سنّت پیامبر(ص) در جمع بین دو نماز

جمع بین دو نماز در حضر و در حال اختیار، در روایات اهل سنّت!

روایات بسیارى از پیامبر(ص) توسط بزرگان حدیث، از اهل سنت نقل شده که جمع بین دو نماز را در حضر و در حالت اختیار جایز مى داند و در صحاح و سنن و مسانید گرد آمده است. از جمله: ابن عباس نقل مى کند که: «رسول خدا(ص) ظهر و عصر را با هم، و مغرب و عشاء را با هم خواند، بدون حالت خوف و سفر. هم چنین ابن عباس روایت می کند: «پیامبر(ص) نماز ظهر و عصر را در مدینه، بدون خوف و سفر با هم می خواند».

نظریه شیعه درباره جمع بین دو نماز

شیعه بر اساس روایات اهل بیت(علیهم السلام) در مسئله جمع بین دو نماز چه عقیده اى دارد؟

شیعه بر اساس روایات معصومین(ع)  معتقد است وقتى زوال شد، وقت هر دو نماز ظهر و عصر وارد شده، الا اینکه نماز ظهر را باید پیش از عصر به جا آورد. بنابراین، بین ظهر تا غروب وقت مشترک دو نماز است، جز اینکه به اندازه چهار رکعت پس از زوال، وقت مختص ظهر است و به اندازه چهار رکعت آخر وقت، وقت اختصاصى عصر است و بین این دو وقت مشترک است.

علّت خواندن نمازهای پنجگانه، در سه وقت

چرا نمازهای پنجگانه را در سه وقت می خوانیم؟ چرا ما نماز «ظهر و عصر» و یا «مغرب و عشا» را یکجا و در یک وقت به جا مى آوریم، در صورتى که هر یک از این نمازها براى خود وقت خاصّى دارد و پیشوایان بزرگ اسلام هر کدام را در وقت خود ـ یعنى نمازهاى پنجگانه را در پنج وقت ـ مى گزاردند؟

در اینکه اقامه نماز در پنج وقت و اداى هر نماز در وقت فضیلت خود شیوه پیامبر و پیشوایان دیگر و عموم مسلمانان صدر اسلام بوده و آنان غالباً پنج نماز را در پنج وقت مى خواندند. اما تفریق و فاصله افکندن میان نمازها واجب است یا این که امرى است مستحبّ و انسان در فعل و ترک آن مختار است. دانشمندان شیعه به پیروى از روایاتى که از معصومین(ع) رسیده، و به پیروى از ظواهر آیات قرآن، تفریق میان نمازها را مستحبّ و افضل دانسته اند، اما در عین حال مى توان این مستحبّ را ترک نمود.

جمع میان دو نماز در منابع اهل سنت

آیا جمع بین دو نماز در منابع اهل سنت وارد شده است؟

فقهاى اهل تسنّن غالباً ـ جز عدّه کمى ـ انجام نماز را در پنج وقت واجب مى شمرند و تنها، در سفر یا در مواقع بارانى جمع میان دو نماز را جایز می دانند. در حالی که در منابع معروف، مانند؛ صحیح مسلم، بخارى، و... حدود سى روایت درباره جمع میان نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا بدون سفر، باران و یا خوف و ضرر نقل شده است. این روایات عمدتاً به پنج راوى معروف بر مى گردد: ابن عبّاس، جابر بن عبدالله انصارى، ابوایّوب انصارى، عبدالله بن عمر، ابوهریره.

جمع بین دو نماز در سنّت پیامبر(ص)

آیا جمع بین دو نماز در سنّت پیامبر(صلى الله علیه وآله) وجود دارد؟

در منابع معروف اهل تسنن مانند صحیح بخارى و صحیح مسلم، و...، حدود سى روایت درباره جمع بین نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشاء، نقل شده که در آن ها حضرت رسول(ص) در حالى که در شهر بودند و هیچ خوف و ضرورتى نیز وجود نداشت جمع بین دو نماز کردند. همانند روایتی که احمد بن حنبل در مسندش از ابن عباس نقل مى کند که گفت: رسول خدا(ص) در مدینه مقیم بود و مسافر نبود، با این حال هم نماز ظهر و عصر، و نماز مغرب و عشاء را با هم خواندند.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت

قال أبو جعفر(عليه السلام):

لا يَقْبَلُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ حَجّاً ولا عُمْرَةً مِنْ مال حرام.

خداوند حج و عمره گزاردن با مال حرام را نمى پذيرد.

بحارالانوار: 93/120