بعضى از مشرکان مانند «ولید بن مغیره» به هنگام مبعوث شدن پیامبر(ص) با تعجب و انکار مى گفتند: آیا از میان همه ما وحى الهى بر محمّد [این یتیم فقیر و تهیدست] نازل شده است؟ آیه 75 سوره حج نازل شد و به آنها پاسخ گفت، که انتخاب انبیاء و فرشتگان براى رسالت، روى معیار شایستگى و معیار معنویت آنها بوده است.
آیه 60 سوره حج زمانی نازل شد که جمعى از مشرکان «مکّه» دو شب به پایان ماه «محرم» تصمیم گرفتند با مسلمانان وارد جنگ شوند. مسلمانان نخست با اصرار از آنها خواستند: در این ماه حرام جنگ را آغاز نکنند، ولى آنها گوش ندادند، ناچار مسلمانان براى دفاع از خود مردانه جنگیدند و خداوند آنها را پیروز کرد.
آیه 11 سوره حج، در شأن بادیه نشینانی نازل شده که هرگاه دنیا مطابق میلشان بود به اسلام و پیامبر(ص) اعتقاد داشتند، اما اگر دنیا برخلاف میلشان بود از اسلام روى گردان مى شدند و حوادث ناگوار را بخاطر اسلام آوردن می دانستند.
آیه 15 سوره حج، در شأن برخی قبائل یا گروهی از مسلمانان نازل شد که از یاری نشدن پیامبر(ص) توسط خداوند نگران بودند؛ چرا که برخی قبائل پیمان غذایی با یهود داشتند و می ترسیدند قطع شود. برخی از مسلمانان هم از شدت غضب بر کفار برای پیروزی بی قرار بودند.
آیه 19 سوره حج، درباره سرنوشت مبارزه على(ع)، حمزه، و عبیدة بن حارث بن عبدالمطلب با ولید بن عتبه و عتبة بن ربیعه و شیبة بن ربیعه در جنگ بدر نازل شده است.
قالَ الصّادقُ عليه السّلام :
نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنا تَسْبيحٌ وَ هَمُّهُ لَنا عِبادَةٌ وَ کِتْمانُ سِرّنا جِهادٌ فى سَبيلِ اللّهِ
نَفَس کسى که بخاطر مظلوميّت ما اندوهگين شود، تسبيح است و اندوهش براى ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست .
امالى شيخ مفيد، ص 338