ابتدای سوره عبس عتاب شدید خداوند است نسبت به کسى که در برابر مرد نابیناى حقیقت جو برخورد مناسبى نداشت. سپس اهمیت قرآن بیان شده، در ادامه ناسپاسى انسان در برابر نعمت هاى خداوند آمده و گوشه اى از نعمت هاى او در زمینه تغذیه بیان شده. در پایان هم به حوادث قیامت و سرنوشت مؤمنان و کفار اشاره شده است.

سوره نازعات پس از قسم هاى مؤکدى درباره معاد به قسمتى از مناظر هول انگیز روز قیامت اشاره مى نماید. سپس به داستان موسى(ع) و سرنوشت فرعون طغیانگر می پردازد. در ادامه بعد از بیان نمونه هائى از مظاهر قدرت خداوند در آسمان و زمین، به شرح قسمتى دیگر از حوادث وحشتناک قیامت و سرنوشت طغیانگران و پاداش نیکوکاران مى پردازد. در پایان بر این حقیقت تأکید مى کند که: «هیچ کس از تاریخ آن روز با خبر نیست».

بحث اصلی سوره قیامت، مسائل مربوط به معاد و اشراط الساعه و روز قیامت و حال نیکوکاران و بدکاران در آن روز است، همچنین هدف آفرینش انسان، و رابطه آن با مسأله معاد را بیان کرده و چند آیه درباره «قرآن مجید» و مکذبین به آن آمده است.

در آغاز سوره انسان، از آفرینش انسان و خلقت او از نطفه بحث شده، در ادامه سخن از پاداش ابرار و نیکان و دلائل استحقاق این پاداش ها به میان آمده؛ سپس به اهمیت قرآن، و طریق اجراى احکام آن و حاکمیت مشیت الهی نیز اشاره شده است.

بحث اصلی سوره مرسلات، انذار مکذّبان قیامت است؛ لذا بعد از ذکر سوگندهائى، از قیامت و حوادث سخت رستاخیز خبر مى دهد، و به دنبال آن مى گوید: واى بر تکذیب کنندگان در آن روز. در ادامه سرگذشت غم انگیز اقوام گنهکار پیشین، و گوشه اى از ویژگى هاى آفرینش انسان، و قسمتى از مواهب الهى در زمین، و قسمت هائى از عذاب تکذیب کنندگان را شرح مى دهد. همچنین به نعمت هاى بهشتى که نصیب پرهیزگاران شده اشاره نموده تا انذار را با بشارت بیامیزد.

سوره «نبأ» با سؤالى بیدارگر شروع مى شود، در ادامه به بیان مظاهر قدرت خداوند در آسمان و زمین ـ به عنوان دلیلى بر امکان معاد ـ مى پردازد. سپس قسمتى از نشانه هاى آغاز رستاخیز و گوشه اى از عذاب هاى دردناک طغیانگران را بیان مى دارد. به دنبال آن، قسمتى از نعمت ها و مواهب شوق انگیز بهشتى را شرح مى دهد. سرانجام با انذار شدیدى از عذاب قریب، و ذکر سرنوشت غم انگیز کافران، سوره پایان مى گیرد.

سوره نوح، تسلی خاطری برای پیامبر(ص) و مؤمنان است؛ چرا که سرگذشت نوح(ع) را بیان مى کند که چگونه از طریق استدلال منطقى توأم با محبت و دلسوزى کامل، تبلیغ کرد و هرگز در طریق دعوت به سوى خدا خسته نشد و هم تشویق  کرد و هم انذار. آیات آخر این سوره، هشدارى است براى مشرکان لجوج.

بحث اصلی سوره جنّ درباره خلق «جنّ» و ایمان آنها به پیامبر(ص)، و خضوع در برابر قرآن مجید، ایمان و اعتقاد آنها به معاد، و وجود مؤمن و کافر در میان آنان و مسائلى از این قبیل می باشد. در بخشی از این سوره، اشاره اى به مسأله «توحید» و «معاد» شده و در پایان مسأله علم غیب آمده است.

آیات آغاز سوره مزمّل، پیامبر(ص) را به قیام شبانه براى عبادت، تلاوت قرآن، و براى پذیرش یک برنامه سنگین آماده مى سازد؛ سپس او را به صبر و مقاومت با مخالفان دعوت مى کند؛ در ادامه بحث هائى پیرامون معاد، و ارسال موسى(ع) به سوى فرعون و سرکشى او را بیان مى دارد؛ در پایان نسبت به قیام شبانه تخفیف می دهد و بار دیگر دعوت به تلاوت قرآن، و خواندن نماز، دادن زکات و انفاق فى سبیل اللّه و استغفار مى نماید.

آغاز سوره مدثر، دعوت پیامبر(ص) به قیام، انذار، ابلاغ آشکار و صبر و استقامت در این طریق است؛ در ادامه به رستاخیز و صفات دوزخیان و ویژگى هاى دوزخ پرداخته و سرنوشت هر انسانى را در گرو اعمال او دانسته؛ سپس ویژگى هاى بهشتیان و دوزخیان را بیان کرده و در پایان به چگونگى فرار افراد جاهل از حق اشاره کرده است.