برخی بر این باورند؛ وقتی برداشت ما از دین، عین دین نیست، و با توجه به قرائت های مختلف از دین، باید با «تسامح»، همه برداشت ها را محترم بشماریم. در واقع برای رسیدن به حقّانیت یک دین، باید بررسی کرد آیا راهی برای شناخت وجود دارد، یا آن که معرفت نسبی است؟ حال اگر اثبات شود که برخی از معارف بشری مطلق و ثابت اند، می توان با چنین معرفتی، بر حقّانیت یک دین استدلال کرد. از سویی با نقد مبنای نسبی گرایی در حوزه معرفت شناسی، و «هرمنوتیک» در حوزه «پلورالیسم» معرفتی، می توان گفت که همه معارف بشری نسبی نیستند.

بدون تردید خاستگاه و جایگاه «مدرنیسم» را باید در غرب جست و جو کرد. «هالینگ دیل» یکی از تئوریسین های مدرنیسم، عواملی نظیر شکست قدرت دینی کلیسا و تزلزل سلطه نهادهای مذهبی، ظهور و پیدایش علوم تجربی و احیای دانش و معرفت شناسی دینی به سبک نوین را از جمله عوامل زمینه سازی می شناسند که فضای مناسبی را برای شکوفایی فلسفه نوین در غرب فراهم آورد. به نظر وی، «تفکر از قیمومیت جزمیت مسیحی آزاد شد و به راه های اصلی اش بازگشت».

در تبیین ادله عقلی مبانی «پلورالیسم دینی» و نقد آن می توان به موارد ذیل اشاره کرد. شرایع و مناسک ادیان، به تناسب گوناگونی ادیان، مختلف است. اما همه ادیان تلاش می کنند آدمی را از خود ظاهر و فانی، به حقیقت پایدار و لایزال رهنمون سازند. در نقد این دلیل می توان گفت: گرچه اسلام وحدت گوهری ادیان را تأیید می کند، اما این وحدت، حقانیت تمامی ادیان را ثابت نمی کند؛ زیرا گوهر یگانه دین، تصدیق ترتیب پیامبران(ص)  را در بر دارد. از این رو لازمه تصدیق خاتمیت پیامبر(ص)، تکلیف انسانها در پذیرش اسلام است. و ... .