قرآن كتاب تربيت و هدايت است؛ در آیاتی از قرآن که می گویند همه چیز در آن بیان شده و چیزی فرو گذار نشده است، منظور از «همه چيز» تمام امورى است كه براى پيمودن راه تربيت و هدايت لازم است. قرآن دایرة المعارفی بزرگ و گردآمده از همه گزاره های جزئی و فرمول های علومی چون رياضى و جغرافيايى و شيمى و فيزيک و گياه شناسى و... نیست. منظور از همه چیز در اين گونه آيات، يك امر نسبى است؛ يعنى تمام امورى كه در هدف هدايت و تربيت انسان دخالت دارد، در اين كتاب آسمانى هست. البته قرآن دعوتی كلى به كسب همه علوم و دانش ها كرده و تمام دانش هاى ياد شده و غير آن در اين دعوت كلى جمع است و علاوه بر آن گاه گاهى به تناسب بحث هاى توحيدى و تربيتى و... پرده از روى قسمت هاى حساسى از علوم و دانش ها برداشته است و برخی از حقایق علمی به گونه ای اشاره وار در قرآن بیان شده اند.

عدالت دو معنى دارد که اوّلی «عام» و دومی «خاص» است و هر دو در مورد خداوند صادق است. 1- «قرار گرفتن هر چیز در جاى خویش». این معنى از عدالت در تمام عالم آفرینش حکم فرماست. پیامبر(ص) در حدیثی می فرماید: «به وسیله عدالت آسمان ها و زمین برپاست». 2- «مراعات حقوق افراد» که نقطه مقابل آن ظلم به حق دیگرى یا تبعیض قائل شدن است. معنى عدالت خداوند این است که نه حق کسى را از بین مى برد و نه حق کسى را به دیگرى مى دهد و نه در میان افراد تبعیض قائل مى شود.

جهاد یک قانون عمومى در عالم آفرینش است که همه موجودات زنده، برای رسیدن به کمال، به وسیله آن همه موانع را از سر راه خود بر مى دارند. در بدن ما در طول شبانه روز، نبرد عجیبى بین مدافعان کشور بدن و دشمنان مهاجم وجود دارد. پیامبر(ص) می فرماید: «آن کس که جهاد را ترک گوید، خدا بر اندام او لباس ذلّت مى پوشاند، و فقر و نیازمندى بر زندگى، و تاریکى بر دین او سایه شوم مى افکند...». در حقیقت جهاد، علاوه بر نبردهاى دفاعى و تهاجمى، مبارزات علمى، اقتصادى و... را نیز شامل می شود.