و آن را مشاهده مى کند.
قالَ الصّادقُ عليه السّلام :
بَکى عَلىُّ بْنُ الحُسَينِ عليه السّلام عِشْرينَ سَنَةً وَ ما وُضِعَ بَيْنَ يَدَيْهِ طَعامٌ اِلاّ بَکى .
امام زين العابدين عليه السّلام بيست ساله (به ياد عاشورا) گريست و هرگز طعامى پيش روى او نمى گذاشتند مگر اينکه گريه مى کرد.
بحارالانوار، ج 46، ص 108