انسان دارای دو دسته از صفات و اخلاقیات است: غرایز حیاتی و روحیات عالی انسانی. غرائز برای ادامه حیات ضروری است و در تمام افراد دیده مى شود، مانند علاقه به خود و زن و فرزند، حس انتقام، شهوت و... . رعایت اعتدال در این قسمت ضروری است. بُعد دوم، روحیات عالی انسانی است که حدّ و اندازه معینی ندارد و هر اندازه زیادتر باشد سبب تکامل انسان خواهد شد.
طبق آیه 11 سورا اسراء انسان به خاطر دستپاچگی و عدم مطالعه کافی و هوی و هوس و... در کارها عجله می کند و ذاتا عجول است. در روایات هم عجله باعث ندامت و هلاکت، و با تأنی و تفکر انجام دادن کار موجب سلامت دانسته شده. از طرفی هم به تعجیل در کار خیر سفارش شده. در نتیجه عجله مذموم آن است که: در بررسى و مطالعه جوانب کار عجله شود، اما عجله ممدوح آن است که: بعد از تصمیم گیرى لازم، در اجرای کار خیر درنگ نشود.
الإمام عليٌّ(عليه السلام)
الإيثارُ أفضَلُ عِبادة، و أجَلُّ سِيادة
ايثار، برترين عبادت و بزرگترين سرورى است
ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22