از مجموعه رواياتی که از ائمّه عليهم السلام وارد شده است، به دست مى‏ آيد كه وعده الهى در مورد مستجاب شدن دعاها بى ‏قيد و شرط نبوده است؛ بلكه دعا داراى شرايطى است كه دعاكنندگان بايد شرايط دعا راتحصيل، و موانع آن را از سر راه خود بردارند:   شرط اوّل اجابت دعا، شناخت صفات جلال و جمال و فعل و اسماء الله الحسنى است كه هر كس بايد به اندازه توان خود اين شناخت را به دست آورد. دومين ‏شرط اجابت دعا، نيّتِ‏ صادق و پاك و قلب با اخلاص و بدون ريا است. سومين ‏شرط تغذيه حلال است؛ تغذيه حلال نه تنها در دعا مؤثّر است، بلكه در تمام عبادت ‏هاى انسان نيز تأثير دارد. چهارمين شرط اجابت دعا، حضور قلب است.

در روايات عواملى براى عدم استجابت دعا ذكر شده است، كه از مهمترين آنهاست: الف) دست كشيدن از تلاش و اكتفا به دعا؛ ب) گناهان از موانع مهم است‏؛ ج) دعا بر ضدّ مؤمنان و دوستان‏؛ د) دعا فقط در دشواريها؛ هـ) غذاهاى حرام و ناپاك‏.  برای نمونه امام صادق (ع) فرمود: «آن كس كه در خانه ‏اش بنشيند و بگويد: پروردگارا! روزى مرا برسان! به او گفته مى‏ شود: آيا براى طلب روزى و كسب درآمد، راه و مسيرى [كه همان تلاش و كوشش است] قرار نداده ‏ام؟!». و در روايت آمده است: «آن كسى كه مى ‏خواهد، دعايش به اجابت برسد، بايد از راه حلال كسب درآمد كند».

رسول خدا(ص) در آستانه ماه مبارک رمضان طی خطبه شعبانیه به مردم فرمود: «ارحام را مورد صله و ديدن قرار داده و زبانتان را حفظ كنيد». امام صادق(ع) فرمودند: براي اينكه انسان مواظب دهان باشد و هر حرفي را نزند، معرفت خدا لازم است. كسي كه خدا را بشناسد و او را بزرگ بشمارد، در پيشگاه خداي عظيم، هر حرفي را نمي زند و شكم را هم با هر غذا، گرچه حرام باشد، آلوده نمي كند. لذّت خوردن چند لحظه ‏اي است كه غذا در دهان است. كسي كه خدا را شناخت كنار هر سفره ‏اي نمي ‏نشيند و عنايت دارد كه خود را با روزه گرفتن بپروراند.

امام علي(ع) در مقام معرفی بدترین غذا می فرماید: «بدترين غذاها، غذاى حرام است»، در واقع حضرت همانند آیه قرآن که خوردن مال یتیم را همچون خوردن آتش دانسته است، خوردن سایر اموال حرام را نیز ناگوار می شمرد.