انسان موجود فراموش کاری است که نيازهاى واقعى زندگى روزانه و نيازهاى خيالى و عشق به شهوات، او را به خودفراموشی مبتلا می كند. مهمترين آثار «نماز»، بيدار ساختن انسان و پايان دادن به خودفراموشى است؛ زيرا هنگامى كه ياد خدا به ميان آمد، وضع به كلى دگرگون مى شود، اگر نگاهى به مقدمات نماز و شرايط ديگر آن بيندازيم، بيانگر نقش مهم نماز در تربيت انسان و رساندن او به جوار قرب الهي است.

در آیات فراوانی از قرآن مجید، تعبیرات مثبتی درباره «مواهب دنیا» دیده می شود؛ مانند عبارات «خیر مطلق»، «برکات آسمان و زمین»، «طیبات» و ... از مجموع اين عناوین استفاده مي شود که نعمت های مادیِ دنیا ذاتاً مذموم و پلید نیستند؛ بلکه ماهیت آنها تابع چگونگی بهره گیری از آنهاست؛ بدیهی است هرگاه در طریق وصول به آخرت و اعمال صالح باشد پسندیده و محبوب و اگر در مسیر گناه و اعمال ناشایست استفاده گردد زشت و ناپسند است.

امام علي(ع) درباره عامل هلاکت اقوام پیشین می فرماید: «آنها كه پيش از شما بودند تنها به جهت آرزوهاى طولانى و پنهان بودن و فراموش كردن سرآمد زندگيشان، گمراه و هلاك شدند، و اين طول امل و غفلت و بى خبرى از پايان زندگى، همچنان ادامه يافت تا مرگشان فرا رسيد. به هنگام مرگ عذرها پذيرفته نمى شود و درهاى توبه بسته مى شود». بنابراين سرچشمه هلاکت انسان، حُبّ دنيا، طول امل و فراموشى مرگ است.