1. گاه مى ‏شود كه دعا کننده شرايط استجابت دعا را فراهم نكرده ‏است؛ 2. گاهی خواسته دعا کننده به زيان اوست؛ 3. گاهی خداوند اجابت دعا را به تأخير مى ‏اندازد، تا بنده اش بيشتر نيايش كند و مشمول عنايات افزون‏ ترى گردد؛ 4. گاهى برخى از افراد، راهها و اسبابى را كه خداوند براى حلّ مشكلات قرار داده رها مى ‏كنند و تلاش و كوشش را کنار می گذارند؛ 5. اعتقاد و ايمان به آثار دعا نيز تأثير مهمى در اجابت دعاها دارد و با ترديد به مقصود نمی توان رسيد؛ 6. گاهى اوقات، خداوند دعاى مؤمنان را اجابت نمى كند و در عوض، گناهانى را از آنها مى ‏آمرزد و يا آن را براى آخرت ذخيره مى سازد.

از برخى روايات استفاده مى شود كه گاهى اوقات، خداوند دعاى مؤمنان را اجابت نمى  كند و در عوض، گناهانى را از آنها مى آمرزد و يا آن را براى آخرت ذخيره مى سازد. گاهی نيز انسان بر اثر بى ‏اطّلاعى، حاجتى را با تمام وجودش از خدا مى خواهد كه به ضرر اوست. خداوند به لطفش آن چيز را دريغ مى ‏ دارد و به جاى آن، نعمت ديگرى به او مى بخشد؛ زيرا معلومات ما محدود و ناقص است و علم بى ‏پايان، نزد خداست.

درست است كه خدا حكيم و مهربان است و آنچه به صلاح بندگان باشد، بى كم و كاست به آنها خواهد داد، ولى به همان دليل كه حكيم است، مواهب او نسبت مستقيمى با شايستگى‏ ها و لياقت هاى افراد دارد. دعا كنندگان واقعى ميزان اين شايستگى را در پرتو دعا بالا مى ‏برند و به همان نسبت سهم بيشترى از آن مواهب خواهند گرفت.