در قيامت شاكيانى هستند كه از انسان شكايت مى ‏كنند: 1. رسول خدا صلى الله عليه و آله در روز قيامت نزد خداوند شكايت مى‏كند و مى گويد: «وَ قَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِى اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً؛ و پيامبر عرضه داشت: پروردگارا! قوم من قرآن را رها كردند». 2. يكى ديگر از شاكيان در روز قيامت قرآن است. امام صادق عليه السلام مى ‏فرمايد: «سه چيز نزد خدا شكايت مى‏ كنند: مسجدى كه خراب شده و در آن نماز خوانده نمى شود، عالمى كه در بين مردم قرار دارد و از او بهره نمى ‏برند، و قرآنى كه غبار روى آن را گرفته و خوانده نمى ‏شود».

رابطه خلق با خالق، زمان و مكان مخصوص ندارد. قرآن مجيد مى‏ فرمايد: «سَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِيلاً».  يعنى صبح و شام به ياد خدا باشيد؛ كنايه از اين كه هميشه به ياد خدا باشيد، مثل اين كه در عرف مى گويند آيا به ياد فلانى هستيد؟ در پاسخ گفته مى‏ شود: صبح و شب، يعنى هميشه به ياد او هستم. پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى ‏فرمايد: «جُعِلَتْ لِيَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً؛  زمین برای من عبادت گاه و پاک کننده قرار داده شده». لذا از نظر اسلام ارتباط خلق با خالق مخصوص مساجد و معابد نيست.

ایشان در بعضی از خطبه ها «دنيا» را ستوده و آنرا واعظى دلسوز و گزارشگرى صادق و وفادار معرفى كرده و بعضی دیگر آنرا سرايى مملوّ از بلا، فریبکار و بى وفا دانسته است که مانند ماری خوش خط و خال ظاهری زیبا و باطنی کشنده دارد. اما درباره دلیل این اختلاف تعابیر باید گفت هر کدام از این تعابیر زوایای متفاوت آنرا توصیف کرده است؛ به این معنی که اگر به دنيا به عنوان يك «وسيله» نگاه شود به انسان بصيرت و بينايى مى بخشد و اگر به عنوان يك «هدف» به آن توجه شود عواقب خطرناکی درپی دارد.

حكومت اسلامى در عصر پيامبر(ص) با وجود سادگی، مقتدر و کامل بود؛ مسجد پيامبر(ص) از يك سو پايگاه اصلى حكومت و كانون نظام اجرائى و از سوی ديگر كانون آموزش و پرورش و تعليم و تربيت بود و از سوى سوم ستاد ارتش اسلام و مركز فرماندهى كل قوا به حساب مى آمد و از سوى دیگر محكمه قضا و به اصطلاح كاخ دادگسترى بود. پيغمبر اكرم(ص) براى هر كدام از اين امور، مسئول يا مسئولينى برگزيده بود.

نمی توان تاريخ دقيقى براى تأسيس نخستين زندان ذكر كرد؛ اما از آن روز كه حكومتى به وجود آمد ظاهراً زندانى هم وجود داشت. غير از حكّام، افراد ديگرى مانند مالكان و ... براى تنبيه رعاياى خود زندانهايى داشتند. به اتفاق مورخان در زمان پيامبر(ص) به علت عدم گستردگی جامعه اسلامی زندان وجود نداشت؛ امّا در عين حال در مورد مجرمانى كه بايد بازداشت مى شدند، بدهكارانى كه بدهی خود را پرداخت نمی کردند و اسيران جنگى راه هايی مانند زندانی كردن در گوشه مسجد، دالان خانه، خانه، مسئله بردگى اسيران و ... استفاده می شد.

اولا: سلمان یک دهقان زاده جهانگرد بود؛ او در هیچ ساختار دیوانی یا نظامی طبقاتی ساسانیان حضور نداشت تا اطلاعاتی از سازمان های دیوانی و نظامی ایرانی داشته باشد. ضمن اینکه از زمانی که سلمان فارسی در پی حقیقت، از ایران خارج شده بود، تا زمانی که نبردهای مسلمانان با امپراتوری ساسانی درگرفت، چندین سال گذشته بود. طبیعی است در طی این زمان، بسیاری از اموری که ممکن است امروز اسرار جنگی و امنیتی به شمار آیند، فردا روز چیزی جز یک مشت اطلاعات سوخته و بی مصرف نباشند.
ثانیا: منابع تاریخی شهادت می دهند که حضور سلمان فارسی نه تنها به گسترش درگیری و جنایت های جنگی نیانجامید، بلکه برعکس موجب جلوگیری از خونریزی شد. او هنگامی که لشکر مسلمانان به مدائن رسید، از در صلح جویی با مردم شهر صحبت کرد و با تدبیر خیرخواهانه موجب تسلیم بدون درگیری شهر تیسفون و پیوستن چهار هزار نفر از سپاهیان ایران به لشکر اسلام شد.
ثالثا: سلمان فارسی به قدری زاهد بود که زیر سایه درختان و دیوارها می زیست و با ساختن خانه برای خودش مخالف بود، تا آنکه به اصرار یکی از دوستانش به اقامت در منزلی رضایت داد که بسیار کوچک و ساده بود. سهمی که از بیت المال می گرفت را به نیازمندان می داد و از راه سبدبافی و کارهایی از این دست، ارتزاق می کرد. چگونه می توان چنین شخصی را به قدرت طلبی و جنگ افروزی متهم کرد؟!

برای مستندات ساخت «مسجد مقدس جمکران» بايستي به كتاب «مونس الحزين» مراجعه كرد؛ اما اين كتاب از تأليفات شيخ صدوق نيست و به نظر ابن شهر آشوب و مرحوم مجلسی متعلق به فتال نيشابورى است.

رفتن چهل بار به «مسجد مقدس جمكران» دلیل خاصى ندارد؛ اما از سه طريق مى توان مشروعيت آن را به اثبات رسانيد: 1- روش علما و صلحا مداومت بر چهل بار رفتن به مسجد جمكران است. 2- در روايات بسيارى آمده است که هر كس چهل روز خود را براى خدا خالص كند چشمه هاى حكمت از قلبش بر زبانش جارى مى گردد. 3- از مجموعه روايات استفاده مى شود كه عدد چهل در شكوفايى قابليت هاى مادى و معنوى تاثير بسزايى دارد. لذا مى توانيم عدد چهل و چله گيرى را در تمام كارهاى خير تعميم دهيم.

دليل خاصى نداريم كه اگر كسى چهل شب چهارشنبه به «مسجد مقدس جمکران» برود به زيارت حضرت مهدى(عج) مشرف مى شود؛ ولى مطابق برخى از روايات عدد چهل اثرى تكوينى در بروز استعدادها و به فعليت رسيدن آنها دارد. حال اگر كسى به نيت تشرف به محضر حضرت به اين مكان مقدس شرفياب شود و بطور جدی از خدا ملاقات را بخواهد و خود را براى ملاقات با ایشان آماده كند؛ اميد است كه به ملاقات آن حضرت شرفياب گردد.

درست است كه امام زمان(عج) به همه جا احاطه دارد، ولي رفتن ما به جمکران به اين خاطر است كه اين مكان به امر امام زمان(عج) ساخته شده و از طرف ايشان توصيه شده تا دو ركعت نماز به نیت تحیت مسجد و دو رکعت به نیت نماز صاحب الزمان(عج) در آن خوانده شود. آری اين مكان در طول قرن ها محل اجتماع عشاق حضرت بوده كه از مکان های مختلف به آنجا مى آيند، لذا با حضور در آنجا مى توان از بركات این اجتماع و مكان مقدس بهره مند شد و نفس حركت به سوى محبوب از راه دور، آثار و بركات ویژه ای دارد.