هنگامى كه نعمتى به ديگرى مى رسد، اگر انسان آرزو كند همان ‏گونه كه ديگران دارند او هم داشته باشد، اين حالت را «غِبطه» مى گويند و حالتى است پسنديده. زيرا انسان را به كوشش سازنده وا مى دارد و هيچ اثر مخرّبى در اجتماع ندارد. امّا اگر دوست دارد آن نعمت از ديگران سلب شود و براى اين كار به تلاش برمى خيزد، اين همان حالت بسيار ناپسند «حَسَد» است كه انسان را وا مى دارد بى آنكه تلاش سازنده اى در مورد خودش انجام دهد، به تخريب ديگران بپردازد. از این توضیحات مشخص می شود که «غِبطه» تفاوتی اساسی با حسد دارد. غبطه نه تنها مذموم نيست بلكه پسنديده و مايه ترقّى و پيشرفت است.

انسان ناسپاس با زبان حال مى گويد: من لايق اين نعمت نيستيم، اما در مقابل انسان شکرگزار مى گويد: من لايق و شايسته ام، نعمت را بر من افزون كن. امام صادق(ع) مي فرمايد: «به محض شکرگزاری انسان، خداوند فرمان افزايش نعمت را صادر مى کند». بر این اساس ناسپاسى سبب سلب نعمت ها می شود، اما لطف خداوند سبب تاخیر در مجازات می شود، حال اگر انسان در اين مدت آگاه نشود، مجازات او حتمى است. از سویی ناسپاسى در برابر خالق به ناسپاسي در برابر مخلوق می انجامد و اين صفت سبب بيزارى مردم و انزواى فرد می شود.